در این مجموعه از مطالب، مردمک سعی دارد به آن چه - ظاهرا - در حاشیه انقلاب سال ۵۷ رخ داد بپردازد؛ حاشیه‌ای که رفته‌رفته خاطره تاریخی مردم از آن را شکل داد و‌ گاه از حاشیه به خود متن آمد.

19 دی 57

- بختیار به خاطر عشق به میهن، کابینه تشکیل داد
-این دولت دست‌نشانده امپریالیسم است

دکتر هادی منافی، پزشک: به اعتقاد من دولت شاپور بختیار نمی‌تواند پابرجا بماند زیرا مورد درخواست مردم نیست.

علی حسینی، کارمند: دولت بختیار یک توطئه غربی برای سرپوش‌گذاشتن و خواباندن صدای انقلاب مردم و ایجاد یک دیکتاتوری نظیر دیکتاتوری‌های گذشته ایرانی دارد.

سیما مستشاری، دانشجوی حقوق: مرجع‌تقلید من حضرت آیت‌الله عظمی سید محمد کاظم شریعت‌مداری است. من با رژیم موافقم البته به شرط اینکه سلطنت باشد و نه حکومت. بختیار این توقع من و امثال من را قول داده است که برآورده کند و یک حکومت ملی مستقل تشکیل دهد.

بختیار برای این قبول کرد کابینه تشکیل دهد که غیرت، شرافت و از خودگذشتگی و عشق به میهن به او فرمان داد. او در این وضع بحرانی آبروی سی ساله خود را گروه گذاشته است که به نفع همه ما است. حضرت علی گفته است که فرصت دوباره را به هر کسی بدهید. باید به بختیار هم فرصت داد تا مسائل را حل کند.

حسن احمدی، دانشجو: دولت بختیار نمی‌تواند موفقیتی داشته باشد زیرا مردم علیه بیدادگری‌های امپریالیست‌ها قیام کرده اند و این دولت حافظ منافع امپریالست‌ها است.

احمد شفاهی، تاجر: بختیار به مردم پشت کرده است. دولتی که مردم پشتش نباشند، شکست خواهد خورد و ضمنا امکان کار دولت بختیار، انقلاب مردم را به تاخیر خواهند انداخت.

صادق شیرازی، کارمند: اگر دولت بختیار بتواند به وعده‌های خود از جمله لغو حکومت نظامی، آزادی زندانیان سیاسی و محاکمه مسئولان وقایع اخیر کشور عمل کند، بی‌شک می‌تواند برای تشکیل یک حکومت مردمی نظر عده زیادی را جلب کند.

فرودگاه مهرآباد سوت و کور است

فرودگاه بین‌المللی مهرآباد، پر پروازترین و در عین حال پر ازدحام‌ترین فرودگاه کشور در چند هفته اخیر چهره‌ای جدا از گذشته به خود گرفته است. این فرودگاه که اوایل سال نو مسیحی به اوج پروازها و ازدحام خود می‌رسید، این روزها به دلیل اعتصاب کارکنان فرودگاه، نبودن سوخت و شرایط خاص حاکم بر ایران، در شمار آرام‌ترین و کم‌پروازترین فرودگاه‌های دنیا درآمده است.

در عین حال شمار اندکی ازهواپیماهای خارجی در فرودگاه تهران به زمین می‌نشینند، هیچ‌کدام بیش از 15 مسافر به همراه ندارند.

شرکت‌های کوچیک هواپیمایی تمام پروازهای خود را به فرودگاه مهرآباد قطع کرده‌اند و چند شرکت بزرگ هواپیمایی نیز، پروازهای خود را به حداقل ممکن کاهش داده‌اند.

کاهش پروازهای فرودگاه مهرآباد با اعتصاب کارکنان هواپیمایی ملی که برای چندمین بار از ششم دی‌ماه آغاز شد و با اعتصاب کارکنان سازمان هواپیمایی کشوری درهم‌آمیخته شد، هر روز بیشتر می‌شود. از طرفی این اعتصاب‌ها سبب شد که کنترل قسمت ترافیک هوایی را نیروی هوایی بر عهده بگیرد.

در حال حاضر آن گروه از شرکت‌های هواپیمایی که به تهران پرواز دارند، به سبب نارسایی‌هایی که درترافیک هوایی وجود دارد، ناگزیرند در ساعات روشن روز در فرودگاه مهرآباد فرود آیند و یا از آن پرواز کنند و به‌طور کلی هیچ پرواز یا فرودی در شب صورت نمی‌گیرد.

پان‌امریکن، بریتیش ایرویز، ارفرانس، سوئیس ایر و آلیتالیا از جمله شرکت‌هایی هستند که هم‌اکنون بیشترین پروازها را به ایران دارند اما همه آنها از خدمات و سرویس‌های از قبیل انتقال مسافر و حمل چمدان بی‌بهره هستند به همین دلیل این روزها، در فرودگاه مهرآباد حمل چمدان و جا دادن آن در قسمت بار، به عهده خود مسافران است.

از سوی دیگر نبودن سرویس‌های لازم برای هواپیما سبب شده است که پروازها در موعد مقرر انجام نشود و گاه چندین ساعت در پرواز یک هواپیما تاخیر روی دهد.

ازدیگر مشکلات شرکت‌های هواپیمایی، کمبود بنزین در ایران است و به همین سبب هواپیماهایی که در مهرآباد به زمین می‌نشینند باید آنقدر سوخت داشته باشند که در تهران ناچار به سوخت‌گیری نشوند.

