۱۴۳ فعال سیاسی و مدنی در نامه‌ای به محمد خاتمی با اشاره به شرایط او برای برگزاری انتخابات آزاد، از عدم تغییر در اراده حاکمیت جمهوری اسلامی برای تامین شروط مورد نظر انتقاد کردند.
در این نامه که متن آن، شنبه، ۲۳ شهریورماه در وب‌سایت‌های مخالف دولت منتشر شده آمده است که با رویکرد فعلی مسئولان و درصورت ادامه وضع موجود، کمترین چشم‌انداز روشنی برای صیانت از آرای مردم و برگزاری انتخابات آزاد، سالم و منصفانه وجود نخواهد داشت.
امضا کنندگان این نامه که شماری از آنها در بازداشت به‌سر می‌برند نوشته‌اند که در طول ماه‌های گذشته حاکمیت توجهی به درخواست‌های اصلاح‌طلبان برای رفع حصر خانگی از میرحسین موسوی، مهدی کروبی و همسرانشان نداشته است.
آقای خاتمی از دی‌ماه گذشته و طی چند مرحله به تشریح شروط اصلاح طلبان برای شرکت در انتخابات نهم مجلس پرداخته است.
رئیس جمهوری پیشین ایران ۲۸ تیرماه هم با تاکید بر شرط های عنوان شده پیشین «بی‌طرفی برگزارکنندگان»، «نامزدشدن تمام جریان‌ها» و «ناظر بودن نمایندگان مردم و احزاب و گروه‌ها از مرحله رای‌گیری تا اعلام نتایج» را از جمله شروط انتخابات «تعیین‌کننده و پرشور» اعلام کرد.
فعالان سیاسی در نامه تازه خود به خاتمی نوشته‌اند نه تنها به درخواست آزادی همه زندانیان سیاسی توجهی نشده است بلکه در ماه‌های گذشته، محدودیت‌ها برای زندانیان و خانواده‌هایشان افزایش پیدا کرده است.
آنها به چند نمونه از افزایش فشارها اشاره کرده و نوشته‌اند که نهادهای امنیتی حتا از برگزاری مراسم مذهبی مربوط به ماه رمضان از طرف این خانواده‌ها جلوگیری کرده‌اند.
این فعالان سیاسی و مدنی هنوز فضای سیاسی کشور را «امنیتی»ارزیابی کرده و تاکید کرده‌اند که نه تنها نشانه‌ای مبنی بر تغییر فضای و توجه به مواردی مانند حضور نهادهای ناظر و مستقل برای برگزاری انتخابات سالم مشاهده نمی‌شود بلکه اعتراض مدنی علیه تخریب محیط زیست هم تحمل نمی‌شود.
آنها با ارزیابی شرایط فعلی جامعه نوشته‌اند که مردم ایران در شرایط پیچیده و سختی قرار داده شده‌اند، شرایطی که به گفته امضاکنندگان نامه باعث «انحطاط اخلاقی» و بر باد رفتن «سرمایه‌های اجتماعی» شده است.
این فعالان سیاسی فساد و سوء استفاده‌های کلان اقتصادی در ایران را رو به افزایش دانسته و نسبت به سقوط ارزش‌های اجتماعی و گسترش روزافزون جرایم که منجر به فروپاشی جامعه می‌شود، هشدار داده‌اند.
انتقاد از وضعیت نامناسب اقتصادی مردم ایران و منزوی شدن ایران در عرصه بین‌المللی از دیگر مسایل مورد اشاره منتقدان نامه است.
این فعالان همچنین از درخواست حاکمان ایران برای مشارکت در انتخابات انتقاد کرده و نوشته‌اند: حاکمیت از مردم انتظار دارد با وجود از دست رفتن امید به تغییر اوضاع، آراء‌شان را در قربانگاه طالبان انحصاری قدرت ذبح شرعی کنند.
با همه این‌ها، نویسندگان نامه با تشکر از رئیس جمهوری پیشین ایران از او خواسته‌اند به تلاش‌های اصلاح طلبانه خود برای جلوگیری از «سقوط» بیشتر ایران در بحران‌های داخلی و بین المللی ادامه دهد.
حبیب‌الله پیمان، مصطفی تاج‌زاده، علیرضا تاجیک، محمد توسلی، حمیدرضا جلایی‌پور، محمدعلی دادخواه، علیرضا دلیرثانی، فاطمه راکعی، تقی رحمانی، اعظم طالقانی، عبدالله رمضان‌زاده، فیاض زاهد، عبدالفتاح سلطانی، سعید شیرکوند، احمد شیرزاد، احمد صدر حاج سید جوادی، کیوان صمیمی، فیض‌الله عرب سرخی و فریده غیرت ازجمله امضاکنندگان این نامه هستند.
در چند روز گذشته و با نزدیک شدن به انتخابات مجلس نهم، برگزارکنندگان این انتخابات بارها بر مشارکت حداکثری مردم تاکید کرده‌اند.
در همین رابطه، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران «حضور و مشارکت مردم» و «قانونگرایی در انتخابات» را دو موضوع دارای اهمیت در برگزاری انتخابات در کشور دانست.
پیش از او وزیر کشور از همه سلایق سیاسی که در چارچوب قانون فعالیت می‌کنند دعوت کرده بود که در انتخابات شرکت کنند تا شور ایجاد شود.
در همین راستا طی ماه‌های گذشته بعضی از چهره‌ها مانند هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از لزوم فراهم‌کردن شرایط مد نظر «فعالان سیاسی دلسوز نظام» سخن گفته‌اند.
پیش از او، میرحسین موسوی از سران مخالف که در حصر خانگی به‌سر می‌برد ۱۶ شهریور ماه اعلام کرد که با تداوم وضع فعلی، نمی‌توان امیدی به انتخابات و شرکت در آن داشت.
محمدرضا خاتمی، دبیرکل سابق حزب مشارکت هم از اصلاح طلبان شناخته شده‌ای است که از شرکت نکردن همفکران خود در انتخابات مجلس نهم خبر داده است.
پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری دهم در خرداد ۸۸، انتخابات مجلس نهم نخستین انتخاباتی خواهد بود که قرار است روز ۱۲ اسفند امسال برگزار شود.
در جریان اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری دهم که به بزرگترین ناآرامی در دوره جمهوری اسلامی تبدیل شد، ده‌ها نفر از معترضان به نتیجه انتخابات کشته و شمار زیادی از فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و فعالان دانشجو زندانی شدند.
