در حالی که مسئولان امنیتی و انتظامی تهران چند سالی است از اجرای طرح ارتقا امنیت اجتماعی و مبارزه با اراذل و اوباش و نوامیس سخن می‌گویند، اما هنوز فرماندهان نیروی انتظامی از دستگیری باندهای بزرگ اراذل و اوباش و زورگیری در تهران خبر می‌دهند، با این حال فرمانده نیروی انتظامی تهران می‌گوید که امنیت تهران در مقایسه با سال‌های اخیر «‌بی‌نظیر» است.

در حالی که مسئولان امنیتی و انتظامی تهران چند سالی است از اجرای طرح ارتقا امنیت اجتماعی و مبارزه با اراذل و اوباش و نوامیس سخن می‌گویند، اما هنوز فرماندهان نیروی انتظامی از دستگیری باندهای بزرگ اراذل و اوباش و زورگیری در تهران خبر می‌دهند، با این حال فرمانده نیروی انتظامی تهران می‌گوید که امنیت تهران در مقایسه با سال‌های اخیر «‌بی‌نظیر» است.

حسین ساجدی‌نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران به تازگی اعلام کرده که درپی برخورد قاطع پلیس با اراذل و اوباش، باند بزرگ زورگیری به‌نام «دیوار چین» متلاشی شده است.

این مقام نیروی انتظامی معتقد است که «در یک شهر 10 میلیونی، وقوع برخی جرایم به علت بیکاری و یا اعتیاد، موضوعی نیست که امنیت پایتخت را به خطر بیندازد و اکنون امنیت تهران در مقایسه با سال‌های اخیر بی‌نظیر است.

با این حال خبرهایی که از سوی مسئولان نیروی انتظامی منتشر می‌شود گویای آن است که فقط در روزهای گذشته، حدود 80 نفر از اراذل و اوباش «نامدار» تهران شناسایی و دستگیر شدند.

حسین قاسم‌لویی، معاون عملیات پلیس امنیت تهران بزرگ نهم مرداد امسال، از دستگیری 78 تن از اراذل و اوباش در پایتخت خبر داد و گفت که در ادامه اجرای طرح برخورد با اراذل و اوباش، در 10 روز گذشته ماموران پلیس امنیت تهران 78 تن از اراذل و اوباش که میانگین سنی آنها بین 19 تا 30 سال بوده را را دستگیر کردند.

وی گفته بود که بیشتر اراذل و اوباش دستگیر شده، جزو افرادی نبودند که پیش از این از سوی پلیس دستگیر شده‌اند. چنین اظهارنظری روشن می‌کند که حتی بدون درنظر گرفتن بازگشت اوباش دستگیرشده قبلی به جامعه، باز هم تعداد زیادی از این افراد پس از چند سال اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی هنوز در جامعه ایجاد ناامنی می‌کنند.

تهران در طرح‌های گوناگون دوباره امن می‌شود

با وجود طرح‌های متعدد درباره حفاظت از امنیت تهران، به همان اندازه خبرهای دستگیری اراذل و اوباش در بیشتر مواقع منتشر می‌شود و معلوم نیست این افراد پس از دستگیری چه سرنوشتی پیدا می‌کنند، آیا بار دیگر در سطح جامعه رها می‌شوند.

تیرماه سال 87، سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران، گفته بود قصد داریم طرحی را در تهران اجرا کنیم که بعد از اجرای آن، حتی یک مورد تظاهر و قدرت‌نمایی اراذل و اوباش در سطح شهر تهران نداشته باشیم. اکنون سه سال از آغاز اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی می‌گذرد اما با وجود همه وعده‌ها و تصویب طرح‌ها، همچنان ناامنی وجود دارد.

از سوی دیگر وجود مشکلاتی مانند بیکاری و فقر، به زمینه‌های بروز ناهنجاری‌های اجتماعی دامن زده و پدیده‌هایی مانند زورگیری، دزدی و قتل را افزایش می‌دهد.

طبق برآورد اخیر 10 کارشناس اقتصادی کشور شامل استادان و مسئولان، میزان نرخ بیکاری کشور سه درصد بیشتر از میزان اعلام شده توسط مرکز آمار و معادل 14.6 درصد اعلام شده که امسال این نرخ به 15.4 درصد و در سال آینده به 15.9 درصد می‌رسد.

بکارگیری اراذل و اوباش در بازداشتگاه‌ها

علیرضا بهشتی، مشاور میرحسین موسوی که در جریان حوادث پس از انتخابات بازداشت شد، در گفت‌وگویی با پارلمان نیوز، رسانه نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس گفته بود: ما اطلاعاتی داریم از این‌که برخی از افرادی که در طرح امنیت اجتماعی به‌عنوان افرادی ناآرام و اوباش از لحاظ اجتماعی بازداشت شدند و پیش از این از آنها تعهد گرفته بودند، اکنون آنها را در تجمعات و در بازداشتگاه‌ها در مرحله نگهداری و ... به کار گرفته‌اند.

آقای بهشتی گفته بود: به غیر از افرادی که تحت عنوان اوباش پیش از این از آنها تعهد گرفته شده و در بازداشتگاه‌ها به کار گرفته‌ شدند، برخی دیگر از میان بخش‌های رسمی حکومت و متعلق به بسیج هستند، برخی لباس شخصی‌هایی هستند که نمی‌توان آنها را جزء بسیج حساب کرد و برخی هم از اطلاعات سپاه و از دیگر گروه‌ها هستند.

