نتایج هشداردهنده یک پژوهش جدید حاکی از آن است که کارکنان کلیدی در محیط‌های کاری در معرض بیشترین خطر تجربه استرس هستند.
یافته‌های پژوهشی که توسط مرکز اعتیاد و بیماری‌های روانی کانادا انجام شد، نشان می‌دهد کارکنانی که در کار خود احساس مسئولیت دارند، در زمینه تخصصی کار می‌کنند یا با تغییرات شیفتی کار روبه‌رو هستند، در معرض خطر ابتلا به استرس یا فشار عصبی کاری زیاد قرار دارند.
مرکز اعتیاد و بیماری‌های روانی، یک مرکز تشخیص و درمان پزشکی وابسته به دانشگاه تورنتو و سازمان بهداشت جهانی در کانادا است که در تورنتو چند شعبه دارد.
در بررسی انجام شده توسط این مرکز، دو هزار و ۷۳۷ کارمند یا کارگر از مراکز مختلف اداری، خدماتی یا صنعتی و کشاورزی شرکت داشتند و یافته‌های آن در شماره ماه جاری «مجله بین‌المللی پزشکی مشاغل و محیطی» منتشر شده است.
این پژوهش در مدت یک سال در ایالت آلبرتا در کانادا انجام شد و همه افراد شرکت کننده بالغ و در رده سنی ۱۸ تا ۷۵ سال بودند. به گزارش منابع داخلی کانادا، در ایالت آلبرتا میزان استرس از سایر ایالت‌های دیگر کمی پایین‌تر است.
شرکت‌کنندگان در این مطالعه در محیط‌های مختلف کاری مانند ادارات، کارخانجات، مزارع یا مراکز خدماتی و ساختمانی کار می‌کردند.
یافته‌ها نشان داد که ۱۸ درصد کارکنان، شغل خود را «بسیار استرس‌زا» ارزیابی کردند و ۸۲ درصد، استرس کمی گزارش دادند یا اصلا استرسی نداشتند. این افراد عمدتا مردان، افراد مجرد، افراد زیر ۲۵ سال یا کارکنانی بودند که در مراکز یا شرکت‌های کوچک کار می‌کردند.
احتمال «خیلی استرس‌ِزا» بودن یک شغل، زمانی از سوی افراد حس می‌شد که آن‌ها یا مدیر بودند یا در مشاغل تخصصی کار می‌کردند. همچنین افرادی که تصور می‌کردند، عملکرد ضعیف شغلی آن‌ها میتواند اثر منفی روی دیگران داشته باشد یا این‌که کارشان طولانی مدت یا در ساعات متغیر بود، استرس آن‌ها خیلی بیشتر بود.
به گفته سرپرست مطالعه، این استرس در همه محیط‌های کاری و در محل‌های مختلف وجود داشت و منحصر به شغل معینی نبود. همچنین افرادی که از شغل خود راضی بودند کمتر از دیگران شغل خود را «خیلی استرس‌زا» توصیف کرده بودند.
دکتر کارولین دیوا، دانشمند باسابقه و سرپرست برنامه تحقیقات و ارزیابی سلامتی و کار در مرکز اعتیاد و بیماری‌های روانی می‌گوید: افرادی که فکر می‌کنند استرس زیادی در محیط کار دارند، کسانی هستند که در کار خود «زیاد مایه می‌گذارند».
او به استخدام کنندگان هشدار می‌دهد که برای منفعت سازمان خود، مراقب سلامت این دسته از کارکنان باشند.
ویژگی‌های شغلی که استرس کار را زیاد می‌کند
نتایج پژوهش حاضر به ویژگی‌های شغلی همراه با استرس اشاره می‌کند که گریبان کارکنان مسئول و درگیر در کار را می‌گیرد.
اگر کارکنان احساس کنند که عملکرد ضعیف شغلی آن‌ها میتواند منجر به جراحت جسمانی سایر افراد شود، به وسایل یا تجهیزات یا شهرت سازمان لطمه بزند یا موجب ضرر مالی آن شود، دو برابر بیشتر احتمال دارد که کار خود را «خیلی استرس‌زا» ارزیابی کنند.
امکان کنترل امور کاری از خانه، یا لزوم سفر کردن به دلایل شغلی از جمله مواردی است که احتمال شدت گرفتن فشار عصبی را بیشتر می‌کند.
از سوی دیگر ساعات متغیر کاری مانند در حالت آماده باش بودن، انجام کارهای شیفتی که ساعات آن تغییر می‌کند و کار فشرده زیاد در هفته، از جمله موارد دیگری است که فشار عصبی ناشی از کاری را افزایش می‌دهد.
استرس مزمن میتواند فرد را از پا بیاندازد و مشکلات روانی و معلولیت جسمانی او را تشدید کند.
به عنوان نمونه، یک پژوهش معتبر در سال ۲۰۰۷ نشان داد که ساعات کار طولانی و داشتن مشاغل استرس‌زا در مردان باعث ادامه سیگارکشیدن آن‌ها می‌شود. همچنین سیگارکشیدن در زنان شاغلی بیشتر است که در محیط کاری خود کار بیشتر کار فیزیکی انجام می‌دهند.
نتایج پژوهش دیگری در ژاپن در سال ۲۰۰۹ نیز گویای آن بود که مشاغل با استرس بالا با خطر فزاینده سکته مغزی همراه است.
همچنین یک پژوهش جدید که به تازگی نیز منتشر شده نیز از احتمال افزایش خطر ۴۰ درصدی بیماری قلبی- عروقی در زنانی که با فشار کاری زیاد مواجه هستند، حکایت دارد. در همین حال بر اساس یک گزارش پژوهشی دیگر، حتی استرس میتواند سلول‌های سرطانی را مقاوم کند و مانع بهبود بیمار شود.
اطلاعات حاصل از مطالعه حاضر درباره دیدگاه‌های کارکنان درمورد مسئولیت‌های آن‌ها و ویژگی‌های کاری و تجربه آن‌ها از استرس میتواند در بهبود وضع کارکنان و محیط کاری موثر باشد.
سرپرست این مطالعه با اشاره به اهمیت دسترسی کارکنان به منابعی که بتواند به رفع مشکلات روانی آن‌ها کمک کند، می‌گوید هر مدیر یا صاحب شرکت یا کارخانه‌ای باید از خود بپرسد که چگونه میتواند استرس را در آسیب‌پذیرترین کارکنان خود کاهش دهد.
