محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران با تشریح دلایل شرکت خود در انتخابات مجلس گفت که همچنان باور دارد همبستگی ملی و مقابله با «توطئه‌های درونی و بیرونی» وقتی به دست می‌آید که حصرها و حبس‌ها پایان یابد و انتخابات سالم، مطلوب، آزاد و رقابتی برگزار شود.
وب سایت کلمه، نزدیک به میرحسین موسوی روز یکشنبه، ۲۱ دی‌ماه، دیدار محمد خاتمی با جمعی از اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران را گزارش کرده است.
آقای خاتمی در این جلسه گفته است که اصلاح‌طلبان هیچگاه از اصول و موازین خود انحرافی نداشته و همواره خود را گروهی داخل نظام جمهوری اسلامی فرض کرده‌اند.
رئیس جمهوری پیشین ایران تصریح کرد که مهدی کروبی و میرحسین موسوی هم با او هم‌عقیده هستند و اگر انتقاد و اعتراضی هم دارند در درون نظام است و نه علیه نظام.
او در عین حال تاکید کرد که این گروه خواستار رفع کاستی‌ها به شیوه مدنی است تا از فضای امنیتی به فضای باز و سالم و قانونی سیاسی گذر شود.
آقای خاتمی از فعالان اصلاح‌طلب خواست اجازه ندهند به آنها نگاهی جز اصلاح گرایانه داشته باشند.
رئیس بنیاد باران یادآور شد که هیچگاه اعلام نکرده است که او یا اصلاح‌طلبان انتخابات را تحریم کرده‌اند.
او تحریم انتخابات از سوی اصلاح‌طلبان را «توهم» خواند و گفت تصور می‌کند که با شرکت در انتخابات توطئه‌ای که مخالفان اصلاحات برای برخوردهای بیشتر با این جریان داشتند خنثی شده است.
آقای خاتمی در توضیح این موضوع گفت وقتی افزایش محدودیت‌ها باعث شد که اصلاح‌طلبان امکان ارایه لیست انتخاباتی نداشته باشند محافلی به زعم او «تندرو و انحصار طلب» اصلا‌طلبان را برانداز معرفی کردند.
رئیس جمهور پیشین ایران هدف این جریان را ایجاد تنگناهای تازه برای این طیف ارزیابی کرد و گفت که اگر ادعای این افراد ثابت می‌شد می‌توانست خسارت فراوانی برای مردم و نظام داشته باشد.
خاتمی این موضوع را از آن جهت مهم دانست که «درحال حاضر از بیرون هم بر ایران فشارهایی وارد می‌شود».
او تصریح کرد دو طرف مدعی تحریم انتخابات در داخل و خارج به دلیل برخورداری از رسانه، تبلیغات وسیعی درباره تحریم انتخابات از سوی اصلاح‌طلبان داشتند که برای بخشی از مردم و به خصوص جوانان این ذهنیت ایجاد شد که انتخابات از طرف این جریان تحریم شده است.
آقای خاتمی خط کشی داخل نظام یا خارج از نظام را برای کسانی که به گفته او از بزرگان نظام هستند، نادرست دانست و این کار را ظلم به انقلاب و سرمایه‌های کشور برشمرد چراکه به زعم او، این افراد ضمن وارد دانستن انتقادات جدی به وضعیت کنونی راه و رسم مدنی را انتخاب کرده و از خشونت دوری می‌کنند.
محمد خاتمی از یک سال و چند ماه پیش شروطی را برای شرکت اصلاح طلبان در انتخابات مجلس نهم مطرح کرد که با واکنش تند حاکمیت مواجه شد.
آزادی زندانیان و ایجاد فضای آزاد برای همه احزاب و گروه‌ها از شروطی بود که آقای خاتمی تحقق آنها را لازمه حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس نهم اعلام کرد.
میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو کاندیدای معترض به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ که بیش از یک سال است در حبس خانگی هستند نیز پیش از این شروط آقای خاتمی را تایید کردند.
اما هیچ‌کدام از این شرایط پذیرفته نشد و اصلاح‌طلبان خارج از کشور اعلام کردند که انتخابات مجلس نهم را تحریم می‌کنند و اصلاح‌طلبان داخل ایران نیز گفتند که در انتخابات شرکت نمی‌کنند. تنها گروهی از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس به صورت مستقل در انتخابات شرکت کردند که اکثرشان هم شکست خوردند.
با این شرایط حضور محمد خاتمی پای صندوق‌های رای برای تحریم‌کنندگان انتخابات، حیرت‌آور بود.
محمد خاتمی، ۱۵ اسفندماه سه روز پس از انتخابات مجلس نهم که او بر خلاف انتظار در آن شرکت کرد، این اقدام خود را برخاسته از منش و بینش سیاسی و فکری‌اش عنوان کرد.
او در توضیح کوتاهی که در وب‌سایت رسمی‌اش منتشر شده، «مصالح بزرگ‌تر کشور و اصلاحات» را مقدم بر ملاحظات شخصی و اقتضائات خاص خود دانسته است.
حضور محمد خاتمی پای صندوق رای، چنان هواداران او و مخالفان حکومت را متعجب کرد که در ابتدا، خبر رای دادن او را «جعلی» خواندند، اما پس از تائید خبر توسط نزدیکان آقای خاتمی، انتقادها از او شدت گرفت.
