محمود احمدی‌نژاد بار دیگر از طرحی بلندپروازانه و خبرساز سخن گفته است؛ واگذاری هزار متر زمین برای ویلایی‌شدن خانه‌های مردم ایران.
او روز یک‌شنبه ۱۲ تیر ماه از «یک انقلاب واقعی در شهرسازی با مشارکت خودم و مردم و بدون هزینه هنگفت» خبر داد که بر اساس آن به هر خانواده ایرانی هزار متر مربع زمین برای ساخت خانه و باغ داده خواهد شد».
رئیس‌جمهوری در این باره گفت که زندگی در این سیستم «با کیفیت و همچنین ارزان‌تر از زندگی آپارتمانی» می‌شود.
وقتی محمود احمدی‌نژاد رویایی در سر دارد، برای اجرایش کوتاه نمی‌آید. در مناقشه مونوریل، موضوع پایان‌نامه او در دوره دکترای ترافیک در دانشگاه علم و صنعت، ماه‌ها موضوع بحث کار‌شناسان شهری شد آقای احمدی‌نژاد و نزدیکانش بر نوآوری این طرح تاکید می‌کردند و مخالفانش می‌گفتند اقتصادی نیست. حتی زمانی که شهر تهران زیر بار اجرای این رویای محمود احمدی‌نژاد نرفت، پرونده مونوریل بسته نشد، بلکه به شهر قم رفت تا شاید این برنامه رئیس‌جمهوری واقعیت پیدا کند؛ هرچند رویای مونوریل در قم هم فرصت اجرا پیدا نکرد.
رویایی زاییده محله نارمک
به نظر می‌رسد محمود احمدی‌نژاد دل خوشی از آپارتمان‌نشینی ندارد و از این دل‌چرکی چندباری این‌جا و آن‌جا گفته است. آرزویش این است که خانوارهای ایرانی صاحب خانه‌ای شوند با حیاطی و باغچه‌ای، احتمالا شبیه همان که خودش در نارمک دارد، خانه‌ای که در روزهای انتخابات از باغچه سبزی‌کاری‌شده‌اش حرف زد و چندی پیش از درخت انگوری در گوشه حیاطش سخن گفت که با آبیاری قطره‌ای «تا ۸۰ کیلو انگور بار می‌دهد».
رویای خانه‌های حیاط دار و فراهم کردن چنین خانه‌ای برای همه ایرانیان، در تبصره‌ای از بودجه سال ۸۶ نشست. بودجه‌نویسان دولت نخست محمود احمدی‌نژاد از آن به عنوان اقدامی اساسی یاد می‌کردند که می‌توانست نقدینگی سرگردان مردم را به زمین‌های حاشیه کلان شهر‌ها متوجه کند.
احداث «باغ‌شهر‌ها» به گفته مسوولان وقت وزارت مسکن و شهرسازی، تصمیمی بود برای کنترل گرانی زمین و مسکن، این برنامه در سال ۸۷ قدری دنبال شد و قرار بود این ایده با اجرای چند پروژه آزمایشی آغاز شود؛ پروژه‌هایی که سابقه‌ای از اجرای آن، دست‌کم در رسانه‌ها پیدا نمی‌شود.
از نقد کار‌شناسان تا هشدار رهبر
هم‌زمان با زمزمه این رویای رئیس‌جمهوری، هشدارهای کار‌شناسان مسکن و شهرسازی نیز هم‌نوا می‌شد که باور داشتند این طرح‌های ناممکن می‌تواند آثار و پیامدهای گرانی بر محیط زیست داشته باشند.
حتی آرزوی احداث باغ‌شهرهای ایرانی، کار را به عالی‌ترین مقام جمهوری اسلامی کشید و آیت الله علی خامنه‌ای صریحا در این باره مخالفت کرد و در جمع مدیران شهرداری و شورای شهر تهران از نگرانی‌هایش درباره این ایده آشکارا سخن گفت.
اما این هشدار و نگرانی رهبر جمهوری اسلامی باعث نشده تا محمود احمدی‌نژاد از آرزوی خود برای ویلایی‌کردن ایران دست بکشد.
باغ‌ویلاهای ۴ میلیون هکتاری
رئیس جمهوری روز ۱۲ تیر یک بار دیگر از آرزویش گفت و این بار این آرزو را با جزییاتی بیشتر تصویر کرد؛ آرزویی که از «باغ‌شهر» به «باغ‌ویلا» تغییر کرده است و آن طور که محمود احمدی‌نژاد گفته، قرار است در قالب این طرح به هر خانوار ایرانی، هزار مترمربع زمین واگذار شود تا در ۱۰۰ مترمربع آن خانه‌ای بنا کنند و در مابقی زمین واگذارشده، باغی برای خود بسازند.
