روزنامه واشنگتن‌پست نوشت تحریم‌های بین‌المللی شدید سبب شده است که توسعه مهم‌ترین پروژه اقتصادی ایران یعنی میدان گازی پارس جنوبی به کندی پیش برود.

روزنامه واشنگتن‌پست نوشت تحریم‌های بین‌المللی شدید سبب شده است که توسعه مهم‌ترین پروژه اقتصادی ایران یعنی میدان گازی پارس جنوبی به کندی پیش برود.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، هدف پروژه پارس جنوبی یا میدان انرژی پارس این بود که پس از تکمیل بتواند فروش سالیانه گاز طبیعی ایران را به بیش از 130 میلیارد دلار برساند. اما تحریم‌ها و تهدید مجازات بین‌المللی باعث کنار کشیدن شرکت‌های غربی مانند شل‌، توتال و هالیبرتون از توسعه این میدان شده است.

پارس جنوبی، بخشی از منبع بزرگ گاز طبیعی در حوزه سرزمینی در جنوب ایران است که تقریبا در فاصله کمی از ساحل خلیج فارس بین ایران و قطر قرار دارد.

این منبع، بزرگ‌ترین حوزه گازی دنیا است که 6027 کیلومتر مربع مساحت دارد و برآورد می‌شود که دارای حدود 51 هزار تریلیون لیتر گاز است.

حدود 38 درصد این ذخیره گازی در خارج از آب‌های سرزمینی ایران است و به قطر تعلق دارد.

روز شنبه گذشته بازوی مهندسی و ساختمانی سپاه پاسداران، یعنی قرارگاه خاتم‌الانبیا که از اهداف تحریم‌های شورای امنیت و آمریکا است به طور غیرمنتظره‌ای از توسعه فازهای 15 و 16 پارس جنوبی و شرکت در مناقصه سه بخش نهایی این میدان گازی کناره‌گیری کرد.

قرارگاه خاتم‌الانبیا در بیانیه‌ای اعلام کرد که در شرایط کنونی احتمال دارد ادامه فعالیتش در پارس جنوبی باعث به‌خطر افتادن منافع ملی کشور شود.

روزنامه فایننشال تایمز دو روز پیش در گزارشی، انصراف قرارگاه خاتم‌‌الانبیا را نشانه پیچیدگی اوضاع در ایران ارزیابی کرد.

به نوشته روزنامه واشنگتن پست، پروژه‌های پارس جنوبی از جدول زمان‌بندی خود عقب هستند زیرا بانک‌های خارجی بودجه آنها را تامین نمی‌کنند، اما مسئولان آن گفته‌اند که سپاه پاسداران امیدوار است با کنار کشیدن از این پروژه‌های، جلوی تاخیر بیشتر را بگیرد.

پس از کناره‌گیری قرارگاه خاتم، وزارت نفت اعلام کرد که این مساله مشکلی در ادامه اجرای طرح توسعه پارس جنوبی ایجاد نمی‌کند.

سودآوری بالقوه پروژه و مشکلات توسعه آن

شرکت نفتی و شیمیایی چین به نام «سیناپک» و سرمایه‌گذاران اس.کی.اس مالزی برخی از بخش‌های توسعه پارس جنوبی را بر عهده گرفته‌اند اما حجم بیشتر کار را شرکت‌های داخلی نه چندان سرشناس، برخی وابسته به سپاه پاسداران در دست گرفته‌اند و بقیه هم متعلق به بانک‌ها و دولت هستند.

به نوشته واشنگتن‌پست، این شرکت‌های درگیر در توسعه پارس جنوبی افزون بر مشکلات مالی، در تدارک تجهیزات کلیدی و به کارگرفتن ابزار و ماشین‌های حفاری هم مشکل دارند.

در نتیجه همه این مشکلات، توانایی ایران برای تبدیل شدن به تولید‌کننده اصلی گاز طبیعی مایع در دنیا کاهش می‌یابد، اگرچه ایران رسما سقوط جهانی تقاضا برای گاز را دلیل کاهش توانایی خود می‌داند.

قطر که در این حوزه گازی با ایران شریک است در سال 2008 توانست 62 میلیارد دلار درآمد از صدور محصولات گازی خود به دست آورد در حالی که گاز ایران تنها شش میلیارد دلار از آن درآمد داشت.

مدیران پارس جنوبی می‌گویند که سودآوری بالقوه ایران «بسیار زیاد»‌ است. آنها تخمین می‌زنند که ایران می‌تواند سالانه تا 130 میلیارد دلار درآمد از فروش گاز طبیعی داشته باشد.

در منطقه پارس جنوبی تعداد کارکنان از 100 هزار نفر در زمان اوج فعالیت پروژه‌ها به 20 هزار نفر کاهش یافته است.

محمدحسن موسوی‌زاده، مشاور مدیر‌عامل شرکت ملی نفت و گاز پارس دلیل کاهش شمار کارگران این شاغل در این میدان را «پایان پروژه‌های فرودگاه عسلویه، جاده‌سازی‌ها و ساخت بندر» دانسته است.

تغییر چهره پروژه پارس جنوبی

به نوشته واشنگتن‌پست، انگیزه مشابه خودکفایی در بخش هسته‌ای ایران نیز در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، چهره پروژه پارس جنوبی را تغییر داده است.

در گذشته علائم جاده‌ای به طرف عسلویه که شهر میزبان پروژه است، این جمله را نشان می‌داد که «به مرکز اقتصادی ایران خوش آمدید»، اما حالا شعارهایی مانند «پارس جنوبی، نشانه اراده ملی است» به مهمانان این منطقه خوش‌آمد می‌گوید.

دولت محمود احمدی‌نژاد که سیاست دشمنی با غرب را در پیش گرفته است، پروژه پارس جنوبی را نشانه «اراده ملی‌» خوانده است.

آقای احمدی‌نژاد ماه پیش از عسلویه دیدار کرد و خواست که همه پروژه‌های آن در 35 ماه پایان یابد، که این رسیدن به آن به نوشته واشنگتن پست دستیابی در بسیاری از پروژه‌ها دشوار می‌نماید.

سهراب قشقایی، مهندس سرپرست پروژه گفته است که کار با شرکت‌های غربی، سریع‌تر پیش می‌رود، اما آنها فعلا در حال آموزش دادن مهندسان جوان خود هستند.

برخی از این مهندسان جوان می‌گویند که کار در پارس جنوبی دیگر مانند گذشته برایشان وسیله پیشرفت نیست.