در پی درگذشت هاله سحابی، فعال سیاسی و مدافع حقوق زنان، در مراسم تشییع جنازه پدرش عزتالله سحابی، دو حزب عمده اصلاحطلب و سازمان گزارشگران بدون مرز در این باره بیانیه دادند و وزارت خارجه آمریکا و رئیس حزب اتحاد سبز آلمان از دولت ایران خواستند تا درباره چگونگی مرگ او پیگیری کند.
مارک تونر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در واکنش به خبر درگذشت خانم سحابی به خبرنگاران گفت که اگر خبرها در مورد مرگ هاله سحابی در اثر درگیری با نیروهای امنیتی صحت داشته باشد، این نشان دهنده بیاعتنایی مسئولان ایران نسبت به شان و مقام انسانها است، «ما از مقامات ایران می خواهیم که در خصوص چگونگی این مرگ تحقیق کنند.»
سفارت بریتانیا در تهران نیز روی توییترش در این باره نوشت: از مرگ هاله سحابی متعاقب حمله به خاکسپاری پدرش متاثر شدهایم. امیدواریم در این باره تحقیقات مناسب و شفاف صورت بگیرد.
هاله سحابی، فرزند عزتالله سحابی، فعال سیاسی- مدنی و از همکاران نشریه چشمانداز، روز چهارشنبه، ۱۱ خردادماه ۹۰ در جریان مراسم تشییع پدرش پس از درگیری با نیروهای امنیتی جان باخت.
خانم سحابی که اواسط دهه پنجاه زندگی خود را سپری میکرد، تابستان ۸۸ و در جریان اعتراضها به انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم دستگیر شده بود و در دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اتهام تبلیغ علیه نظام به دو سال حبس و پرداخت مبلغ ۳۰۰ هزار تومان جزای نقدی بدل از شلاق محکوم شد. او که دوره دو ساله زندان خود را میگذراند، برای شرکت در مراسم تشییع جنازه پدرش مرخصی گرفته بود.
به نوشته وبسایتهای منتقد حکومت، نیروهای امنیتی در جریان یک مشاجره با عزاداران در این مراسم، با دختر عزتالله سحابی، درگیر شدند و در جریان این درگیری، خانم سحابی مضروب شد و بر اثر این ضربهها، جان باخت.
کلودیا روت، رئیس حزب ملی سبز آلمان نیز در واکنش به خبر درگذشت هاله سحابی اعلام کرد که این خبر او را شوکه و عمیقا متاثر کرده است.
خانم روت اقدامات دولت ایران و رهبران سیاسی را «غیر انسانی» و «هولناک» خواند و افزود: این رفتارها نشان از وحشت مقامات ایرانی دارد که حتی مراسم خاکسپاری را به عنوان خطری برای خود میدانند.
او تاکید کرد: مقامات امنیتی ایران، در حال حاضر تمام خانواده سحابی را به گروگان گرفتهاند و اعضای خانواده سحابی اجازه تماس با دنیای خارج ندارند.
خانم روت گفت: «ما خواهان تحقیقات مستقل و مجازات تمام دست اندرکاران در این جنایت وحشتناک هستیم» و با تمام اعضای خانواده سحابی، مادران صلح و تمام فمینیستها و دموکراتها در ایران اعلام همدردی میکنیم.
واکنش اصلاحطلبان
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در بیانیهای به خشونت در مراسم خاکسپاری عزتالله سحابی اعتراض کرده و «شهادت» دختر او، هاله سحابی را محکوم کرد.
در بیانیه این حزب عمده اصلاحطلب آمده است:« شهادت هاله سحابی بر اثر خشونت نیروهای امنیتی در مراسم تدفین پدر، لکه ننگی است که چهره سیاه استبداد دینی را بیشتر از پیش نمایان کرد. استبدادی که در لباس دین حتی به یکی از روحانیترین مراسم دینی، خاکسپاری یک مسلمان، نیز احترام نمیگذارد و با رعب و سرکوب در اینگونه مراسم قصد دارد چند صباحی بر عمر خود بیافزاید.»
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده که مرگ هاله سحابی یک پیام صریح و واضح دارد و آن اینکه «استبداد از مردم، از کسانی که بدون چوب و چماق، بدون پول زور و مواجب، بدون خشونت و با مهر برای پشتیبانی از آزادی و آزادیخواهان به خیابان میآیند، ترسان است» و همه ما باید با حضور و اراده استوار، داد خود و دیگر مظلومان را از «استبداد دینی و حاکمیت مطلقه فردی» بگیریم.
جبهه مشارکت ایران اسلامی نیز در پیامی که به مناسبت درگذشت هاله سحابی فرستاده، نوشته است: «خدایا از جانب خودت یاور و یاریای برای ما بفرست که سخت گرفتار حاکمیتی شدهایم که حتی به مراسم تشییع و تدفین رفتگان نیز رحم نمیکند.»
