در جریان مهاجرت گسترده از ایران به ویژه پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته، دانشگاه برکلی آمریکا اعلام کرده که از حضور دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های ایران در این دانشگاه استقبال می‌کند
در جریان مهاجرت گسترده از ایران به ویژه پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته، دانشگاه برکلی در ایالت کالیفرنیای آمریکا به تازگی اعلام کرده که از حضور دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های ایران در این دانشگاه استقبال می‌کند.
پایگاه اینترنتی مرکوری نیوز با اعلام این خبر، در گزارشی وضعیت نخبگان ایرانی که به منظور حضور در مجامع آکادمیک اروپا و آمریکا راهی این کشورها شده‌اند را موردبررسی قرارداده و از شرایط دانشجویان، اساتید دانشگاه‌ها و جامعه نخبگان در ایران ابراز نگرانی کرده است.
بنا براین گزارش، در یک سال اخیر و درپی ناآرامی‌های پس از انتخابات خرداد 88، بسیاری از نخبگان و اعضای جامعه دانشگاهی ایران، جذب موسسات مختلف و دانشگاه‌های منطقه کالیفرنیای شمالی شده‌اند.
خروج جامعه نخبه و دانشگاهی از ایران که از آن تحت عنوان «فرار مغزها» یاد می‌شود، در سال‌های اخیر شدت گرفته است. به مهاجرت گسترده تحصیل‌کردگان، دانشگاهیان و دانشمندان یک کشور یا جامعه به کشورهای دیگر، «فرار مغزها» گفته می‌شود.
به گزارش صندوق بین‌المللی پول، سالانه بین 150 تا 180 هزار نفر از ایرانیان تحصیل کرده برای خروج از کشور اقدام می‌کنند و ایران از نظر فرارمغزها در بین 91 کشور در حال توسعه و توسعه نیافته جهان، مقام اول را دارد.
درحالی که بنا به گزارش مرکوری نیوز، خروج نخبگان، دانشگاهیان، روشنفکران و روزنامه‌نگاران از ایران از یک سال پیش تاکنون بیشتر شده، مقامات دولت ایران «اعتقاد» چندانی به فرار مغزها از کشور نداشته و حتی آن را فرصت تلقی می‌کنند.
رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امورخارجه، آبان سال گذشته گفته بود «خروج نخبگان از کشور را باید از زاویه‌ای دیگر دید. ایران کشور جوانی است و به طورحتم یکی از خواسته‌های جمعیت جوان کشور، ادامه تحصیل است.
آقای مهمان‌پرست معتقد است که با شتاب رشد جمعیت جوان، خیلی وقت‌ها امکانات داخلی پاسخگو نیست و برخی نخبگان برای تحصیل، فعالیت و اشتغال به خارج از کشور می‌روند.
او گفته بود که این روند به معنای فرار مغزها نیست و حتی در بسیاری مواقع خود دولت خواستار اعزام نیروهای صنعتی و فنی به خارج از کشور است تا آنچه لازم است را بیاموزند و در آنجا حضوری فعال داشته باشند.
به باور وی، فرار مغزها زمانی صورت می‌گیرد که افرادی که از کشور خارج می‌شوند ارتباط خود را با کشور قطع کرده و فرهنگ، کشور و مردم خود را ترک کنند.
محموداحمدی‌نژاد، رئیس دولت نیز اردیبهشت سال 86 در جمع تجار و ایرانیان مقیم امارات عربی متحده، موضوع «فرار مغزها» را رد کرد و این تعبیر را «غلط» دانست و گفت «ما فرار مغز نداریم».
محمدمهدی زاهدی، وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری وقت نیز فروردین سال گذشته در همایش بزرگ ایرانیان خارج از کشور، گفت که موضوع فرار مغزها از کشور را قبول ندارد زیرا «دنیاى امروز دنیایى نیست که تصور کنیم نخبگان حتما باید در مکانى خاص یا موطن خود مستقر شوند».
افزایش خروج نخبگان در یک سال اخیر
مرکوری نیوز در گزارش خود تاکید کرده که خروج نخبگان، دانشگاهیان، روشنفکران و روزنامه‌نگاران از یک سال پیش تاکنون، به دلیل فشارهای اجتماعی براین گروه‌ها افزایش یافته و «موج بازداشت، اخراج، تعلیق و حتی ترور دانشگاهیان» را از دلایل این مساله ارزیابی کرده است.
پس از انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد سال گذشته تا کنون، بسیاری از استادان دانشگاه‌های سراسر کشور ممنوع‌التدریس، بازنشسته و یا بازداشت شده‌اند. علیرضا بهشتی استاد دانشگاه تربیت مدرس و علی عرب‌مازار استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی که هر دو از فعالان ستاد میرحسین موسوی درانتخابات بودند، پس از وقایع خرداد 88 بازداشت شدند.
همچنین برخی دیگر از استادان دانشگاه به واسطه ممنوعیت از تدریس و یا بازنشستگی اجباری خانه‌نشین شده و از حضور در جامعه علمی کشور منع شده‌اند.
محمد ستاری‌فر، بهروزهادی زنوز، علی صادق تهرانی، صادق بختیاری، مهدی جهرمی، محمود خطایی و حمیدرضا برادران شرکاء از جمله اساتیدی هستند که بهمن ماه گذشته از دانشگاه علامه طباطبایی بازنشته شدند. مرتضی مردیها استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز سال گذشته ممنوع‌التدریس شد.
از سوی دیگر محمدرضا جلایی‌پور، نفر اول کنکورعلوم انسانی سال 81 در ردیف اولین کسانی بود که پس از حوادث انتخابات سال گذشته بازداشت شد. او که در انگلستان اقامت دارد و دانشجوی دانشگاه آکسفورد است، خرداد 88 هنگام خروج از فرودگاه امام خمینی دستگیر شد. او در حال حاضر به قید وثیقه آزاد شده، اما اجازه خروج از کشور را ندارد و نمی‌تواند برای ادامه تحصیلات خود به آکسفورد بازگردد.
سال گذشته 171 نفر از استادان دانشگاه‌های برجسته جهان در نامه‌ای به رئیس قوه قضاییه ایران نسبت به دستگیری آقای جلایی‌پور اعتراض کرده و خواستار آزادی او شدند.
مسعود علی‌محمدی، استاد حامی میرحسین موسوی و جنبش سبز در دانشکده فیزیک دانشگاه تهران نیز 22 دی سال گذشته هنگام خروج از منزلش در خیابان قیطریه تهران به‌وسیله بمب کنترل از راه دور ترور شد.
در این میان فشار بر دانشجویان نیز در سال‌های اخیر به خصوص از خرداد سال گذشته تاکنون شدت یافته است. مجید توکلی، دانشجوی دانشگاه امیرکبیر، 16 آذر 88 در مراسم روز دانشجو دستگیر شد و همچنان در بازداشت به‌سر می‌برد. کوهیار گودرزی، مهدی کلاری و تارا سپهری فر نیز از جمله دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف هستند که سال گذشته بازداشت شدند.
به گزارش سایت جرس، هم‌اکنون 32 نفر از فعالان دانشجویی که از سال گذشته بازداشت شده‌اند در زندان به‌سر می‌برند.
