ژولیان برگر، دبیر بخش دیپلماتیک روزنامه بریتانیایی گاردین، میگوید حمله به سفارت بریتانیا در تهران نشاندهنده قدرتگرفتن سپاه قدس در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است.
دیپلماتها و تحلیلگران حوزه ایران میگویند که اشغال سفارت بریتانیا در تهران نقش تندروانه و در حال رشد سپاه قدس را در سیاست خارجی ایران آشکار ساخت.
مسلما بحثهای فراوانی دربارۀ اینکه زنجیرۀ فرماندهی حملۀ روز سهشنبه به سفارت بریتانیا تا کجا پیش میرود وجود دارد.
سپاه قدس، قدرت خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب میشود، که خود یکی از قدرتمندترین ارگانهای جمهوری اسلامی است و دارای قدرت اقتصادی و منفعتهای مالی گسترده در سرتاسر کشور است.
برخی از آشوبگران حمله به سفارت بریتانیا در روز سهشنبه، عکسهایی از فرماندۀ سپاه قدس، قاسم سلیمانی، که طرفداران زیادی پیدا کرده را بالا گرفته بودند. ادعاهایی وجود دارد مبنی بر اینکه یکی از فرماندهان شناختهشدۀ سپاه قدس نیز در جمعیت حضور داشته است.
ویلیام هیگ در توضیحاتش به پارلمان گفت که خسارتهای وارد شده به سفارتخانه و مجتمع مسکونی، توسط دویست «دانشجوی نیروی بسیج» بوده است. دیپلماتها به این نکته اشاره میکنند که بر اساس تعریفهای ساختاری حکومت و با توجه به گفتههای اخیر رهبر ایران، علی خامنهای، بسیج به عنوان شاخۀ جوان سپاه پاسداران عمل میکند.
مئیر جاودانفر، تحلیلگر ایرانی-اسرائیلی معتقد است: بسیج تحت فرمان سپاه پاسداران است که به خامنهای پاسخگو هستند. بسیج در مقابل سفارتخانهها تجمع نمیکند مگراینکه از سپاه پاسداران اجازه داشته باشد، که شامل چگونه وارد عمل شدن و اینکه آیا اجازۀ برخوردهای فیزیکی دارند یا خیر نیز میشود.
بسیجیها که با لباسهای تیره و زاهدانۀ خود قابل تشخیص هستند، در سال ۲۰۰۹ سوار بر موتور و با چرخاندن باتوم و چاقو به درون جمعیت معترض در خیابان هجوم میبردند.
برخی دیپلماتها معتقدند که هدف حملۀ روز سهشنبه «بیگانگان» بودهاند و سپاه قدس در «جایگاه راننده» نشسته بود. برخی دیپلماتهای غربی نیز معتقدند که نقش عمدۀ سپاه قدس به عملیات خارج از کشور محدود میباشد، اما «مردم عمدتا سلیمانی را مظهر مقاومت رو در رو و مستقیم در مقابل دشمن میدانند.»
سلیمانی ثابت کرده که بسیار جاه طلب و بلندپرواز است. در سال ۲۰۰۸ هنگامی که ژنرال دیوید پترائوس که بعدها رئیس CIA شد جنگ در عراق را اداره میکرد، از سلیمانی پیامک تلفنی دریافت کرد مبنی بر اینکه در مورد سیاست خارجی ایران باید با او طرف شود.
پیامک تلفنی این بود: «ژنرال پترائوس، شما باید بدانید که کنترل سیاست ایران در عراق، لبنان، غزه و افغانستان با من سلیمان قاسمی است. و مطمئنا سفیر ایران در بغداد عضو سپاه قدس است. فردی که جانشین او میشود نیز عضو سپاه قدس است.»
دیپلماتهای غربی در کابل میگویند که سفیر ایران در آنجا نیز مامور سپاه قدس است.
سپاه قدس به طور خاص در غرب استان هرات حضور چشمگیری دارد؛ گویا تمرکزش عمدتا بر این است که نگذارد پایگاه هوایی شینداند که در نزدیکی مرز ایران است پس از ترک نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۴ دراختیار آنها باقی بماند.
در این میان، دیپلماتهای ترکیه نیز اظهارات غربیان را تایید کردهاند که سپاه قدس در سوریه بسیار فعال است و همچنین نقش مهمی در عراق بازی میکند.
در ماه اکتبر، آمریکا سلیمانی و سپاه قدس را متهم کرد که پشت طرح ترور سفیر عربستان سعودی در واشنگتن بودهاند.
برخی شاهدان نمیتوانند باور کنند که فرماندهای قدیمی و مسن همچون سلیمانی بتواند اینچنین بیپروا و بیباک باشد، ولی اگر صحت داشته باشد نشانۀ این است که سپاه قدس در پی گسترده کردن عملیاتش برای مقابلۀ مستقیم با بزرگترین دشمنان ایران، آمریکا و بریتانیا است.