در این مجموعه از مطالب، مردمک سعی دارد به آن چه - ظاهرا - در حاشیه انقلاب سال ۵۷ رخ داد بپردازد؛ حاشیه‌ای که رفته‌رفته خاطره تاریخی مردم از آن را شکل داد و‌ گاه از حاشیه به خود متن آمد.

۱۹ بهمن ۱۳۵۷

ستون «حرف‌های مردم» روزنامه آیندگان

وای از فردا

م، تهرانی هستم. می‌گویند حکومت مهندس بازرگان، حکومت الهی است و قیام بر ضد او، قیام بر ضد خدا است و جزای چنین کافرانی در شرع معلوم است. می‌گویند «گر مسلمانی در این است که حافظ دارد / وای اگر از پس امروز بود فردایی».

لطمه جبران‌ناپذیر

خرمی – از حضرت آیت‌الله خمینی ایراد می‌گیرند که‌ گاه تصمیم فردی و دیکتاتورمنشانه می‌گیرند. می‌خواهم بگویم در این شرایط حساس هر کسی، هر گروه با هر مرام اگر نخواهد این یکپارگی را تحت رهبری آیت‌الله خمینی حفظ کند، به خودش و مملکت‌اش و نهضت‌اش لطمه جبران‌ناپذیر می‌زند.

اخراج

وارسته هستم. شرکت آلمانی هوخست، در صدد خراج کارکنان ایرانی برآمده است.

رفراندوم

خانم جباراده – آیت‌الله خمینی اظهار داشته بود که در کار سیاست نقشی نخواهد داشت و اگر بخواهد کابینه تشکیل دهد، آن را به رفراندوم خواهد گذاشت. می‌پرسم چرا ایشان به وعده‌های خود عمل نکردند؟

نخست‌وزیر سرمایه‌دار

من محبوبه هستم. به آقای مهندس بازرگان می‌گویم که ملت شهید نداده است که یک سرمایه‌دار به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود.

نقشی که فراموش نمی‌شود

م، فیروز – بعضی انتقاد‌ها درباره احساس نوعی دیکتاتوری از سوی جامعه روحانیت را که در این ستون چاپ می‌شود، منطقی نمی‌بینم. نه فقط ملت ایران، بلکه تاریخ نقش بسیار ارزنده و بنیانی آیت‌الله خمینی را در سرنگونی استبداد فراموش نخواهد نکرد.

شوروی یغماگر و امپریالیست

اسم‌ام کشاورز است. این روز‌ها گروهی از مردم تنها آمریکا را امپریالیست می‌نامند، در حالی که باید از آلمان، فرانسه، انگلیس، ژاپن و در صدر همه از شوروی نام برد که ثروت‌های ایران از جمله گاز را به یغما می‌برد و همین شوروی ۱۰ میلیون دلار اسلحه به ایران فروخته است. توصیه می‌کنم در شعار‌ها از این کشور هم به عنوان امپریالیست یاد شود.

گشودن مدارس

خانم مشکات – استدعا دارم به خاطر این که بچه‏‏های دبستانی سرگردان و بی‌برنامه هستند، مدارس لااقل برای این گروه سنی گشوده شود.

بی‌رحمی

اسم‌ام پوری است. از جمله کسانی هستم که از طریق اداره برنامه حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست وابسته به سازمان ملی اجتماعی تامین می‌شدم، اما مدتی است که از این کمک ذی‌قیمت محروم شده‌ام. پس از تحقیقات به این نتیجه رسیده‌ام که معاون وزارت دارایی، بودجه برنامه حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست را قطع کرده است. لطفا بنویسید این‌قدر بی‌رحم نباشند.

پیشنهادی برای شعار‌ها

م، صبا – این آقایان شعارنویس که عقیده خودشان را روی در و دیوار می‌نویسند، بهتر است روی کاغذ یا پارچه نوشته و آن‌ را سردر منزل‌شان نصب کنند تا مورد توجه قرار گیرد و ضمنا به زیبایی شهر بدون شهردار هم بیش از این لطمه وارد نشود.

