لاس وِگاس در ایالات متحده (ایالت نوادا) به شهر گناه شهرت دارد، جایی برای قمار، گذراندن تعطیلات، گردهمایی، خرید، خوشگذرانی و لذت. این شهر پایتخت سرگرمی برای بزرگسالان در ایالات متحده و شاید دنیاست. بسیاری برای طلاق و ازدواج به این شهر میروند چون هر دو در این شهر آسانتر است.
لاس وگاس بالاترین نرخهای طلاق و ازدواج را در ایالات متحده داراست. پیش از آن آتلانتیک سیتی (در ایالت نیوجرزی) نیز دارای چنین عنوانی بوده است. تنها شهری در ایران که از حیث سرازیر شدن سرمایهها و تنعم و آمار طلاق با لاس وگاس قابل مقایسه است شهر قم است* (هر دو ساخته شده در دل کویر). چرا؟
شهر خوشگذرانی
شهرها هویتهای متفاوتی دارند، مثل شهرهای صنعتی، ماهیگیری، پادگانی، سیاسی، تجاری، دانشگاهی، مذهبی و تحقیقاتی. شهرهای خاص خوشگذرانی یا گناه پدیدههای قرن بیستمیاند چون در این قرن است که انسان میتواند با اتکا بر مازاد تولید کشاورزی و صنعتی مناطقی را صرفا برای خوشگذرانی شکل دهد و اداره کند. شهرهای معروف به شهر گناه (عنوانی که طرفداران ادیان ابراهیمی به این شهرها میدهند) نقاطی برای گذران اوقات فراغتاند و اصولا شهر برای چنین هدفی شکل گرفته است. این شهرها اقتصاد مستقل کشاورزی یا صنعتی ندارند و با سر ریز در آمدهای شهرهای دیگر تنها با ارائهٔ خدمات به حیات خود ادامه میدهند.
اگر سنگ بنای لاس وگاس صرفا برای خوشگذرانی در سال ۱۹۰۵ گذاشته شد قم پیش از انقلاب ۱۳۵۷ هویتی دیگر داشت. قم قبل از این سال، شهری مذهبی بود که عمدتا مرده و طلبه وارد و آخوند و سوهان (و اندکی فرش) صادر میکرد. اما پس از به قدرت رسیدن روحانیت شیعه، این شهر به بهشت روحانیون تبدیل شد. آب شیرین نخست از دشت علی آیاد و شکوهیه، و پس از نابود کردن منابع آبی این منطقه از سرشاخههای دز با هزینهای معادل ۱۱۰۰ هزار میلیارد تومان، آب شیرین به قم پمپ شد و جای آب شور شهر را گرفت و محلات تازه در حاشیهٔ شهر به سرعت شکل گرفتند.
لاس وگاس پر است از ساختمانهای بتونی (قمارخانه، هتل و هتل/قمارخانه)؛ قم نیز در دوران جمهوری اسلامی پر شده است از ساختمانهای بتونی که روحانیون در هتلهای دائمی آن (مدارس و موسسات مذهبی) جا خوش کردهاند و اکثر آنها دغدغهٔ از دست دادن شغل و حقوق سر ماه، بیمهٔ بهداشت و درمان و بازنشستگی خود را در آینده ندارند و با گپ زدن و گده و محفل روزگار میگذرانند. لاس وگاس شهر خوشگذرانی همهٔ مردم دنیاست اما قم تنها «لاس وِگاس» طبقهٔ حاکم بر ایران است.
خوشگذرانی مدنی در برابر خوشگذرانی دولتی
اگر لاس وگاس جایی برای خوشگذارنی همهٔ مردم دنیاست، قم فقط برای خوشگذرانی طبقهٔ حاکم بر ایران است. سالانه هزاران میلیارد تومان پول به این شهر سرازیر میشود بدون آنکه ریالی از آن به اقتصاد کشور یاری رساند. اقتصاد شهر لاس وگاس با هزینهٔ تک تک شهروندان امریکایی و غیر امریکایی که به این شهر سفر میکنند اداره میشود اما اقتصاد قم با پول نفت و از جیب همهٔ شهروندان ایرانی. لاس وگاس با آمدن و رفتن مقامات سیاسی به اوج و حضیض نمیافتد اما بند ناف قم امروز به دلیل وابستگی شدید به حکومت در دست ولی فقیه است.
