فعالان حقوق کودکان اعلام کرده‌اند که در حال حاضر حدود يک ميليون و 800 هزار کودک کار در ایران وجود دارد.
هرچند یافتن آمار دقيق تعداد «کودکان کار» در کشور سخت به نظر می‌رسد، چرا که اغلب آن‌ها در خانه و کارگاه‌های مخفی زيرزمينی مشغول هستند، اما فعالان حقوق کودکان اعلام کرده‌اند که در حال حاضر حدود يک ميليون و 800 هزار کودک کار در ایران وجود دارد.
بنا به گزارش مرکز آمار ايران در سال 85، از مجموع 13 ميليون و 253 هزار کودک رده سنی 10 تا 18 سال، سه ميليون و 600 هزار کودک، خارج از چرخه تحصيل و يک ميليون و 700 هزار کودک به صورت مستقيم درگير کار بوده‌اند.
از اين تعداد يک ميليون و 670 هزار نفر، «کودکان کار» نامیده می‌شوند که يک ميليون و 300 هزار نفر آن‌ها پسر و 370 هزار نفر را دختران 10 تا 18 سال تشکيل داده‌اند.
همچنین آمارهای اعلام شده از سوی خبرگزاری‌های دولتی ایران نشان می‌دهد که 915 هزار کودک با عنوان «کودک خانه‌دار» توسط مرکز آمار ايران ثبت شده است که حدود 904 هزار نفر از آن‌ها را دختران و مابقي را پسران تشکيل مي‌دهند.
یکی از علل پدیده «کودکان خانه دار» ازدواج‌های پیش از سن قانونی است که اغلب اجباری هستند. همچنین کودکان بازمانده از تحصیل به کار اجباری و درآمدزایی وادار می‌شوند.
در همین حال در بند یکم ماده 32 کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک چنین آمده است که «حکومت‌ها این حق را به رسمیت می‌شناسند که کودک استثمار اقتصادی نگردیده و به کاری که برای سلامتی جسم یا جان و یا تربیت و تکامل او زیان‌بخش است، گمارده نشود.»
لازم به یادآوری است که ایران یکی از امضاکنندگان این کنوانسیون است.
کارشناسان معتقدند که هم اکنون در ایران پديده‌ای به نام «کودک فقر» مشاهده می‌شود. فقر و بي عدالتي تاثيرهاي زيانباري بر سلامت افراد مي گذارد که این تاثیرات بر کودکان چند برابر است.
کودکان فقر با محرومیت‌های شدیدی مواجه می‌شوند که این محرومیت‌ها در تمام زوایای زندگی آن‌ها؛ تغذیه، بهداشت، آموزش و سرپناه اثر می‌گذارد و بعدها همین افراد در اثر رنجی که کشیده‌اند در جامعه حضور خواهند یافت.
از مهم‌ترین پیامدهای ناشی از فقر در کودکی، بزهکاری در بزرگسالی است که جامعه به خود خواهد دید.
یکی از دلایل افزایش تعداد کودکان کار در ایران، به ویژه در سال‌های اخیر و با روی کار آمدن دولت نهم، این است که هنوز مشخصا معلوم نیست به وضعیت کودکان خیابانی و کار چه نهاد یا ارگانی رسیدگی می‌کند.
هنوز روشن نیست که کدام یک از سازمان‌های رفاه و تامین اجتماعی یا بهزیستی یا شهرداری‌ها و یا فعالان حقوق کودکان متصدی رسیدگی به این کودکان و شناسایی آن‌ها هستند. در این میان نقش وزارت آموزش و پرورزش چیست؟
