سایه موضوع نفوذ منطقهای ایران، بر بیست و یکمین اجلاس سران عرب در دوحه کاملا سایه انداخته بود؛ بهطوریکه میتوان گفت ایران حاضری غایب در این کنفرانس محسوب میشد.
نشست سران کشورهای عربی در قطر در میانه ادامه اختلافهای رهبران عرب درباره نقش منطقهای جمهوری اسلامی ایران پایان یافت.
درخواست برخی کشورهای عربی برای اتخاذ موضعی یکسان در این کنفرانس علیه آنچه دخالت ایران در امور اعراب عنوان میکردند، در جریان مذاکرات سران و بیاینه پایانی کنفرانس بازتابی نیافت و تنها محدود به حمایت تکراری از موضع امارات درباره سه جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی شد.
این درحالی بود که سایه موضوع نفوذ منطقهای ایران، بر بیست و یکمین اجلاس سران عرب در دوحه کاملا سایه انداخته بود؛ بهطوریکه میتوان گفت ایران حاضر غایب در این کنفرانس بود.
هفتهها و روزهای پیش از آغاز کنفرانس دوحه شاهد تحرکات دیپلماتیک اعراب با محور «تهدیدات ایران» برای امنیت خاورمیانه بود.
پیش از برپایی کنفرانس دوحه، برخی دولتهای عرب، قطر را که از روابط نزدیکی با ایران برخوردار است، تهدید کردند که در صورت دعوت رییس جمهوری ایران به نشست سران عرب، سطح حضور خود را در کنفرانس دوحه کاهش خواهند داد.
در عین حال مصر و عربستان در هفتههای پیش از آغاز کنفرانس، روبط خود را با سوریه، متحد مهم ایران بهبود بخشیده و بار دیگر سعی کردند دمشق را به خروج از محور ایران ترغیب کنند.
همچنین، نگرانی از آینده شکلگیری توافقی میان ایران و آمریکا که به ضرر عربستان و مصر تمام شود، بر شدت تحرکات دیپلماتیک ضد ایرانی در آستانه کنفرانس افزوده بود.
در کنار این موضوعات، افزایش تنشها میان ایران و دولتهای محافظهکار عرب درباره موضوع استقلال بحرین، آینده سیاسی عراق و مسائلی چون لبنان و فلسطین زمینه مناسبی بود تا قطعنامه و موضعگیری شدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران در نشست سران عرب صادر شود.
عدم صدور چنین قطعنامهای در پایان نشست سران عرب یا حتی وجود بندی در بیاینه پایانی که بر محکومیت ایران دلالت داشته باشد، نشان میدهد که دولتهای عرب مخالف جمهوری اسلامی علیرغم اتهامات گسترده و موضعگیریها علیه جمهوری اسلامی، در ایجاد اجماع علیه تهران ناکام ماندهاند.
سوریه با وجود نزدیک شدن به عربستان و مصر، هنوز بر روابط راهبردی با ایران تاکید دارد و کشورهایی چون قطر، لبنان، لیبی و الجزایر با خودداری از ورود به بازی عربستان و مصر علیه ایران، خواستار افزایش همکاریهای عربی با ایران به جای اتخاذ سیاست رویارویی هستند.
این نکته نشان میدهد که زمینه افزایش همکاری ایران و کشورهای عربی علیرغم سردی روابط با مصر و عربستان فراهم است و آب شدن یخهای روابط ایران و آمریکا در صورت هدایت آن در بستر مناسب به انجماد روابط با کشورهای عربی نخواهد انجامید.