براساس آماری که مرکز آمار ایران اعلام می‌کند، تعداد خانوارهای ایرانی در حدود بیست میلیون خانوار بالغ می‌شود؛ تعدادی که البته هر روزه به تعداد آن افزوده می‌شود. اما حتی با فرض ثابت‌ماندن تعداد خانوارهای ایرانی، برای اجرای این طرح نیاز به دو میلیون هکتار زمین است که با دیگر فضاهای شهری مورد نیاز برای معابر عمومی، مراکز خرید، بهداشتی و درمانی و دیگر نیازهای ضروری شهری، اراضی مورد نیاز این طرح به ۴ میلیون هکتار بالغ می‌شود.
یافتن این ۴ میلیون هکتاراراضی مناسب برای اجرای باغ ویلاهای مورد نظر محمود احمدی‌نژاد در سرزمینی که ۸۰ درصد از مساحت کل آن خشک و نیمه خشک است، هرچند ناممکن نیست اما حتما بسیار دشوار است.
یافتن چنین زمین‌هایی برای اجرای این طرح که مشکل قانونی برای تصرف نداشته باشد، به محیط زیست آسیب نزند، راه و دسترسی مناسب داشته باشد و از این قبیل اقتضائات، تنها مشکل اجرایی این طرح نیست.
محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با روزنامه شرق با اشاره به همین مشکلات اولیه برای اجرای چنین طرحی، طرح باغ‌ویلاهای محمود احمدی‌نژاد را «طرحی شعاری» توصیف کرده که به اعتقاد او برای «انحراف افکار عمومی و فرافکنی سیاسی» مطرح شده است.
محمدرضا تابش، این اظهارات را «غیرکار‌شناسی و فاقد پشتوانه تحقیقاتی و مطالعاتی کافی» خوانده است.
عزت یوسفیان ملا، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با روزنامه شرق، این طرح را «بی‌فرجام» خوانده و گفته است: در شرایطی که داشتن یک متر مربع زمین برای بسیاری از مردم آرزویی دست‌نیافتنی است، واگذاری هزار متر مربع زمین نعمت بزرگی محسوب می‌شود.
این نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز همچون آقای تابش معتقد است این اظهارات رئیس دولت دهم با هدف «زنده‌کردن امید در دل مردم و دورکردن اذهان از امور جاری» بیان شده است.
آرزوهای رئیس دولت و واقعیت‌های عریان
احمد علوی، استاد اقتصاد در دانشگاه‌های سوئد، ارزیابی امیدوارکننده‌ای از تحقق این برنامه محمود احمدی‌نژاد ندارد و می‌گوید: بسیاری از این محاسبات که بر روی کاغذ صورت می‌گیرد، در دنیای واقعیت به ناسازگاری برمی‌خورند و اجرایی نمی‌شوند.
این استاد دانشگاه در گفتوگو با مردمک با یادآوری طرح‌های بنگاه‌های زودبازده برای کاهش نرخ بیکاری، طرح مسکن مهر برای خانه‌دارکردن مردم و خروج کارمندان دولت از شهر تهران، آنها را مشابه با «باغ‌ویلا‌ها» می‌داند که تنها بر روی کاغذ مهندسی شدند و هیچگاه در عالم واقعیت به اهداف خود دست نیافتند.
مکان‌یابی زمین‌ها، نقشه‌برداری، چگونگی تفکیک زمین‌ها، تعیین مالکیت و دیگر مشکلات فنی، تکنیکی و اداری اجرای این طرح، بخشی از موانعی است که احمد علوی، استاد اقتصاد دانشگاه‌های سوئد آنها را برمی‌شمرد.
برای آنکه دشواری تحقق این آرزوی محمود احمدی‌نژاد را متوجه شویم کافی است در نظر داشته باشیم که ۴ میلیون هکتار اراضی مورد نیاز اجرای این طرح، معادل مساحتی بیش از ۵۰ برابر مساحت کلان شهر تهران است.
با این حال محمود احمدی‌نژاد پیش از این هم نشان داده که پایبند و پیگیر این‌قبیل رویا‌هایش است و این محاسبات، هشدار‌ها و نگرانی‌ها، چندان تاثیری در تصمیماتش ندارد.
برای من که نه کارشناس محیط زیستم و نه شهرسازی، فهم این مسأله که همچین طرحی امکان عملی شدنش در حد احتمال معلق زدن مرغ پخته تو برنجه خیلی راحته. حالا آقای احمدی نژاد کی می خواهد دست از این عوام فریبی هایی که عوام را هم به خنده می اندازد دست بر دارد خدا.....نه، فکر نکنم خدا هم بداند.