این حزب عمده اصلاحطلب در پیام خود ضمن تسلیت به خانواده هاله سحابی و «هموطنان آزادیخواه» از همگان خواسته است «برای پاسداشت مقام این پدر و دختر مبارز و مجاهد راه استقلال و آزادی ایران، در آئینهای گرامیداشت انها شرکت کنند و یاد و نام آنها را زنده دارند».
شورای هماهنگی راه سبز امید در بیانیهای به مناسبت درگذشت عزتالله سحابی، از مردم دعوت کرده است تا در روز ۲۲ خرداد ساعت ۶ تا ۸ بعدازظهر در راهپیمایی سکوت شرکت کنند.
در این بیانیه تاکید شده که راهپیمایی، در پیادهروهای خیابان ولی عصر تهران، بین میدان ولی عصر تا میدان ونک انجام میشود.
محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات، در واکنش به درگذشت هاله سحابی، در پیامی به خانواده سحابی تسلیت گفت. او در پیامی خطاب به همسر هاله سحابی، درگذشت خانم سحابی را «مصیبت مضاعفی» دانست و نوشت که تنها خدا میتواند تسلیبخش دل داغدارتان باشد.
واکنش نزدیکان کروبی و موسوی
خانواده مهدی کروبی، دبیر کل حزب اعتماد ملی و از رهبران مخالف دولت که از بهمنماه ۸۹ در حصر خانگی به سر میبرد، در پیام تسلیت خود به خانواده سحابی نوشتهاند که «مرگ هاله سحابی، همچون زندگی او که سراسر مبارزه با استبداد و زور بود، به صحنهای دیگر از خودنمایی ظلم پیشگان مبدل شد، آنچنانکه به سوگ نشستگان در سوگی مضاعف فرو رفتند و همزمان با تدفین آن مرحوم، با خبر درگذشت فرزندش خانم هاله سحابی مواجه شدند».
در بخش دیگری از این پیام آمده است: «تقدیر خانم سحابی که عمری برای ملاقات با پدر در زندانهای مختلف رژیم پیشین و فعلی، حاضر شده بود بر آن بود که بیش از این فراق پدر را تاب نیاورد و در روزهای مرخصی از زندان جمهوری اسلامی، به کین ظالمان از زندان تن نیز برهد.»
اردشیر امیر ارجمند، مشاور ارشد میرحسین موسوی، از رهبران مخالف دولت که همزمان با مهدی کروبی، همراه با همسرش زهرا رهنورد از بهمن ماه گذشته در حصر خانگی است، درگذشت «شهادتگونه» هاله سحابی را به مردم ایران و خانواده سحابی تسلیت گفت و مسئولیت این حادثه را متوجه عالیترین مقامامت حکومتی دانست.
او در گفتوگو با وبسایت کلمه، این رویدادها را در نتیجه «تفرعن و خودکامگی» دانست و تاکید کرد که «ادعای خدایی کردن و ترس از همه چیز و همه کس» موجب شده که از سایه خود نیز بترسند.
آقای امیرارجمند، از همگان خواست تا یکدیگر را به شرکت با شکوه در آئینهای بزرگداشت عزتالله سحابی و دختر او هاله سحابی فرا بخوانند.
واکنشهای فعالان حقوق بشر
شیرین عبادی، برنده صلح نوبل و فعال حقوق بشر با اشاره بر «رفتار خشونتآمیز» حکومت ایران تاکید کرد که سازمانهای حقوق بشری و فعالان حقوق بشر باید هم به شدت در مقابل ضرب و شتم منجر به فوت هاله سحابی، واکنش نشان دهند.
او در گفتوگویی با «دویچهوله» گفت که واکنش به چنین رویدادهایی در واقع واکنش به رویهای است که به تازگی در حکومت ایران باب شده و آن دزدیدن جنازههاست.
خانم عبادی مرگ هاله سحابی را «قتل عمد» دانست و افزود: وقتی حکومت، عدهای از «جیرهخواران» خودش را با عنوان لباس شخصی برای برهم زدن یک تشیع جنازه ساده میفرستد و چنین حوادثی اتفاق میافتد، این دیگر قتل غیرعمد نیست.
سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیهای اعلام کرده است که «همچون مردم ایران این جنایات را فراموش نمیکنیم».
این سازمان بینالمللی مدافع حقوق روزنامهنگاران ضمن اشاره به سابقه روزنامهنگاری خانم سحابی، آیتالله علی خامنهای و محمود احمدینژاد، رهبر و رئیس جمهوری اسلامی ایران را «دو دشمن آزادی بیان و مطبوعات وعاملان قتل این زن شجاع» معرفی کرده و خواستار روشن شدن همه حقایق و بازداشت و محاکمه آمران و عاملان این قتل شده است.