روز اول ژوئن برابر با یازدهم خرداد روز جهانی کودک لقب گرفته و بهانهای برای پرداختن به موضوع کودکان بدست داده است.
اما پرداختن به کودک و حمایت از او و حقوقش روز و ماه نمیشناسد و ضرورت همیشگی را طلب میکند .
حمایت از کودکان به معنای حمایت از آنها در برابر هرگونه آزار، غفلت، استثمار و بیرحمی است و حتی شامل حمایت از کودکان در شرایط ویژه و دشواری مانند جنگ میشود.
به عبارت کلیتر حمایت از کودکان به معنای حمایت از حقوق و رفاه آنها در سطح خانوادگی و اجتماعی است و آنطور که در ماده سوم پیماننامه حقوق کودک آمده «مصلحت کودکان» همواره باید ملاک عمل دستاندرکاران تصمیمگیری درزمینه آنها باشد.
هر سال میلیونها کودک در سراسر دنیا قربانی خشونتهای جسمی، جنسی و عاطفی میشوند و این امر به صورت یک مشکل جهانی بزرگ با تاثیرات شگرف روی سلامت جسمی و روانی کودکان و رشد سالم آنها و نیز جامعه درآمده است.
کودک آزاری؛ مشکلی دیرینه
سازمان جهانی بهداشت کودک آزاری را همه اشکال بدرفتاری جسمی، روانی، جنسی، غفلت از کودک و استثمار او میداند که منجر به آسیب واقعی یا بالقوه به سلامت، رشد یا حیثیت کودک میشود.
به گزارش این سازمان جهانی ۲۵ تا ۵۰ درصد کودکان دنیا آزار جسمی خود را گزارش کردهاند و پنچ تا ۱۰ درصد مردان و ۲۰ درصد زنان در سراسر دنیا در دوران کودکی تحت آزار جنسی قرار گرفتهاند.
در گزارشی که درسال ۱۳۸۸ در انجمن حمایت از کودکان ایران ارائه شد آمده بود که ۳۰ درصد کودکان یک تا پنج ساله در ایران در معرض آزارهای جسمی هستند و ۹۰ درصد این آزارها از سوی پدر، مادر، ناپدری یا نامادری و در فضای خلوت خانه صورت میگیرد.
تحقیق میدانی گزارش شده در این انجمن نشان داد که بیش از ۵۰ درصد والدین، تنبیه بدنی کودکان را حق خود دانسته و آن را راه تربیت کودک میدانند و ۴۰ درصد هم اقدام به تنبیه بدنی میکنند.
کودک آزاری در واقع تنبیهی است که از سوی فرد کودک آزار اعمال میشود، اما مرز آن با تنبیه میتواند محل بحث باشد.
براساس آمار سرشماری سال ۱۳۸۵، ۲۷ درصد کودکان ایران را کودکان خارج از تحصیل، کودکان کار، کودکان همسر و کودکان مطلقه تشکیل میدهند.
تعریف کودک در کنوانسیون حقوق کودک همه افراد زیر ۱۸ سال را دربر میگیرد و بنابراین کودکان همسر یا مطلقه، کودکانی هستند که پیش از این سن، ازدواج کرده و یا طلاق گرفتهاند.
کودکان کار، بازمانده از تحصیل
به گزارش مرکز آمار ايران در سال ۸۵، از مجموع بیش از ۱۳ ميليون کودک بین ۱۰ تا ۱۸ سال، سه ميليون و نیم، خارج از چرخه تحصيل و يک ميليون و ۷۰۰ هزار کودک به صورت مستقيم درگير کار بودهاند.
روزنامه ابتکار در اسفند سال گذشته نوشت که به گزارش مرکز آمار ایران بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار کودک کار در ایران وجود دارد که در معرض جدی کودکآزاری جسمی و جنسی قرار دارند که حتی به گفته کارشناسان احتمال گرایش این کودکان به اعتیاد بیش از ۱۰۰ درصد است.
فاطمه قاسمزاده عضو کمیته هماهنگی شبکه یاری کودکان ایران در سال ۸۸ گفته بود که بیش از سه میلیون کودک بازمانده از تحصیل و ترک تحصیلکرده وجود دارند که به دلیل فشار اقتصادی در خانواده راهی جز اشتغال نیافتهاند.
به گفته رئیس سازمان بهزیستی تهران در شهریور ۸۸ پنج هزار کودک کار و خیابان در استان تهران زندگی میکردند.
اشتغال کودکان نه تنها مانع رشد و تحول آموزشی و هیجانی آنها میشود بلکه به نوعی حس تنفر، انتقام، و پرخاشگری را در آنها ایجاد میکند که در نهایت برای جامعه خطرناک است.
ایران از جمله ۱۹۳ کشوری است که پس از تصویب پیماننامه حقوق کودک در سال ۱۹۸۹ این پیماننامه را امضا کرده اما امضای خود را مشروط به عدم مغایر بودن اصول آن با قانون اسلام و شریعت دانسته است.
در این پیمان از ملتهای دنیا خواسته شده گامهای ضروری را به منظور ضمانت حداقل استانداردها در زمینه حقوق کودک بردارند. حمایت از کودکان در مقابل هرگونه خشونت، بدرفتاری و آدمربایی و نیز هر گونه اشتغال زیانبار و استثمار و نیز فراهم کردن تغذیه و بهداشت کافی، آموزش اولیه رایگان و رفتار برابرخواهانه بدون توجه به جنسیت یا سابقه نژادی یا فرهنگی رئوس این استانداردها هستند.