گناهان صغیره و کبیره
اگر از چشم برخی از مسافران لاس وگاس گناهانی نیز صورت گیرد (قمار، نوشیدن مشروبات الکلی، معاشقه) برخی یا همهٔ اینها در چارچوب همهٔ ادیان ابراهیمی گناهان کوچکی هستند که کمتر گریبان دیگر افراد را میگیرند، اما گناهانی که در قم صورت میگیرد یک ملت و یک کشور را به ویرانی کشانده است. قم مرکز اصلی فساد مالی بر اساس تبعیض میان روحانی و غیر روحانی در کشور، دلالی سیاسی، و سرازیر شدن بودجههای عمومی بدون تصویب و نظارت عمومی مردم ایران به نهادهای مذهبی است. رهبران مذهبی در قم توجیه کننده و مشروعیت دهنده به تبعیض میان زن و مرد، شیعه و سنی، مسلمان و غیر مسلمان، همجنسگرا و دیگر جنسگرا، هم اندیش و دیگر اندیش، و همباش و دیگر باش هستند که مبنای همهٔ فسادها در جمهوری اسلامی و در همهٔ جوامع بشری است.
روحانیون قم بسیاری از اموال مردم و اموال عمومی را ابتدائا تحت عنوان مصادره و سپس تحت عنوان انفال (زمین، نفت، جنگلها و مراتع و صنایع کشور) در اختیار خود و اعضای خانوادهٔ خود گرفتهاند و در آمدهای ناشی از این اموال به این شهر میآید بدون آنکه سرمایه گذاری شده و برای نسل امروز و نسل آینده شغل ایجاد کند.
قم همچنین مرکز پرورش و صدور نظریهها و آموزههای خشونت دولتی است که روحانیت و طرفداران آنها را سرخوش از بادهٔ قدرت میکند؛ صادرات اصلی قم روحانیونی هستند که فرمان قطع دست و پا، زدن شلاق، ترور مخالفان، سنگسار زنان، و اعدام مخالفان حکومت را مثل نوشیدن آب لیوان صادر میکنند. این اعمال در برابر باده خواری یا معاشقه و قماربازی بسیار سهمگینتر و ضد اخلاقی ترند. روحانیون قم که هر روز تمدن غربی را به خاطر این گناهان بسیار کوچک و شخصی (از منظر باورهای خود آنان) به باد ملامت میگیرند خود منشا، نظریهپرداز و دستور دهندهٔ کشتار جمعی، تروریسم دولتی و فساد و تبعیض نهادینه در ایران و منطقه هستند.
اسلامگرایان، قم را به عنوان شهری مقدس و آسمانی معرفی میکنند در حالی که این شهر نیز همانند همهٔ شهرهای دیگر کشور دارای باندهای تبهکار (جاعل، سارق، و بدل انداز) است. قم در ترانزیت مواد مخدر در کشور محوریت دارد خبر دستگیری بیش از ۷ هزار مجرم مواد مخدر را در قم ببینید. بر اساس خبر سایت رسمی پلیس ایران در قم نیز مانند دیگر شهرهای ایران افراد به قاچاق مشروبات الکلی میپردازند و برخی نیز به واسطهٔ نوشیدن مشروبات الکلی غیر استاندارد جان خود را از دست میدهند. همچنین ریخت پاش و اتلاف منابع دولتی در قم کمتر از دیگر شهرهای کشور نیست. خبر جابجایی شهرک آی سی تی در قم و و هدر رفتن ۸۸ میلیارد تومان را ببینید.
