دیدار رهبر جمهوری اسلامی با شاعران از دوران ریاست‌جمهوری او آغاز شده است و سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان نهاد فرهنگی بیت رهبری آن را سازماندهی می‌کند.

آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای،  دو ماه پس از دیدار با اهالی سینما، این‌بار با جمعی از شاعران ملاقات کرد و با تاکید بر «استفاده از قریحه شاعری در مسیری که خداوند متعال توقع دارد»، به شاعران توصیه کرد در بیان مسایل، دل و عواطف خود را نگه دارند.

دیدار رهبر جمهوری اسلامی با شاعران از دوران ریاست‌جمهوری آقای خامنه‌ای در شب تولد امام حسن مجتبی برگزار می‌شود و سازمان تبلیغات اسلامی مسئولیت دعوت شاعران به این مراسم را بر عهده دارد.

به گزارش خبرگزاری فارس، دیدار امسال با حضور 30 شاعر برگزار شد. علیرضا قزوه، امیر عاملی، علی موسوی‌گرمارودی، علی معلم‌دامغانی، یوسفعلی میرشکاک، غلامعلی حداد‌عادل،  سیمین‌دخت وحیدی و قادر طهماسبی از جمله شعرای حاضر در این جلسه بوده‌اند.

خبرگزاری فارس در گزارشی که از دیدار مشابه سال گذشته منتشر کرد، تعداد شاعران حاضر در مراسم را یکصد نفر ذکر کرده بود. طبق این گزارش‌ها، برنامه دیدار سالانه رهبر با شاعران در ماه رمضان، با اقامه نماز مغرب و عشا به امامت آقای خامنه‌ای آغاز می‌شود، با افطار و مراسم شعرخوانی‌ ادامه‌ می‌یابد و در نهایت با سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای پایان می‌گیرد.

شعرهایی که در این مراسم خوانده می‌شود٬ اغلب در وصف آقای خامنه‌ای، پیامبر اسلام و امامان شیعه، شرح رویدادهای مذهبی نظیر عاشورا و توصیف مفاهیمی چون مقاومت، شهادت و پایداری است. نقطه مشترک این اشعار برخورداری از دیدگاهی دینی و مذهبی و همخوانی با مفاهیمی است که طی 30 سال اخیر در ایران مورد توجه حکومت بوده است.

دیدارها با اهالی هنر

هرچند دیدار رهبر ایران با شاعران و نویسندگان و اهالی هنر به یک سال اخیر محدود نمی‌شود اما حضور جمعی از بازیگران، کارگردانان و شاعران و نویسندگان در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری در سال 1388 و پیگیری این دیدارها طی یک‌سال اخیر، واکنش‌هایی متفاوت نسبت به گذشته ایجاد کرده و نوعی مرزبندی میان هنرمندان نزدیک به حکومت و هنرمندان حامی جریان منتقد و مخالف به وجود آورده است.

یکی از پرسر و صداترین دیدارها از این دست، حضور تعدادی از سینماگران در بیت رهبری بود. دوازدهم تیر، تعدادی از هنرمندان از جمله پروانه معصومی، محمدرضا شریفی‌نیا، محمدحسین لطیفی، احمد نجفی و جعفری‌جوزانی در مراسم دیدار با رهبری شرکت کردند و حضورشان دراین مراسم علاوه بر انعکاس گسترده رسانه‌ای٬، ایجاد کمپین‌های مجازی بر علیه آنان در شبکه‌های اجتماعی را به دنبال داشت.

علاقه رهبر جمهوری اسلامی ایران به هنر به ویژه شعر و موسیقی در دوران جوانی و پیش از عهده‌دار شدن سمت‌های سیاسی، یکی از موضوعاتی است که نه تنها در زندگی‌نامه موجود در سایت رسمی او، بلکه از سوی کسانی که سابقه دوستی و آشنایی با او دارند، و اکنون از افراد «داخل نظام» نیستند نیز مطرح شده است.

در یکی از گزارش‌هایی که به قلم رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در سایت رسمی آقای خامنه‌ای انتشار یافته، به عضویت او در انجمن ادبی فردوسی و شرکت در جلسات انجمن ادبی فرخ با حضور علی‌اکبر فیاض و غلامحسین یوسفی و ارتباط با شاعرانی چون شفیعی کدکنی و همچنین علاقه وافرش در سنین جوانی به خواندن رمان‌ اشاره شده است. در این گزارش آقای خامنه‌ای رمان بینوایان را معجزه ادبیات جهان لقب داده و آثار رومن رولان و کتاب جنگ و صلح تولستوی را ستوده است.

