محمد درویش نویسنده وبلاگ مهار بیابانزایی و عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، درباره سومدیریت در کنترل آتش جنگل گلستان نوشته است.
عکس از ابوطالب ندری، مهر
سال 1389 بی شک یکی از مرگبارترین سال‌ها در طول چند دهه اخیر برای رویشگاه‌های درختی ایران زمین بوده است. زیرا نه تنها در این سال شاهد قطع هزاران اصله درخت در مناطق جنگلی زاگرس و هیرکانی (و حتی باغ گیاه شناسی نوشهر) به بهانه احداث خط لوله و جاده و مسکن مهر و ... بوده ایم؛ بلکه برای نخستین بار مساحت قلمرویی از جنگل های طبیعی کشور که طعمه شعله‌های آتش شد، می رود تا از مرز 40 هزار هکتار بگذرد که این رقم دست کم 8 برابر مدت مشابه در سال 1388 و بی نظیر در طول یکصدسال اخیر است.
واقعیت تلخی که تأیید می کند: مدیران ارشد دولتی، به رغم آن که باید خود را عملاً پایبند به اجرای درست اصل 50 قانون اساسی نشان داده و اجازه ندهند تا با تخریب بیشتر و سهل انگارانه محیط زیست، حیات اجتماعی روبه رشد مردم ایران، مختل شود؛ دربرابر تجاوز به زیستگاه های طبیعی و آتش سوزی‌های رخداده در آن – اغلب – منفعلانه یا گاهی پیش برنده و تسهیل کننده رفتار می‌کنند.
چرا باید ارزشمندترین پارک ملی ایران و گل سرسبد مناطق حفاظت شده در آسیای جنوب غربی، یعنی پارک ملی گلستان بیش از 12 روز در آتش بسوزد؟ مگر ما چند زیستگاه 90 هزار هکتاری در ایران داریم که یک‌جا بیش از 50 درصد پستانداران و یک پنجم گونه‌های گیاهی طبیعت وطن را در خود جای داده باشد؟
چرا هم اینک سطح قابل توجهی از جنگل‌های هیرکانی از عباس آباد تا کلاردشت و از آنجا گرفته تا علی آباد کتول و مینودشت و منطقه حفاظت شده لوه در آتش، مکرراً باید بسوزد؟
همین که اعلام کنیم: رطوبت هوا کاهش داشته و در فصل برگریزان قرار داریم و یا شکارچی غیرمجاز و گردشگر وارد عرصه‌های حفاظت شده می‌شوند، کفایت کرده و می‌تواند گناه ما را در عدم اطفاء درست و به موقع آتش سوزی پاک کند؟
چگونه است که هنوز در این مملکت؛ مملکتی که می خواهد در افق 1404 به پیشرفته ترین کشور منطقه در حوزه های علمی، فنی، فرهنگی و اقتصادی بدل شود، یک فروند چرخ بال یا هواپیمای ویژه مهار آتش وجود ندارد؟
چرا به سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور به عنوان متولی رویشگاه‌های جنگلی و مرتعی و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مسئول حراست از مناطق چهارگانه ایران، اجازه داده نمی‌شود تا مجهز به یک یگان هوایی ویژه اطفاء حریق و کادری ورزیده و آموزش دیده در این حوزه شوند؟
چرا باید همچنان در رخدادهای ویرانگری چون آنچه که اکنون گلستان را به آتش کشیده است، منتظر ماند تا یکی دو فروند چرخبال از هوانیروز یا هلال احمر از تهران به منطقه برسد؛ آن هم چرخ بال‌هایی که اصولاً به منظور اطفاء حریق ساخته و تجهیز نشده اند.
شاید حوادث تلخ پیش آمده در زاگرس، مازندران و گلستان، مسئولین امر را به صرافت استقرار یگان هوایی مجهز و مخصوص مهار آتش در استان های شمالی و غربی کشور ترغیب کند.
