در این مجموعه از مطالب، مردمک سعی دارد به آن چه - ظاهرا - در حاشیه انقلاب سال ۵۷ رخ داد بپردازد؛ حاشیه‌ای که رفته‌رفته خاطره تاریخی مردم از آن را شکل داد و گاه از حاشیه به خود متن آمد.
23 دی 1357
ستون حرف‌های مردم
روزنامه آیندگان در سر کلیشه این ستون که با تماس‌های تلفنی خوانندگان نوشته می‌شد، نوشت: حرف‌های شما در این ستون سانسور نمی‌شود. همان‌طور که مطالب دیگر در صفحات دیگر. برای همین این حق را برای خود محفوظ می‌داریم که اعلام کنیم مطالب این ستون صرفا نظر خوانندگانی است که با ما تماس می‌گیرند. تاکید می‌کنیم که کمال دقت را به کار خواهیم برد که این ستون محل برخورد عقاید مغرضانه و احتمالا توهین‌آمیز به هیچ شخص و گروه اجتماعی نشود.
لوایح را کیلویی تصویب می‌کردند
من غ قاسمی هستم. یکی از نکاتی که به نظرم رسید تا در روزنامه چاپ شود این است که کسان دیگری مانند هویدا و همدستانش مملکت را به کثافت کشیده‌اند و هم‌اکنون در بهترین نقاط دنیا خوش می‌گذرانند. از جمله این آدم‌ها روسای سابق مجلش شورای ملی و سنا که سال‌ها کیلو کیلو لوایح هویدا را در مجلس تصویب می‌کردند. تکلیف این آدم‌ها باید هر چه زودتر معلوم شود.
به بختیار فرصت بدهید
من محمد مددی هستم. حتما بنویسید که مردم باید به دولت بختیار فرصت بدهند زیرا که خواسته‌های هر ایرانی وطن‌پرست در وعده‌های ایشان مطرح شده است.
داماد وزیر فاسد در راس انجمن
اسم من مهدی منوچهری کرباسی است. گویا آقای وزیر جدید بهداری و بهزیستی تصمیم دارند داماد خود آقای شیخ‌الاسلام‌زاده، وزیر سابق و متهم به فساد را در راس انجمن توان‌بخشی قرار دهند.
مطبوعات از کسی نمی‌ترسند
آقا من فاطمه عزیزیان هستم. از خانم رفیعه بصیری ( که روز 21 دی با آیندگان تماس گرفته و پیامی گذاشته بود) انتقاد دارم. ایشان گوش‌‌زد کرده است مطبوعات نباید هراسی داشته باشند و باید حقایق را بنویسند. من به ایشان می‌گویم که اگر مطبوعات از کسی می‌ترسید اعتصاب نمی‌کرد و دیگر اینکه درباره امام گفته بودند، درست است که ما مسلمانان 12 امام داریم ولی این یک کلمه عربی است که معنای آن رهبر و پیشوا است.
به نظر آمریکا احتیاج نداریم
من احسان نراقی هستم. به شما تبریک می‌گویم و مخصوصا این ستون حرف‌های مردم را تائید می‌کنم. در اخبار (بی‌بی سی) سایروس‌ونس را شنیدم. گفته بود که ما حکومت بختیار را تائید می‌کنیم که اختلافات را حل بکند. یکی دیگر اینکه شاه ایران برای مدتی از کشور خارج شود. این گفته به آن معنی است که آمریکا سیاست ما را تعیین می‌کند که به عرق ملی‌ام زیاد برخورد. محض رضای خدا آمریکایی‌ها ملت ایران را به حال خودشان بگذارند چون این ملت به رای امریکا نیاز ندارد.
اخبار اغتشاش‌ها را داغ‌تر نکنید
زهره آقامحمدی هستم. گزارش‌ها و خبرهای کنونی مطبوعات اصیل نیست و غلو می‌شود. در این دوره‌های بحرانی که هیئت‌حاکم سعی در اخلال نهضت مردم دارد، شما روزنامه‌نگاران تا حد امکان اخبار اغتشاش و بحرانی را داغ نکنید.
اعتصاب‌های اداری کافی است
من یک پیرمرد 64 ساله هستم. می‌خواهم از مردم تقاضا کنم که شیوه از پای درآوردن دیو استبداد را با مختل کردن زندگی عادی ملت ایرن ادامه ندهید. همان نتیجه‌ای که همه ما در انتظار آن هستیم از طریق اعتصاب‌های اداری به دست آمده است.
وصیت‌نامه آیت‌الله‌العظمی بروجردی
آقا، من فریبا مستشاری هستم. از آیتالله شریعتمداری تقاضا دارم تا وصیت‌نامه آیتالله بروجردی را در روزنامه کلیشه کنند تا مشخص شود پس از خود چه شخصی را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفی کرده‌اند.
