در حالی که تعداد افرادی که به زبان‌ دیگر و در کشوری دیگر حرف میزنند روز‌به روز در حال افزایش است مطالعه جدید در آمریکا نشان می‌دهد که هر قدر افراد بیشتر لهجه داشته باشند اعتبار سخن‌شان در کشور خارجی و نزد مردم آن‌جا کمتر می‌شود

محققان آمریکایی با انجام آزمایشی نشان دادند که لهجه خارجی داشتن به اعتبار سخن گوینده نزد افراد محلی یک زبان آسیب می‌رساند.

یافته‌های این تحقیق که در دانشگاه شیکاگو انجام شده نشان می‌دهد که مردم محلی یک کشور سخنان فرد خارجی که دارای لهجه است را به دلیل سخت‌تر بودن درک آن‌، کمتر معتبر می‌دانند و این امر با شدت لهجه افزایش می‌یابد.

بواز کیسار، پروفسور روان‌شناسی دانشگاه شیکاگو که متخصص ارتباطات نیز هست نتایج را دارای تلویحات مهمی دانست، چرا که به دلیل تحرک اجتماعی زیاد در دنیای امروز میلیون‌ها نفر در سراسر جهان روزانه با افراد خارجی در تماسند و با آن‌ها صحبت می‌کنند.

شری لو-آری محقق سرپرست این مطالعه که در شماره جدید «مجله روان‌شناسی اجتماعی آزمایشی» منتشر شده است گفته که لهجه می‌تواند اعتبار جویندگان کار، شاهدان عینی و گزارشگران را نیز کاهش دهد.

محقق که به بررسی «تعامل‌ها بین گویندگان محلی و غیرمحلی‌‌» پرداخته است، به منظور بررسی لهجه بر اعتبار افراد از 55 دانشجوی آمریکایی که انگلیسی زبان مادری آن‌ها بود خواستند که میزان «واقعیت‌ داشتن» جملاتی را ارزیابی کنند.

این جملات از سوی 9 گوینده و به سه شکل زبان انگلیسی مادری، انگلیسی با لهجه خفیف و نیز با لهجه شدید به آزمودنی‌ها ارائه شد.

در این مطالعه لهجه‌های خفیف لهستانی، ترکی و استرالیایی – آلمانی و لهجه‌های شدید کره‌ای، ترکی و ایتالیایی بودند.

جملاتی مانند «یک زرافه می‌تواند بدون آب مسافتی بیش از شتر طی کند» استفاده شد که کم‌اهمیت بودند و به آزمودنی ها گفته شد که آن‌ها جملات را تهیه کرده‌اند و به افراد داده تا قرائت کنند.

از آن‌جا که پیشداوری افراد می‌تواند روی درجه‌بندی میزان «واقعیت داشتن» جملات اثر بگذارد، محققان سعی کردند این جملات را برای گویندگان آماده کنند و آن‌ها مطالب آماده را قرائت کنند و نه این‌که بر اساس دانش خود سخنانی بگویند.

نتایج نشان داد که با وجود این‌که شرکت‌کنندگان مطالعه می‌دانستند که گویندگان، مطالب را از روی نوشته می‌خوانند و گفته شخصی خودشان نیست اما آن‌ها میزان «واقعیت داشتن» جملات گفته شده از سوی افراد با لهجه‌های خفیف و شدید را کمتر ارزیابی کردند.

شرکت‌کنندگان در «مقیاس واقعیت داشتن جملات» که از سوی محققان و به طور خاص برای این آزمایش تهیه شده بود به گویندگانی که انگلیسی، زبان مادری‌شان بود نمره 7.5 ، به افراد با لهجه خفیف خارجی 6.95 و به افراد با لهجه شدید 6.84 دادند.

سرپرست مطالعه در توضیح این یافته گفت که لهجه افراد خارجی درک زبان را برای افرادی که به زبان مادری صحبت می‌کنند دشوارتر می‌سازد و آن‌ها مشکل درک کلامی خود را به غلط به کاهش واقعیت داشتن گفته نسبت می‌دهند.

محقق این مطالعه به شبکه خبری ای.بی.سی گفت که او و همکارانش سعی کرده‌اند نشان دهند که عامل لهجه در میزان اعتماد مردم به افراد خارجی اثر دارد و این اثر مستقل از پیش‌داوری است.

او در این زمینه افزود که پیشداوری مشکلی اجتماعی است اما به نظر او دیدگاه افراد به دلایل دیگر هم دارای سوگیری می‌شود که در این مورد دشواری فهم سخنان افراد دارای لهجه شدید است.

اگر افراد بدانند که لهجه بر اعتبار سخن اثر دارد چگونه عمل می‌کنند؟

محققان در آزمایش دوم این موضوع را بررسی کردند که آیا آگاه‌بودن از موضوع، می‌تواند اثر لهجه بر میزان واقعیت دریافت شده را کاهش ‌دهد.

به این منظور آن‌ها به شرکت‌کنندگان گفتند که هدف آن‌ها از تحقیق این بوده که ببینند آیا لهجه افراد اعتبار سخن آن‌ها را سست می‌کند یا نه.

لوـ آری گفت که تحقیق دوم با جملات یکسان ضبط شده صورت گرفت اما نتایج متفاوتی داشت. این‌ بار شرکت‌کنندگان، میزان «واقعیت‌ داشتن» جملات گفته شده از سوی افراد خارجی با لهجه خفیف را معادل افرادی ارزیابی کردند که زبان مادری‌‌شان انگلیسی بود.

اما هم‌چنان به افراد با لهجه شدید نمره کمتری در «واقعیت‌ داشتن» جملات دادند.

لهجه یکی از عواملی است که در درک افراد از خارجی‌ها به صورت‌های مختلف اثر دارد اما به قول بوزار کیسار اثر پنهان این موضوع روی اعتبار سخن چیزی است که تا کنون شناخته نشده بوده است.

چنین کاهش اعتباری می‌تواند اثر پنهانی روی میلیون‌ها انسانی داشته باشد که روزانه در حال ارتباط با افراد خارجی دارای لهجه‌های مختلف هستند.