مطالعه منتشر شده در مجله «قلب» نشان می‌دهد که ترکیب افسردگی و بیماری قلبی از داشتن هر یک از این بیماری‌ها به تنهایی خطرناک‌تر است

دانشمندان می‌گویند ترکیب افسردگی و بیماری قلبی مهلک‌تر از این است که فرد یکی از این بیماری‌ها را به طور جداگانه داشته باشد.

تحقیقات پیشین نشان داده بودند افراد افسرده‌ای که از جهات دیگر سالم‌ هستند احتمالا بیشتر از سایرین دچار بیماری کرونری قلبی می‌شوند و این واقعیت بدون توجه به عوامل دیگر خطر،‌ در افراد رخ می‌دهد.

ضمنا مطالعات دیگر نیز گویای آن است که افراد افسرده بیش از سایر افراد به علل مختلف می‌میرند. اما هنوز معلوم نیست که آیا افسردگی در افراد مبتلا به بیماری قلبی مرگبارتر از افرادی است که این بیماری را ندارند یا نه.

افسردگی از جمله رایج‌ترین مشکلات بهداشت روانی در دنیا است و تقریبا 10 تا 15 درصد افراد به آن مبتلا هستند.

از طرف دیگر و براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری‌های قلبی- عروقی علت اولیه مرگ حدود 29 درصد مردم دنیا در سال 2003 بوده است. در ایران نیز پس از بیماری‌های قلبی- عروقی، دو علت عمده مرگ‌ومیر ناشی از بیماری، سرطان و سکته‌های مغزی هستند.

یافته‌های مطالعه حاضر که در سپتامبر جاری در «مجله پزشکی بریتانیا» و در مجله «قلب» به صورت آن‌لاین منتشر شده است حاصل بررسی شش هزار فرد بالغ میانسال است که وضعیت جسمی و روانی آن‌ها پنج سال و نیم زیر نظر قرار گرفته‌ است.

همه شرکت‌کنندگان مطالعه بخشی از یک مطالعه بزرگ‌تر به نام «مطالعه دوم وایت‌هال بریتانیا» بودند که به ارزیابی اثرات عوامل اقتصادی و اجتماعی در بهداشت و سلامتی درازمدت حدود ده هزار نفر درفاصله سنی 35 تا 55 سال در سال 1985 می‌پرداخت.

یکی از یافته‌های تحقیق نشان داد که یک هفتم شش هزار شرکت‌کننده در مطالعه (حدود 15 درصد) در آزمون مربوط به نشانه‌های افسردگی نمره بالا گرفتند.

نشانه‌های افسردگی عمدتا شامل احساس بی‌ارزشی، سرزنش خود، گناه، خشم، یا هیجان پذیری است. برخی افراد افسرده از انجام کارهایی که قبلا مورد علاقه‌شان بوده یا از وقت گذراندن با دوستان یا اعضای خانواده لذت نمی‌برند. برخی افسرده‌ها نیز اشتهایشان را از دست می‌دهند و یا بیشتر از معمول می‌خورند. عده ای نیز می‌خواهند تمام وقت بخوابند یا در طول شب بیدار می‌شوند.

یافته دیگر پژوهش حاضر این بود که یک پنجم افراد مبتلا به بیماری قلبی (20 درصد) و یک هفتم از کسانی که مشکل قلبی نداشتند (14 درصد) افسرده بودند. به عبارت دیگر افسردگی در بیماران قلبی بیشتر از افراد دیگر بود.

سه برابر شدن خطر مرگ افراد مبتلا به افسردگی و بیماری قلبی

در فاصله زمانی پنج سال و نیم پیگیری افراد حاضر در مطالعه، 170 نفر جان خود را از دست دادند و علت مرگ 47 نفر آن‌ها حمله قلبی یا سکته مغزی بود.

افرادی که صرفا به بیماری قلبی مبتلا بودند 67 درصد بیش از افراد عادی احتمال داشت که به دلایل مختلف بمیرند. در مقابل احتمال مرگ افرادی که صرفا افسرده بودند دو برابر(100 درصد) بیش از کسانی بود که نه افسرده بودند و نه بیماری قلبی داشتند.

اما احتمال مرگ کسانی که هم افسرده بودند و هم بیماری قلبی داشتند تقریبا پنج برابر بیشتر از همگنان سالم آن‌ها بود.

محققان پس از به‌حساب آوردن تاثیر عواملی مانند سن، جنسیت و سایر عوامل تاثیرگذار مرتبط، یافتند که ترکیب افسردگی و بیماری قلبی خطر مرگ افراد را به علل مختلف سه برابر و به علت حمله قلبی یا سکته مغزی چهار برابر می‌کند.

به نظر نویسندگان مقاله توضیح زیستی اثر مرگ‌زا بودن افسردگی هنوز روشن نیست اما ممکن است به دلایل مختلفی از جمله فرایند التهاب، تشکیل لخته، تغییر پاسخ‌های سلولی و یا متابولیسم چربی‌های خون و یا ترکیبی از عوامل فوق باشد. ضمنا عوامل رفتاری نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد.

محققان مطالعه نتیجه‌گیری می‌کنند که با توجه به یافته های حاضر به نظر می‌رسد کارشناسان بهداشتی باید توجه بیشتری به وجود افسردگی در بیماران قلبی کنند.

از طرف دیگر سلامتی جسمی بیماران افسرده به‌خصوص بهداشت قلب و عروق آن‌ها باید تحت نظر متخصصان مربوطه باشد.