محمد خاتمی با هشدار نسبت به تبلیغات پیرامون حمله نظامی علیه ایران، بهترین راه تامین امنیت کشور و گذر به‌سوی آینده بهتر را برگزاری انتخابات سالم و آزاد اعلام کرد.
رئیس جمهوری پیشین ایران که یکشنبه، ۲۲ آبان میزبان جمعی از جوانان اصلاح‌طلب آذربایجانی بود به مقامات حکومت جمهوری اسلامی توصیه کرد با استفاده از فرصت انتخابات، تهدیدات را از ایران دور کنند.
رئیس بنیاد باران تاکید کرد: آنچه مسلم است فرصت انتخابات فرصت مناسبی است تا جلوی بسیاری از این توطئه‌ها گرفته شود و فضای آزاد و مناسب با حضور همه جریان‌ها می‌تواند بسیاری از خطرات را رفع کند.
آقای خاتمی در عین حالی که بر لزوم شرکت در انتخابات تاکید کرد اما، حضور در انتخابات را مستلزم فراهم شدن حداقل‌هایی دانست.
او شرایط حضور در انتخابات را تضمین رای مردم، باز شدن فضا، امکان حضور گروه‌ها و احزاب، آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر از رهبران مخالف دولت اعلام کرد.
محمد خاتمی، منظور خود از انتخابات را ایجاد فرایندی ارزیابی کرد که طی آن امکان حضور همه سلایق برای نامزدی و انتخاب کردن ممکن باشد.
آقای خاتمی تاکید کرد اگر انتخابات تنها مطابق سلیقه یک جریان باشد حتا اگر بزرگان و افراد صاحب نام هم مردم را به مشارکت دعوت کنند شهروندان رغبتی برای حضور نخواهند داشت.
او در عین حال هشدار داد که زمان به سرعت می‌گذرد و نباید فرصت‌ها را از دست داد.
محمد خاتمی به محدودیت‌های ایجاد شده برای احزاب، فعالان سیاسی و تحت فشار قرار دادن زندانیان و بازداشت تعدادی دیگر اشاره کرد و افزود: حکومت حتی اجازه برگزاری مجلسی مذهبی به مناسبت عید غدیر را هم به اصلاح‌طلبان نمی‌دهد.
رئیس دولت‌های ششم و هفتم با دعوت از همه گروه‌ها برای نگاه به آینده گفت اگر کسی احساس می‌کند که در گذشته نسبت به او ظلم شده، گذشت کند.
فشار به ایران از سه جهت
آقای خاتمی در بخش دیگری از سخنان خود گفت که ایران در حال حاضر از سه جهت تحت فشار است؛ پرونده هسته‌ای، حقوق بشر و ماجرای ترور سفیر عربستان در واشنگتن.
او با رد اهداف نظامی در پرونده هسته‌ای ایران تاکید کرد که از دولت آقای هاشمی تا دولت او، این فعالیت‌ها ادامه و شتاب گرفته و پیشرفت‌هایی مانند غنی کردن اورانیوم در زمان اصلاحات به دست آمده بود.
به گفته رئیس بنیاد باران، در طول سال‌های گذشته هیچگاه هدف دستیابی به بمب اتم در دستور کار ایران نبوده است.
او طرح ترور سفیر عربستان را زمینه سازی برای آماده کردن افکار عمومی برای احتمال حمله نظامی به ایران معرفی کرد.
موضوع «اتهام توطئه ترور» عادل الجبیر، سفیر عربستان در آمریکا از آنجایی آغاز شد که وزیر دادگستری آمریکا سه‌شنبه، ۱۹ مهرماه از ترور ناموفق سفیر عربستان سعودی در آمریکا خبر داد.
آمریکا می‌گوید یک شهروند ایرانی آمریکایی به نام منصور ارباب‌سیر به اتهام تلاش برای ترور سفیر عربستان سعودی و طرح بمبگذاری در سفارت‌خانه‌های سعودی و اسرائیل در واشینگتن دستگیر کرده است.
به زعم محمد خاتمی ایران همواره به نقض حقوق بشر متهم بوده است و اظهار تاسف کرد که در داخل ایران رفتارهایی صورت می‌گیرد که این نگاه را توجیه می‌کند.
همزمان با اولین گزارش احمد شهید از وضعیت حقوق‌بشر در ایران که به نقض آشکار حقوق کنشگران مدنی و نحوه رفتار جمهوری اسلامی با آنها پرداخته، انتقاد از جمهوری اسلامی در این ارتباط افزایش یافته است.
