نماینده سازمان خواربار کشاورزی ملل متحد، فائو، در مورد روند تسریع نابودی جنگل‌های ایران هشدار داد.
نورالدین مونا، روز سه‌شنبه ۱۳ دی‌ماه در گفت‌‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، تاکید کرد که بر همین اساس، پروژه‌ای منطقه‌ای برای بررسی وضعیت منابع ژنتیکی جنگل در خاور نزدیک و به ویژه ایران به تصویب رسیده است.
طرحی که به گفته آقای مونا، با هدف تقویت کمبودهای اطلاعاتی در زمینه منابع ژنتیکی جنگل و ظرفیت مدیریت ذی‌نفعان در کشورهای خاور نزدیک توسط دفتر منطقه‌ای فائو در خاور نزدیک و شمال آفریقا به تصویب رسیده است.
نماینده فائو تاکید کرد که این بررسی‌های شامل کشورهایی چون ایران و مصر، عراق، اردن، لبنان و یمن می‌شود.
او روند تخریب جنگل‌ها در ایران را سریعتر از سایر نقاط جهان دانست و گفت: ایران یکی از ۷۰ کشور در حال توسعه است که پوشش جنگلی اندک دارد، این میزان کمتر از ۱۰ درصد مساحت کشور است، اما همین میزان جنگل نیز سریعتر از سایر نقاط جهان، در حال نابودی است.
نماینده فائو همچنین با اشاره به نامگذاری سال ۲۰۱۱ به نام «سال جهانی جنگل» توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد، گفت: این سازمان برنامه‌هایی برای حفاظت و احیاء جنگل‌ها دارد و به دنبال افزایش سطح آگاهی عمومی و آموزش مردم در زمینه مدیریت، حفاظت و توسعه پایدار است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال ۲۰۱۱ را «سال جهانی جنگل» نامگذاری کرده تا ضمن جلب توجه جهانیان به اهمیت رسیدگی به وضعیت جنگل‌ها در سراسر جهان، سطح آگاهی را در ارتباط با حفاظت و توسعه پایدار انواع جنگل‌ها بالا ببرد.
فعالان و تشکل‌های محیط‌زیست بارها نسبت به وضعیت اسف‌ناک جنگل‌های ایران هشدار داده‌اند و با انتقاد از«بی‌توجهی مسئولان»، نسبت به خطر نابودی آنها ابراز نگرانی کرده‌اند.
به گواه کارشناسان در ایران سالانه ۱۰۰ هزار هکتار از جنگل‌ها تخریب می‌شود یا کیفیت خود را از دست می‌دهد.
به گفته محمدجواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، در پنج دهه گذشته سطح جنگل‌های ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۴ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است.
آقای محمدی‌زاده همچنین به رسانه‌ها گفته است که نزدیک به ۳۰ میلیون هکتار از جنگل‌های ایران به نوعی به بیابان تبدیل شده که در عمل معضلاتی چون خشکسالی، مهاجرت، فرسایش خاک، پرشدن سدها، خشک‌شدن تالاب‌ها و کاهش محصولات زراعی و کم‌آبی را در پی داشته است.
در همین حال اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست می‌گوید که طی ۳۰ سال، یعنی از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۶۹، پنج میلیون هکتار از جنگل‌های شمال از بین رفته است.
به گفته آقای کهرم، در گذشته حدود ۳۳ میلیون هکتار جنگل‌های شمال یا «هیرگانی» داشتیم اما الان به ۱۲میلیون هکتار کاهش یافته است.
این کارشناس محیط زیست همچنین در گفت‌وگوهای خود گفته است که در سایر مناطق نیز وضع به همین شکل است و از چند دهه گذشته جنگل‌های سایر نقاط ایران نیز در حال نابودی‌اند.
آقای کهرم به عنوان نمونه از جنگل‌های زاگرس و سایر مناطق مانند استان فارس، جنگل‌های خوزستان یا خراسان و نواحی جنوب شرق ایران، مانند بلوچستان نام برده که رو به نابودی هستند.
به گفته این کارشناس محیط زیست دست‌کم حدود ۳۰ سال طول می‌کشد تا این جنگل‌ها به حالتی برگردند که ۳۰ سال پیش داشتند.
بیشتر جنگل‌های ایران، در نواحی شمالی و جنوب دریای خزر جای دارند. وجود ریزگردها و آتش‌سوزی‌های پی‌درپی از مهمترین دلایل نابودی جنگل‌های ایران به شمار می‌رود.
ریزگردها در چند سال گذشته، مشکلات زیادی را برای ایران به‌وجود آورده‌اند و حتی به تهران رسیده و موجب آلودگی هوای این شهر شده‌اند.
ریزگردها که عموما از عراق، اردن و سوریه به ایران می‌آیند تنها در سال ۸۸ موجب آلودگی ۱۰۰ روزه در استان لرستان شدند و در شش ماه اول سال هم کم و بیش ادامه داشته است.
اما یکی از مهمترین تاثیرات مخرب ریزگردهای غربی، بر جنگل‌های زاگرس است که به گواه مسئولان موجب خشک شدن ۷۰ هزار هکتار از جنگل‌های استان لرستان شده است.
اما ریزگردها تنها معضل ایران در خشک شدن و نابودی جنگل‌ها نیستند، جنگل‌های ایران و به‌ویژه زاگرس با آتش سوزی‌های متعدد مواجه هستند به طوری که در سال ۸۹ این جنگل‌ها بیش از سه هزار بار طعمه حریق شد.
در این میان آتش‌سوزی در منطقه زاگرس و جنگل‌های گلستان تیره‌ترین فاجعه آتش‌سوزی در جنگل‌های ایران لقب گرفت.
جنگل‌های زاگرس که در ۱۱ استان ایران پراکنده است، نقش بسیار مهمی در تامین اکسیژن، تعدیل حرارت زمین و تلطیف هوا، جلوگیری از فرسایش خاک و تغذیه سفره‌های آب‌های زیرزمینی دارد.
در عین حال حدود ۶۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی زاگرس در حال حاضر توسط دولت با دادن مجوز شخم و شیار زده شده و به اراضی کشاورزی تبدیل شده است.
تخریب جنگل‌ها در سال‌های گذشته منجر به افزایش دمای بی‌سابقه در استان‌های زاگرس نشین و بروز خشکسالی‌هایی جدید شده است.
این درحالی است که این مناطق همواره جزو پرآب‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شدند و هنوز هم ۵۰ درصد از آب کشور از طریق آنها تامین می‌شود.
در همین حال شهریور ماه امسال نیز مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد اعلام کرد که ۶۹ هکتار از جنگل‌ها و مراتع این استان در اثر آتش‌سوزی در پنج ماه پیش از آن نابود شده است.
آمارهای منتشر شده توسط فائو، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، نیز حکایت از آن دارد که ایران سالانه معادل ۶۵۰۰ هکتار از جنگل‌های خود را بر اثر آتش سوزی از دست می‌دهد.
مسئولان منابع طبیعی ایران مهمترین علل آتش‌سوزی در جنگل‌های این مناطق را خشکسالی در دو سال گذشته و کاهش بارندگی تا ۳۰ درصد نسبت به سال پیش از آن می‌دانند.