تحویل مشت‌های گره‌ کرده

خانم حکمت، روان‌شناس کودک – من از کلیه پدران و مادران تقاضا دارم از شرکت کودکان ۲ تا ۸ سال در تظاهرات جدا خودداری کنند، زیرا که دیدن مشت‌های گره‌ کرده به ‌‌نهایت در ذهن آن‌ها اثر خواهد گذاشت و فردا همین کودکان مشت‌های گره‌ کرده خود را در هر موضوعی که باب میل‌شان نباشد، تحویل پدر و مادرشان خواهند داد.

نظر دکتر مصدق

من نوشین،پ هستم. آقای بختیار شما که از قانون اساسی حرف می‌زنید، به گفتاری از دکتر محمد مصدق توجه کنید: «من قانون اساسی را یک قانون الهی نمی‌دانم که قابل تغییر نباشد، بلکه قانون اساسی را کار بشر می‌دانم و بشر هم باید آن را تغییر بدهد.»

نقص فنی افکار ارتجاعی

مهندس حمید،ت هستم. گردانندگان دولت برای گریزهای ناآگاهانه خود موضوع نقص فنی را مطرح می‌کنند. اتفاقا کاملا حق دارند زیرا این فرودگاه و... نیست که نقص فنی دارد، بلکه فکر ارتجاعی آن‌ها است که در مقایسه با افکار عمومی دچار نقص فنی گردیده است.

تامین اسلحه

خانم موسوی – آیت‌الله خمینی در مصاحبه مطبوعاتی خودشان گفته‌اند، در صورت لزوم برای جهاد اسلحه تهیه خواهیم کرد. می‌خواهم بدانم این اسلحه‌ها با چه پولی و از کجا تامین خواهد شد؟

زیان کاسب‌کاران

آقا، من جهان‌داد هستم. چرا کمیته اعتصاب برای بازگشایی مغازه‌ها جواب قانع‌کننده‌ای نمی‌دهد؟ اجناس مغازه‌ها فصلی است و بدین‌طریق کاسب‌کاران میلیون‌ها ریال متضرر شده و خواهند شد.

واتیکان بی‌ واتیکان

من سالاری هستم. نخست‌وزیر گفته، آیت‌الله خمینی در قم یک واتیکان کوچک ایجاد کنند، از قول من بنویسید که در دین اسلام واتیکان وجود ندارد.

آب به آسیاب کدام دستگاه؟

نوشین هستم. از آیت‌الله مکارم شیرازی می‌پرسم، شما پیرو چه کسی هستید؟ اگر اسلام را قبول دارید، که رهبر شیعیان گفته «زنان در انتخاب لباس آزادند و چادر الزامی نیست». پس شما آب به آسیاب کدام دستگاه می‌ریزید که خواستارید زنان چادر سر کنند؟

هراس از قضاوت تاریخ

یک هم‌وطن – آقای بختیار از مجموع سخنرانی‌های مکرر و خسته‌کننده شما چنین استنباط می‌شود که الحق شاه دانست چه شخص مقام‌پرستی را به جای خود بنشاند. زیرا این طور به نظر می‌رسد که حاضرید برای حفظ مقام بی‌پشتوانه خود حتی ایران عزیز را به خاک و خون بکشانید. من به عنوان یک ایرانی علاقمند به آینده مملکت، به شما هشدار می‌دهم که از قضاوت تاریخ درباره خودتان هراس داشته باشید.

ترس از کافر بودن

اسمم سعید است. آیت‌الله خمینی گفته مخالفت با بازرگان، مخالفت با شرع است و آیا این صحیح به نظر می‌‌رسد که قبل از این که نظر مردم را بخواهند، آن‌ها را از کافر بودن بترسانند؟