شماها را تیرباران می‌کنند
اسم من مریم اشکوری است. از صمیم قلب شجاعت شما را در راه آزادی قلم تهنیت می‌گویم. اما به عقیده من شما دارید ریسک می‌کنید. چون‌که اگر کودتا شود شما در ردیف اول کسانی هستید که تیرباران خواهید شد.
بعضی‌ها افراطی می‌اندیشند
من به عنوان یک ایرانی وطن‌پرست که اسمم مهرداد رجبی است می‌خواهم بگویم که برخی مردم درباره ارتشیان افراطی فکر می‌کنند و آنان را از خود نمی‌دانند.
25 سال در کودتا هستیم
این روزها خبرها و شایعات داغی درباره کودتا در بین مردم به گوش می‌خورد که این موضوع به عقیده من تازگی ندارد. زیرا ما 25 سال است که در کودتا به سر برده‌ایم و لذا از این بابت نباید ناراحت شویم.
افغانی‌های مسلح را باور نمی‌کنم
اسم من داریوش است. هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند قبول کند 200 افغانی مسلح در تظاهرات مردم شرکت کرده باشند. این کارها از نمونه شگردهای ساواک است که می‌خواهند به طریقی به خورد مردم بدهند.
اعلامیه‌های آیتالله خمینی را شما چاپ کنید
آقا من کوروش صفائی هستم. این روزها اعلامیه‌های گوناگونی به نام آیتالله خمینی به صورت فتوکپی در بین مردم پخش می‌شود که مطمئن هستم واقعیت ندارد. پیشنهاد می‌کنم، به خاطر اینکه دست سودجویان و مغرضین کوتاه شود، اعلامیه‌های آیتالله خمینی تنها در صورتی رسمی شناخته شود که از طریق روزنامه آیندگان، اطلاعات و کیهان به اطلاع همگان رسیده باشد.
امام یعنی رهبر و پیشوا
فامیل من واعظی است. روز پنج‌شنبه در همین ستون خانم بصیری سوال کرده بود که مگر ما بیش از 12 امام داریم که اکنون برای آیتالله خمینی کلمه امام را هم اضافه می‌کنید؟ می‌خواهم خدمت این خانم عرض کنم که اگر به خود زحمت داده و به فرهنگ لغت مراجعه کنند درخواهند یافت که امام به معنای رهبر، پیشرو و پیشاهنگ است.
شاه در قلب مردم
نام من قربان‌علی فرخ‌‌زاد است. از قول من بنویسید که به غیر از ارتشیان، شاه هنوزهم در قلب مردم وطن‌پرست جای دارد.
مشغولیت هویدا با «پلی‌بوی»
من حسین عظیمی هستم. در یکی از روزنامه‌ها درج شده بود که هویدا در زندان مجله «پلی‌بوی» را نگاه می‌کند. خوشحال خواهم شد که توضیح دهید این مجله دارای چه مطالبی است که نخست‌وزیر اسبق را مشغول کرده است.
حمله جبهه ملی به سخنران مذهبی
اسم من شهاب است و عمری را سپری کرده‌ام. من از طریق این ستون می‌خواهم از جوانان تقاضا کنم که به روزنامه اردیبهشت و خرداد سال 1331 مراجعه کنند و ببینند که در خصوص حمله اعضای جبهه ملی به یک سخنران مذهبی و مضروب‌کردن وی چه مطالبی نوشته شده است و ان وقت خودشان با عقلی سلیم درباره این گروه سیاسی که امروزه حامی مذهب و مردم شده قضاوت کنند.
از مردم می‌خواهم آیندگان نخرند
من یک زن خانه‌دار هستم. شما نمی‌بایستی حرف‌های آن استاد دانشگاه را که گفته است «آقای کاظم سنجابی ظاهرا فراموش کرده که سرنوشت کشور اکنون در پاریس تعیین می‌شود» چاپ می‌کردید. من به همین دلیل این مطلب را فتوکپی کرده و در مساجد بین مردم پخش خواهم کرد و از آنان خواهم خواست که دیگر روزنامه آیندگان نخرند.
اطرافیان آیتالله خمینی کمونیست نیستند
اسم من محمد شیرازی است. وطن‌پرستی و قابلیت شما روزنامه‌نگاران را تحصین می‌کنم. آقای بختیار در مصاحبه خود با خبرنگار فرانسوی گفته است که اطراف آیتالله خمینی را گروهی کمونیست و فاشیست گرفته‌اند. من اطراف آیتالله جز جبهه ملی، روحانیون و افراد ملی گروه دیگری نمی‌بینم و حالا چطور شده در سه روز نخست‌وزیری آقای بختیار اطرافیان آیتالله خمینی کمونیست و فاشیست شده‌اند.
در اوج اعتراض‌ها و درگیری‌ها، این آگهی بانک رهنی ایران درباره یک درصد بهره اضافه به پس‌انداز آزاد مشتریان‌اش نیز در روزنامه آیندگان روز 23 دی چاپ شده است.