در جریان حوادث پس از انتخابات و ماجرای بازداشتگاه کهریزک که مهدی کروبی، در نامه‌ای به اکبر هاشمی‌رفسنجانی موضوع تجاوز به بازداشتی‌ها در کهریزک را مطرح کرد، اخباری از تجاوز بازداشتی‌ها توسط اراذل و اوباش خطرناک کهریزک منتشر شد.

حدود یک ماه و نیم پیش از انتخابات دهم ریاست‌جمهوری، محمود احمدی نژاد در چهاردهمین همایش فرماندهان نیروی انتظامی اعلام کرد که باید با ابتکار عمل اراذل و اوباش را از خیابان‌ها جدا کرده و با سپردن کار، آنها را آدم کنیم.

پس از آن هم نیروی انتظامی طرحی را با عنوان جمع آوری اراذل و اوباش، اجرا کرد که در جریان آن و براساس اخبار، صدها تن از شرورترین چاقوکش‌ها و اوباش در جلوی چشم مردم و رسانه‌‌ها از خیابان‌ها جمع آوری شدند. اما مدت کوتاهی پس از انتخابات، اخباری از خشونت و آزار و اذیت بازداشتی‌های پس از انتخابات توسط اراذل و اوباش و برخی نیروهای امنیتی در بازداشتگاه‌ها منتشر شد.

روند اجرای طرح امنیت اجتماعی

سال 84 و پس از روی کار آمدن دولت نهم که اولین دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود، اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، از اجرای طرحی با نام «امنیت ناموسی» یاد کرد که مدتی بعد به طرح «امنیت ‏اجتماعی و اخلاقی» تغییر یافت.

این طرح در سال‌های 85 و86 هر روز گسترده شده و وارد مرحله تازه‌ای شد که از برخورد با زنان بدحجاب تا اعدام «اراذل و اوباشی» که از سوی نیروی انتظامی و مراجع قضایی به عنوان مخل امنیت و نظم اجتماعی شناخته می‌شدند را دربرمی‌گرفت.

این طرح بودجه زیادی را نیز به خود اختصاص داد. معاون حقوقی و مجلس ناجا در دور تازه اجرای این طرح اعلام کرد که در سال جاری و در راستای ‏دائمی کردن این طرح، بودجه‌ای بیش از 103 میلیارد تومان به طرح ارتقای امنیت اجتماعی اختصاص خواهد ‏یافت. ‏

چندی پیش، جانشین فرماندهی نیروی انتظامی‌ هم تاکید کرده بود که طرح ارتقای امنیت اجتماعی تعطیل‌بردار نیست و اجازه نمی‌دهیم جایی از کشورمان حیاط خلوت افراد بیگانه و فرصت‌طلب شود.

پس از انتخابات ریاست‌جمهوری که با اتهام تقلب در برگزاری آن به اعتراض‌های گسترده خیابانی منجر شد، درچند مرحله نیروی انتظامی به بهانه اجرای طرح امنیت اجتماعی، نیروهای خود را در سطح شهر مستقر کرد تا از بروز اعتراض‌های احتمالی به نتایج انتخابات و حوادث پس از آن جلوگیری کند.

سابقه طرح ارتقای امنیت اجتماعی

طرح ارتقای امنیت اجتماعی، برنامه اجرایی نیروی انتظامی است که در راستای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان «طرح جامع عفاف» اجرا شد.

پس از تصویب «طرح جامع عفاف» و تایید آن توسط رهبر جمهوری اسلامی، محمود احمدی نژاد به‌عنوان رئیس دولت نهم و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح جامع عفاف را به نیروی انتظامی ابلاغ کرد.

با این حال آقای احمدی‌نژاد در گفت‌وگویی پیش از برگزاری انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری، ادعا کرد که با اجرای این طرح موافق نبوده و اجرای این طرح ارتباطی به دولت ندارد و موضوعی فرهنگی است. او همچنین این سخنان را اخیرا بار دیگر تکرار کرد.

با توجه به این‌که طرح ارتقای امنیت اجتماعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده، بنابراین به جز دولت، قوه قضاییه، سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات و نیروی مقاومت بسیج هم در این طرح همکاری داشته‌اند.

مراحل نخستین طرح بیشتر بر پوشش زنان تمرکز داشت و در مراحل بعدی ابتدا جمع آوری معتادان و سپس جمع آوری اراذل و اوباش ، بازرسی از کارگاه‌ها و فروشگاه‌های لباس و آرایشگاه‌های مردانه وعکاسی ها نیز در دستور کار نیروی انتظامی قرار گرفت.

اجرای این طرح واکنش‌های فراوانی به همراه داشته و در بسیاری موارد با مقاومت شهروندان روبه رو شده است.

طرح ارتقای امنیت اجتماعی، مورد حمایت مسئولان بلند پایه جمهوری اسلامی قرار گرفت. و آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیداری با دانش آموختگان علوم انتظامی، از نیروی انتظامی خواست تا با قدرت این طرح را ادامه دهد.