یک گزارش پژوهشی جدید نشان میدهد کافئین با ایجاد اختلال در حرکت تخمک به سوی رحم میتواند باردارشدن را برای زن دشوار سازد.
این پژوهش که در دانشگاه نوادا انجام شده و یافتههای آن در «مجله داروشناسی بریتانیا» منتشر شده نشان میدهد که کافئین موجب ایجاد اخلال در حرکت تخمک به سوی رحم و در داخل لولههای فالوپ در موشها میشود و به همین دلیل میتواند بارداری زنان را به تاخیر بیاندازد.
کافئین یک محرک شناخته شده پرمصرف است که روی دستگاه عصبی مرکزی عمل میکند و به طور موقت خواب آلودگی را کاهش داده و هشیاری را حفظ میکند.
این ماده که در چای، قهوه، بیشتر نوشیدنیهای گازدار و انرژیزا، شکلات و حتی برخی داروها یافت میشود میتواند موجب افزایش ضربان قلب، حالت تهوع، اضطراب و افسردگی شود. اما پژوهش حاضر جنبه منفی دیگری از این ماده را درباره تاخیر و دشواری در بارداری را بهدست میدهد.
پژوهشهای گذشته نیز رابطه مصرف کافئین و ناباروری را نشان داده بودند.
مثلا پژوهشی که یافتههای آن نیز در سال ۱۹۹۳در«مجله اپیدمیولوژی آمریکا» که به طور تخصصی بیماریهای همهگیر را بررسی میکند منتشر شد، نشان داده بود که نوشیدن دست کم سه فنجان قهوه در روز شانس باردارشدن زنان را تا ۲۷ درصد کاهش میدهد.
یک پژوهش دیگر نیز در سال ۱۹۹۷ نیز نشان داد مصرف زیاد کافئین مدت زمان انتظار برای بارداری را تا ۱۱ درصد افزایش میدهد.
اگرچه یافتههای پژوهش اخیر حاصل از آزمایش روی موشهاست اما به گفته پروفسور شان وارد، سرپرست پژوهش حاضر میزان کافئین داده شده به موشها در این آزمایش، معادل کافئین موجود در چند فنجان قهوهای است که بسیاری افراد روزانه مصرف میکنند.
او میگوید: اثر کافئین روی افراد متفاوت است بنابراین شیوه اثرگذاری آن روی باروری نیز میتواند متفاوت باشد و ابراز امیدواری کرد که در آینده این موضوع روی انسان بررسی شود.
چرا کافئین مانع بارداری میشود؟
دانشمندان، دانش کمی از عبور تخمک از لولههای فالوپ به سوی رحم دارند در حالیکه این امر در بارداری نقش حیاتی دارد.
پیشتر فرض بر آن بود که اندامکهای مو مانند به نام سلیا در دیواره لولههای فالوپ، تخمک را با کمک انقباضات ماهیچهای این دیوارهها به جلو میراند، اما اینک دانشمندان به نقش برجسته این انقباضات در حرکت تخمک به سوی رحم پی بردهاند.
شان وارد و همکارانش وقتی دریافتند که کافئین، عمل سلولهای ویژهای در دیواره لوله فالوپ را متوقف میکند، به این نتیجه رسیدند که این سلولها انقباضات لوله فالوپ را هماهنگ میکنند و اگر بازداشته شود تخمک نمیتواند در داخل آن حرکت کند.
نتیجه چنین فرایندی آن است که تخمک به رحم نمیرسد و در این صورت، یا بارداری موفق انجام نخواهد شد، یا زن در معرض خطر بارداری خارج از رحم قرار دارد.
پروفسور دانشکده پزشکی دانشگاه نوادا گفته است که اگرچه آزمایشهای او و همکارانش روی موشها انجام شده اما میتواند تاثیر نوشیدنیهای حاوی کافئین را بر کاهش احتمال بارداری زنان توضیح دهد.
به نظر او همین امر است که موجب میشود بارداری زنانی که مصرف کافئین آنها بالاست در مقایسه با زنانی که کافئین مصرف نمیکنند مدت زمان بیشتری وقت بگیرد.
بنابراین یافتههای این مطالعه به فهم درمان ناباروری و نیز برخی از پیچیدگیهای بارداری کمک خواهد کرد.
سرپرست پژوهش حاضر در این زمینه گفته است:نتایج این پژوهش نه تنها به زنانی که بارداری آنها دشوارتر انجام میشود بالقوه کمک میکند، بلکه درک بهتری از چگونگی کار لولههای فالوپ بهدست میدهد. این درک میتواند به پزشکان در درمان موفقیتآمیز التهاب لگن و بیماریهای آمیزشی نیز یاری رساند.
این یافته همچنین به افزایش فهم علل حاملگیهای خارج از رحم نیز کمک میکند، وضعیتی که برای زنان، بسیار دردناک و بالقوه خطرناک است و طی آن جنین در لوله فالوپ شروع به رشد میکند.