تغییر محتوای کتاب‌های درسی به عنوان یکی از اهداف سند «برنامه درس ملی» در برنامه‌های آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است.

محی‌الدین بهرام محمدیان، معاون وزیر آموزش و پرورش، امروز چهارم خرداد ماه با هدف بحث و تبادل نظر درباره تالیف کتاب‌های درسی با سه تن از مراجع تقلید در قم، آيت‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله مکارم شیرازی و نوری همدانی دیدار کرده و در جمع کارشناسان دفتر تبلیغات اسلامی حاضر شد.

تغییر محتوای کتاب‌های درسی یکی از اهداف سند «برنامه درس ملی» است که طرح آن در اردیبهشت ماه سال 86 از سوی آموزش و پرورش ارائه شد و به نظر می‌رسد که هم‌اکنون در مرحله ویرایش نهایی قرار دارد.

پیش از این علیرضا علی‌احمدی، وزیر پیشین آموزش و پرورش، برنامه درسی ملی را «فصل مشترک همکاری میان نظام آموزشی و حوزه علمیه» خوانده بود.

پیش‌بینی می‌شود که در صورت تصویب این طرح و تبدیل آن به قانون در شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی، تغییر محتوای کتاب‌های درسی از سال تحصیلی 90 – 91 به اجرا درآید و بر این اساس هر سال دو پایه تحصیلی از نظر محتوایی تغییر خواهد کرد.

بناییان، مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور تحول بنیادین چندی پیش در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری دانشجویان ایران گفت این احتمال وجود دارد که بر اساس این طرح تحول بنیادین، محتوای کتاب‌های درسی در یک بازه زمانی شش ساله بر اساس برنامه درس ملی تغییر کنند.

به گفته مهدی نوید ادهم دبیر شورای آموزش و پرورش نیز در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر با تاکید بر اینکه «تغییر ساختاری تنها جزیی از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است و تغییر محتوایی ارجحیت بیشتری نسبت به ساختار دارد» اعلام کرد که تا سال تحصیلی 90 - 91 کتاب پایه اول تغییر خواهد کرد. این در حالی است که تدوین کتاب‌ها به پس از تصویب طرح «برنامه درس ملی» موکول شده است.

علی ذوعلم مدیرتولید برنامه درسی ملی، هدف این طرح را تعیین رویكرد برنامه درسی در سطح نظام آموزشی، تعیین منطق، جهت‌گیری‌ها و ابعاد هر یک از حوزه‌های یادگیری، تعیین اصول و فرآیند اجرای برنامه درسی و تبیین نظام برنامه‌ریزی درسی كشور اعلام کرده است.

ضرورت تغییر محتوای کتاب‌های درسی

برخی از کارشناسان آموزشی کشور بر این باور هستند که متون کتاب‌های آموزشی و درسی باید در یک مقیاس زمانی معین متحول شوند و از یافته‌های جدید و به روز علمی در آن‌ها استفاده شود.

سعدالله نصیری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس می‌گوید که نباید کتاب‌های درسی در یک حالت رخوت باقی بمانند و باید در حال تغییر مستمر باشند.

پرویز شریفی، استادیار روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی نیز معتقد است که کتاب‌های دوره‌های تحصیلی به ویژه مقطع راهنمایی و بالاتر فاقد کلام نو هستند.

آقای محمدیان، معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش در سال 87 در اولین نشست مطبوعاتی خود، یکی از عوامل موثر در افت تحصیلی دانش‌آموزان را کتاب‌های درسی دانسته و گفته بود که در برنامه درس ملی، ساماندهی محتوای کتاب‌های آموزشی با توجه به نیازهای پرورشی و آموزشی دانش‌آموزان در مناطق و مقاطع مختلف پیش‌بینی شده است.

وی در همان زمان از تغییر کتاب ریاضی اول دبیرستان پس از 17 سال، تغییر کتاب فارسی اول راهنمایی و کتاب درسی هنر دوره راهنمایی خبر داده بود.

تغییرات ساختاری نظام آموزشی کشور

با تصمیم شورای عالی آموزش و پرورش در 24 آذر ماه 88 تحصیلات پایه به دو دوره شش ساله تقسیم شد و دوره پیش‌دبستانی به سیستم آموزش و پرورش اضافه گردید.

بر این اساس و در ساختار جدید سن ورود به مدرسه از هفت سالگی به شش سالگی تغییر کرده، طول مدت تحصیل 12 سال خواهد شد و همه دانش‌آموزان پس از 12 سال دیپلم خواهند گرفت.

بر اساس قانون، شورای عالی آموزش و پرورش «مرجع سیاست‌گذاری در حوزه وظایف آموزش عمومی و متوسطه در چارچوب سیاست‌های کلی نظام و قوانین و مقررات موضوعه» است.

مسوولان آموزش و پرورش پیش ازاین گفته بودند که هر وقت بتوانند امکانات، فضای آموزشی و اعتبارات لازم را فراهم کنند، دوره‌های جدید آموزشی نیر طبق برنامه‌های خاص خود اجرا خواهند شد.

طبق ماده شش آیین‌نامه شورای عالی آموزش و پرورش، مصوبات این شورا در مورد اهداف آموزشی کشور باید به تصویب مجلس برسد.

در حالی که حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش معتقد است که با تغییر نظام آموزشی، بخشی از مشکلات آموزش و پرورش کشور حل خواهد شد، کارشناسانی چون شیرزاد عبداللهی کارشناس مسایل آموزشی به این طرح بدبین هستند.

آقای عبداللهی در گفت‌ و‌ گویی با ‌خبر آنلاین‌ که اسفند ماه گذشته انجام شد، گفت که به باور او بیشتر تغییراتی که در نظام آموزشی کشور اتفاق می‌افتد، در مرجله حرف و سخن باقی می‌ماند.

او معتقد است که وزرای آموزش و پرورش به جای انجام وظایف ذاتی این دستگاه، در فکر انجام کارهای بزرگ و نامرتبط با وظایف آموزش و پرورش هستند و به جای آن‌که در قامت یک مقام اجرایی ظاهر شوند، دوست دارند در نقش «نظریه‌پرداز» و «فیلسوف» ظاهر شوند.