در این مقاله چگونگی افزایش اعتماد به نفس در کودکان با اشاره به برخی پیشنهادات توضیح داده می‌شود.

اعتماد‌ به ‌نفس مفهومی در روان‌شناسی است که اشاره به ارزیابی شخصی فرد نسبت به ارزشمندی خود دارد. افرادی که اعتماد به ‌نفس بالا دارند معمولا به خود و توانایی‌ها‌یشان مطمئن‌ هستند و نسبت به خود احساس خوبی دارند و در مقابل افراد دارای اعتماد به ‌نفس پایین کمتر به خود اطمینان دارند و فکر می‌کنند بی‌ارزش هستند.

ساختن اعتماد به ‌نفس از کودکی آغاز می‌شود و عوامل متفاوتی روی آن اثر دارد. عوامل اجتماعی و فرهنگی در این میان نقش مهمی بازی می‌کنند مثلا کودکی که به‌طور منظم توسط والدین یا معلمانش تمجید می‌شود احتمالا بیشتر از کودکی که غالبا از آنها انتقاد می‌شنود یا در خانه‌ای بی‌ثبات زندگی می‌کند احساس ارزشمندی و اطمینان به خود دارد.

تایید همگنان نیز نقش مهمی در اعتماد به ‌نفس دارد. افرادی که مورد علاقه دیگران هستند احساس بهتری نسبت به خود دارند، درحالی‌که کسانی که کمتر از سوی دیگران تایید می‌شوند و بیشتر در حاشیه زندگی می‌کنند احساس اطمینان کمتری نسبت به خود دارند.

از لحظه‌ای که کودک متولد می‌‌شود احساس اعتماد به نفس او شروع به رشد می‌کند و با کمک والدین و خواهر و برادرها حس غرور نسبت به رفتارش پیدا می‌کند، اما اعتماد به ‌نفس او بسیار شکننده است. به همان آسانی که اعتماد به ‌نفس در این سن ساخته می‌‌شود می‌تواند شکسته نیز شود.

والدین می‌توانند کارهای زیادی برای افزایش اعتماد به ‌نفس کودک انجام دهند که به برخی از مهم‌ترین آن‌ها در این‌جا اشاره می‌شود:

محبت خود را به کودک نشان دهید

عواطف جسمانی یکی از بزرگ‌ترین عوامل اطمینان به خود در کودکان است. کودکانی که بیشتر در آغوش گرفته می‌شوند، بوسیده می‌شوند و سایر اشکال بروز عواطف را دریافت می‌کنند اطمینان می‌یابند که دوست داشته می‌شوند. همه این جلوه‌های دوستی و محبت برای کودک نشانه‌ای از آن است که او ارزش دوست‌داشته‌شدن دارد.

حس تعلق را در کودک بپرورانید

کودک خود را تشویق کنید تا در محله خود فعال باشد. این امر به او حس تعلق می‌بخشد و به او کمک می‌کند تا احساس کند می‌تواند تغییری در دنیا ایجاد کند. با او حرف بزنید و او را تشویق کنید تا در تجمع‌های محلی یا سازمان‌های کوچک و بزرگی اجتماعی یا دانش‌آموزی عضو شود و مشارکت کند.

سابقه و تاریخچه خانوادگی را به کودک یاد دهید

یادگیری سابقه خانوادگی نیز به افزایش اعتماد به ‌نفس کودک کمک می‌کند. شناختن اعضای خانواده و سابقه ارتباط خویشاوندی آن‌ها به او نشان می‌دهد که او، فردی است با ریشه‌هایی در جامعه‌ای که زندگی می‌کند. سنت‌های خانوادگی خود را به او یاد دهید. عکس‌های نیاکانش را تاحدی که در اختیار دارید به او نشان دهید و داستان زندگی آن‌ها را به او بگویید. اگر خود شما با تاریخچه زندگی خود آشنایی ندارید می‌توانید با مراجعه به بزرگ‌ترها به آن‌ها دست یابید.

به احساسات کودک احترام گذارید

کودکان هم مانند بزرگ‌ترها دارای هیجاناتی هستند که لازم است احترام گذاشته شود. بگذارید کودکتان به شما بگوید که در باره چیزهای مختلف چه احساسی دارد. بگذارید او بداند که اگرچه شما ممکن است گاهی با او موافق نباشید اما به احساسات و هیجانات او احترام می‌گذارید. اعتماد به ‌نفس کودک زمانی زیاد می‌شود که بداند به‌ خاطر آن‌چه هست پذیرفته می‌‌شود.

حل مسایل را به کودکان بسپارید

کودکان همواره با موقعیت‌ها و مسایل جدید روبرو می‌شوند که گاهی کنارآمدن با آن‌ها برایشان دشوار است. این مسایل در حوزه‌های مختلف رخ می‌دهد از بحث ساده با دوستان گرفته تا مورد زورگویی قرار گرفتن در مدرسه. اگرچه شما به عنوان والدین ممکن است اغوا شوید تا مشکلات کودک را خود حل‌ و فصل کنید، اما اگر به او کمک کنید تا به شیوه خودش روی موضوع کار کند به افزایش اعتماد به ‌نفس او کمک کرده‌اید. شما می‌توانید و باید به او راهنمایی‌های لازم را بکنید اما بهتر است در پشت‌سر بمانید و به او فرصت دهید خود از پس مسایل خود برآید. وقت مداخله والدین زمانی است که شرایط از کنترل خارج شده‌ باشد.

مسئولیت‌هایی در خانه به او بدهید

دادن مسئولیت‌‌هایی در خانه کمک بزرگی به افزایش اعتماد به ‌نفس کودک می‌کند. انجام کارهای روزمره خانه به کودک این احساس را می‌دهد که او در خانه تاثیر مثبت دارد و می‌تواند در امور مشارکت کند و مفید باشد. وقتی به کودک خود مسئولیت انجام کاری را دادید بگذارید آن را به شیوه خودش انجام دهد. ضمنا انجام برخی تصمیمات در باره امور شخصی کودک نیز در این زمینه بسیار کمک کننده است مثلا کودک می‌تواند دکوراسیون اتاقش را خودش انجام دهد یا وسایل روی میزش را آن‌گونه که خود می‌خواهد بچیند.

یکی از جنبه‌های احساس اعتماد به نفس شما به عنوان یک فرد بالغ عضو مهم بودن در جامعه است. خانواده و مدرسه و هم‌کلاسی‌ها و دوستان هم، جامعه کودک را تشکیل می‌دهند. شما به عنوان والدین این توانایی را دارید تا به کودکتان اعتماد به‌نفسی را بدهید که او برای بقا در جامعه به آن نیاز دارد.