شهروندان درجه دوم
کسانی که واقعا لاس وگاس را میگردانند (راننده، آشپز، پیشخدمت، نظافتکار، و دیگر کارکنان بخشهای خدماتی و اداری هتلها و رستورانها و قمارخانهها) عمدتا مهاجران لاتینو تبار یا آفریقایی تبارانی هستند که با حداقل دستمزد وسایل رفاه را برای مسافران فراهم میکنند. آنها در عین حال وضعیت شغلی بهتری نسبت به کار خود در کشور خودشان یا دیگر شهرها دارند. در قم نیز بخش عمدهای از مردم عادی این شهر در سالهای بعد از انقلاب به کارکنان بخشهای خدماتی و اداری دستگاههای عریض و طویل دیوانسالاری دینی و خدمات مرتبط با روحانیت تبدیل شدهاند و سهم چندانی از ورودی چند هزار میلیاردی به شهر عاید آنها نمیشود. روحانیت در این شهر عمدتا دانشی را فرا میگیرد (فقه) که منسوخ شده است و نه تنها به کار مردمان نمیآید بلکه برای آنها دردسر و خشونت ایجاد میکند.
اقتصاد ملی
شهر گناه ایالات متحده در سالهای دهه اخیر سالانه بیش از سی میلیون گردشگر داشته است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد آن از کشورهای دیگر به این شهر سفر کردهاند. در لاس وگاس حدود ۱۳۰ هزار اتاق هتل وجود دارد. این ارقام موجب رونق در اقتصاد شهری و ملی شدهاند. اما شهر گناه ایران، قم، علی رغم صرف هزاران میلیارد تومان هیچگاه به یک قطب مسافرتی تبدیل نشده است.
زائران قم عمدتا در حال گذر از این شهر به زیارت میپردازند. مدت زمان اقامت زائران در قم میان ۳ تا ۷ ساعت است و در این بهشت روحانیت حتی برای یک شب نمیمانند. در قم حدود چهار هزار و هفتصد تخت اقامتی (در ۲۰ هتل، ۱۵ هتل آپارتمان و ۴۰ مهمانپذیر) وجود دارد که با فرض دو تخت در یک اتاق تعداد اتاقها حدود دو هزار و سیصد و پنجاه خواهد شد. چنین ظرفیتی اصولا مایهٔ رونق اقتصادی بر اساس گردشگری نمیشود.
اقتصاد دولتی مذهب
لاس وگاس محصول اقتصاد سرمایه داری و بازار آزاد است. از همین جهت است که حتی در دوران رکود در سالهای پایانی دهه ۲۰۰۰ این شهر با انعطاف پذیری و تلاش برای جلب گردشگر تلاش کرد ضایعات دوران رکود را به حداقل برساند. صنایع اتومبیل و موسسات بانکی ایالات متحده با کمکهای دولتی دوران رکود را پشت سر گذاشتند اما لاس وگاس بدون کمک دولت بر سر پای خود ایستاده است.
اما اقتصاد قم در سالهای حکومت جمهوری اسلامی به زایدهای اقتصاد دولتی سرمایه داری تبدیل شده و هر سال بیش از پیش به درآمدهای نفتی وابسته شده است. این وابستگی تا آنجاست که حکومت دینی به رمز بقای این شهر تبدیل شده است. تبدیل شدن این شهر کوچک با چند روستا به یک استان در اوایل دههٔ هفتاد شمسی صرفا با هدف تخصیص بودجههای بیشتر دولتی به آن صورت گرفت در حالی که استان بسیار بزرگ سیستان و بلوچستان هنوز تحت یک واحد سیاسی اداره میشود.
از همین جهت است که نهادهای مذهبی قم در همهٔ سرکوبهای دولتی نقش نظاره گر را بازی میکنند تا مبادا از اعتبارات دولتی برای این شهر کاسته شود. اقتصاد مذهب در حکومت ولایت فقیه همانا اقتصاد سرمایه داری لجام گسیختهٔ دولتی است و نهادهای دینی و دولت آن چنان در هم فرو میروند (تا حد ادغام) که دیگر تمیز میان آنها دشوار میشود.
*آمار طلاق در قم (از هر ۴. ۷ ازدواج یکی به طلاق منجر میشود) مربوط است به افراد ساکن در محل که از حیث برهم خوردن هنجارهای اجتماعی در این شهر نگران کننده است اما آمار طلاق در لاس وگاس عمدتا مربوط میشود به افراد غیر محلی.