تصویر روزنامه آیندگان از یک راهپیمایی «بیست هزار نفری» که از خیابان سلسبیل تهران راه افتاده است. تظاهرکنندگان، تصویر غلام‌رضا تختی، کشتی‌گیر فقید ایرانی را در دست دارند.

شکایت از «بی‌اعتنایی هیئت‌حاکمه به بیماری به‌آذین»: به وکیل به‌آذین اجازه ملاقات ندادند

همسر محمود اعتمادزاده (م. به‌آذین) دیشب به آیندگان گفت که همسر دربندش به شدت مریض است و خونسردی هیئت‌حاکمه در رسیدگی به وضعیت این مرد دیگر قابل تحمل نیست. اعتمادزاده اکنون از بیماری قلبی به دشت رنج می‌برد و فقط داروی او مربوط به نسخه‌ای است که قبل از زندان از پزشک خود دریافت کرده بود. پزشکان زندان از او مواظبت می‌کنند اما او به درمان کامل احتیاج دارد.

اعتمادزاده نزدیک به سه ماه است که در زندان به سر می‌برد و محاکمه او مرتبا به تعویق می‌افتد. دکتر عبدالکریم لاهیجی، وکیل‌مدافع دبیر کانون نویسندگان و بنیان‌گذار «اتحاد دموکراتیک مردم ایران» دیروز به آیندگان گفت او را برای ملاقات با موکل خود راه نداده‌اند. وکیل‌مدافع به‌آذین گفت: قرار بودهفته گذشته پرونده به دادگاه رود ولی به علت جریان‌های اخیر هنوز نرفته است.

محمود اعتمادزاده که اینک در بند 6 زندان قصر زندانی است، خود نویسنده‌ای صاحب‌قدر است. اوبه اتهام ابراز عقیده و نشر مرام‌نامه «اتحاد دموکراتیک» از اول آبان‌ماه ( زمان صدارت جعفر شریف‌امامی) دستگیر و زندانی شد. اعتمادزاده در زندان به خونریزی معده دچار شد ولی در همان حال به بهداری منتقل و تحت درمان قرار گرفت.

گزارش آیندگان از «کله‌گنده»‌هایی که ارز خارج کرده‌اند

پوردخت کریمی در گزارشی در روزنامه آیندگان، به لیستی پرداخته است که جامعه کارکنان بانک مرکزی پیش‌تر منتشر کرده بود.

او نوشته است: یکی از اقدام‌های روشن‌کننده گروهی از اعتصاب‌های جامعه ایران در دو ماه اخیر که مطبوعات به علت اعتصاب نتوانستند ان را منتشر کنند، انتشار لیست پر سروصدای جامعه کارکنان بانک مرکزی ایران بود که طی آن اسامی 175 نفر از افراد به اصطلاح سرشناس و یا به عبارتی «کله‌گنده» مملکت که در امور سیاسی و اجتماعی و اقتصادی سال‌ها دست داشتند و در دو ماه شهریور و مهر میلیون‌ها تومان ارز از ایران خارج کرده بودند.

اهمیت این لیست چنان بود که شعاع عمل جامعه کارکنان بانک مرکزی حتی تا آن سوی مرزها نیز کشانده شد و دولت غلام‌رضا ازهاری را غافل‌گیر کرد. بر اساس این لیست در دو ماه شهریور و مهر در دوران حکومت جعفر شریف‌امامی، تعدادی از وزرای وقت و قدیمی، جمعی از افراد خانواده سلطنتی، گروهی از افراد سرشناس نظامی و غیرنظامی، برخی از سناتورها و وکلای مجلس، تعدادی از بازرگانان و حتی معدودی از بازماندگان کسانی که مرحوم شده بودند و بالاخره آن سال‌ها به بیت‌المال مردم دست‌درازی کرده بودند، با وخیم‌شدن اوضاع از بیم آن که مبادا روزی قرار شود به حساب‌ها برسند، تا توانستند پول‌ها را به ارز تبدیل کردند و به حساب‌های بانکی خود در خارج از کشور واریز کردند.

بازتاب انتشار این لیست، در ابعاد گسترده جامعه ایران چنان مردم را متحیر کرد که تا مدت‌ها بحث داغ روز بود و هنوز هم هست. در این میان دولت ازهاری که می دید «گند» قضیه در آمده، و این موضوع وبال گردن دولت به اصطلاح طرفدار قانون اساسی او شده، به وزیر دادگستری وقت دستور داد که هیئتی را مامور بررسی این لیست کند. و دادستان تهران نیز سه نفر از قضات دادگستری را به بانک مرکزی فرستاد و آنها پس از چند روز نتیجه گزارش خود را به دادستان دادند که او در یک مصاحبه رادیویی اعلام کرد اسامی 102 نفر از 175 نفر لیست با واقعیت وفق دارد.

در بررسی گذرای اسامی کسانی که به خارج از کشور پول فرستاده اند، تنها سه نفر از اعضای خانواده سلطنتی یعنی شهرام، شهریار و شهناز 1085 میلیون تومان ارز فرستاده اند. یوسف خوش‌کیش رئیس بانک مرکزی نیز 21 میلیون دلار به خارج از کشور حواله کرده است. جالب ترین نامی که در این لیست به چشم می‌خورد، مهندس حسن رمزی عطایی است. او همان فرمانده سابق نیروی دریایی است که دو سال قبل به اتهام دزدی و فروش یک کشتی سی میلیون تومانی، به پنج سال زندان با پرداخت تمام خسارت‌ها محکوم شده و معلوم نبود که او چگونه از زندان پول حواله کرده است.