رئیس مرکز گفت‌و‌گوی تمدن‌ها با انتقاد از افرادی که در آمریکا بر طبل جنگ می کوبند گفت که غرب همیشه به ایران بدبین بوده است.
او درعین حال تاکید کرد که اگر ایران از سوی کشورهای دیگر با تهدید مواجه شود اصلاح‌طلب و غیر اصلاح‌طلب برای دفاع از خاک کشور وارد میدان می‌شوند.
رئیس جمهوری پیشین ایران ابراز امیدواری کرد که باراک اوباما تحت تاثیر مدافعات حمله نظامی قرار نگیرد و از سرنوشت جرج بوش عبرت بگیرد.
به گفته خاتمی در ایران هم افرادی هستند که با رفتار و گفتارشان باعث به خشونت کشیدن این موضوع می شوند.
همزمان با انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، طی روزهای گذشته بحث حمله نظامی به این کشور برای متوقف‌کردن اهداف نظامی برنامه‌‌هایش در محافل سیاسی غرب مطرح شده است.
«در دو سال گذشته، بیشترین مشکلات برای جوانان ایجاد شد»
آقای خاتمی در عین حال از این که ماهیت انقلاب اسلامی که به گفته او ارزش‌های الهی و اخلاقی و خواست‌های مردم را در خود داشت مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اظهار تاسف کرد.
او گفت این در حالی است که سابقه تلاش برای مردم‌سالاری در ایران به بیش از یکصد سال می‌رسد.
به گفته رئیس مرکز گفت‌و‌گوی تمدن‌ها آنچه امروز در دنیا اصل است دموکراسی و جمهوریت است.
او از جوانان ایران خواست که به تحولات منطقه نگاه عمیق‌تری داشته باشند. جوانانی که به زعم خاتمی منتظر «رهبر» برای خود نیستند و خود جمع می‌شوند،حرف می‌زنند و تصمیم می‌گیرند.
رئیس جمهوری پیشین ایران در همین راستا خود را «عضو کوچکی» از اصلاحات خواند و از حضار خواست که به نقش جوانان در زمینه وقوع انقلاب، جنگ هشت ساله و حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ نگاه دوباره‌ای داشته باشند.
محمد خاتمی تاکید کرد بیشترین قشری که در اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری دچار مشکلاتی از طرف حاکمیت شدند جوانان بودند.
در جریان اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری دهم که به بزرگترین ناآرامی در دوره جمهوری اسلامی تبدیل شد، ده‌ها نفر از معترضان به نتیجه انتخابات که عموما از جوانان بودند کشته و شمار زیادی از فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و فعالان دانشجو زندانی شدند.
آقای خاتمی خواسته اصلی جوانان ایران را عدالت در شکل عام و عدالت سیاسی، اقتصادی و حق حاکمیت بر سرنوشت خود با نهادینه شدن دموکراسی عنوان کرد.
او گفت: «ما عدالت را می‌خواهیم منتهی عدالتی که مهمترین وجه آن تامین حق و حرمت انسان در جامعه است. البته که عدالت اقتصادی هم می‌خواهیم اما محصور کردن عدالت در اقتصاد و محصور کردن اقتصاد در امر رو بنایی و سطحی واین طور جریانات این انحراف از عدالت است. عدالت همه جانبه باید باشد؛ حق حاکمیت بر سرنوشت بخش مهم آن است.»
رئیس جمهوری پیشین ایران همچنین با اشاره به تحولات صورت گرفته در کشورهای عربی گفت که جوانان این کشورها می گویند دیکتاتوری و حالت فوق‌العاده نمی‌خواهند، آنها خواستار برگزاری انتخابات آزاد و تشکیل دولت و مجلسی برخواسته از آرای مردم هستند.
آقای خاتمی از دی‌ماه گذشته و طی چند مرحله به تشریح شروط اصلاح طلبان برای شرکت در انتخابات نهم مجلس پرداخته است.
رئیس جمهوری پیشین ایران ۲۸ تیرماه هم با تاکید بر شرط های عنوان شده پیشین «بی‌طرفی برگزارکنندگان»، «نامزدشدن تمام جریان‌ها» و «ناظر بودن نمایندگان مردم و احزاب و گروه‌ها از مرحله رای‌گیری تا اعلام نتایج» را از جمله شروط انتخابات «تعیین‌کننده و پرشور» اعلام کرد.
پیشنهادات آقای خاتمی تاکنون با واکنش‌های مثبت و منفی زیادی روبه رو شده است.