پیش از این هوشنگ اسدی،‌ روزنامه‌نگار مقیم فرانسه که در دوران پهلوی همراه با آیت‌الله خامنه‌ای هم سلول بود، در یادداشتی خطاب به او به یادآوری علاقه آقای خامنه‌ای به ادبیات و شعر پرداخته و نوشته بود:‌ محمود اعتمادزاده-به‌آذین ـ را می‌دانم خوب می‌شناسید٬ کلی درباره‌اش حرف زدیم. بعدها هم که ترجمه‌هایش را از شولوخف برایتان آوردم و خواندید و نکاتی را از آنها بیرون کشیدید.

هرچند این علاقه دیرین شخصی ممکن است در ساماندهی این جلسات و دیدارهای سالانه با هنرمندان حوزه‌های گوناگون موثر باشد، اما نام‌های تکرار شونده در این جلسات و آنچه از گفت‌و‌گوهای رد و بدل شده میان هنرمندان و رهبر ایران در رسانه‌های دولتی منتشر می‌شود٬ تحلیل‌های دیگری را به همراه دارد.

فرج سرکوهی، روزنامه‌نگار ایرانی که اکنون در آلمان اقامت دارد، پس از دیدار رهبر ایران با اهالی سیما٬ در یادداشتی نشست‌های آقای خامنه با نویسندگان، شاعران و هنرمندان را رخدادی کلیشه‌ای با شکل و مضامین ثابت دانست که از برخوردی حکومت مکتبی با هنر و ادبیات نشان دارد. به عقیده این روزنامه‌نگار مشاوران آقای خامنه‌ای با سازماندهی این جلسات و دیدارها می‌کوشند چهره او را با نشان هنرشناسی و شاعری نیز تزئین کنند.

اسلامی کردن هنر، رعایت موازین شرعی در تولیدات هنری، توجه به مفاهیم انقلابی، مبارزه با تهاجم فرهنگی دشمن و اخیرا مبارزه با نشانه‌ها و نمادهای جنگ نرم٬، مواردی است که رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی برای اهالی هنر روی آنها تاکید می‌کند.

علاوه بر این، خواندن اشعار و ایراد سخنرانی‌های مدیحه‌وار در شرح و بیان ویژگی‌های رهبر ایران در این مراسم و اعطای القاب به شاعرانی که آثار بهتری ارائه می‌دهند، این جلسات را به نشست‌های ادبی شبیه می‌کند که در تاریخ ادبیات ایران با عنوان جلساتی برای ارائه آثار تازه «شاعران دربار» از آنها یاد شده است.

شعر و شاعری درباری در دوره سامانیان و غزنویان به اوج رسید و از آنجا که تنها دستگاه حکومتی وسع پرداختن به هنر و خرید آثار هنری را داشت، شاعران بسیاری چون عنصری، کسایی مروزی، فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی در این دوره ساکن دربار بودن و در قبال دریافت صله از دستان شاه و درباریان شعر می‌سرودند.

هرچند این شیوه در جریان مشروطه در ایران دگرگون شد اما همچنان در دوره پهلوی ادامه داشت و این روزها به شکل و سیاقی متفاوت با گذشته به حیات خود ادامه می‌دهد.

علیرضا قزوه از شاعران پس از انقلاب که بیشتر آثارش درباره جنگ، فلسطین و مضامین مذهبی است، به طور سنتی برگزار کننده و مجری این مراسم سالانه است.

حمید سبزواری٬ موسوی گرمارودی٬ محمدعلی معلم دامغانی و یوسفعلی میرشکاک که وجه مشترک آنها نیز سرودن اشعار مذهبی است٬ هر سال به عنوان پیشکسوتان شعر و ادب معاصر در بخش شعرخوانی مراسم شرکت می‌کنند.

شاعرانی چون شمس لنگرودی، احمدرضا احمدی و سیدعلی صالحی که آثار تازه آنها طی سال‌های اخیر از پرفروش‌های بازار نشر ایران است٬ تاکنون در این مراسم حاضر نبوده‌اند.