پس از سه ماه از شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان (N1H5) در ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده که این بیماری هنوز مهار نشده و درباره شیوع آن در برخی واحدهای تولیدی تهران و سه استان مجاور هشدار داده است.
مرکز پگوهش‌های مجلس می‌گوید این بیماری در برخی از مرغداریهای استان‌های تهران، قم، قزوین و البرز هشدار داده است.
این در حالی که حسن مقدم‌نیا، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران اوایل خرداد ماه از مهار آنفلوآنزای پرندگان در کشور خبر داده بود.
آقای مقدم‌نیا گفته بود که آنفلوآنزای مرغی در سه استان قزوین، البرز و تهران تلفات بالایی را به دنبال داشته اما با تزریق واکسن و قرنطینه‌های لازم به خوبی کنترل شده است.
اواخر بهمن ماه سال ۱۳۸۹، محمد یوسفی، رئیس اتحادیه مرغ گوشتی از شیوع آنفلوآنزای پرندگان به ویژه در مرغداریهای استان‌های البرز و قزوین خبر داده و گفته بود که ستاد ویژه‌ای هم در وزارت جهاد کشاورزی برای مقابله با این بیماری تشکیل شده است.
آقای یوسفی در عین حال از انجام قرنطینه‌های لازم توسط سازمان دامپزشکی برای ریشه‌کنی بیماری‌های دام خبر داده و گفته بود که قرار است کسی نیز در زمینه میزان تلفات صحبت نکند و تنها این آمار از طریق سازمان دامپزشکی اعلام شود.
به دنبال آن، حمید فاضلی، رئیس اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی مرغداریهای ایران اعلام کرد که دام‌های ۲۰ تا ۲۵ درصد مرغداریهای تخمگذار، ۱۰ تا ۱۵ درصد واحدهای مادری و حدود ۵ درصد واحدهای تولیدی مادر در چهار استان تهران، قزوین، البرز و قم به دلیل شیوع بیماری آنفلوانزای مرغی معدوم شده‌اند.
چند روز بعد محمود سروش، مدیر برنامه آنفلوآنزا و مراقبت‌های مرزی بهداشتی وزارت بهداشت اعلام کرد که «حتی یک مورد انسانی» آنفلوانزای پرندگان در کشور وجود ندارد. او اما در مورد شیوع این بیماری در میان پرندگان سخنی نگفت و اعلام کرد که باید سازمان دامپزشکی در این زمینه پاسخگو باشد.
این اخبار موجی از نگرانی‌ها را در آستانه سال جدید در میان مردم به خصوص شهروندان چهار استان یاد شده ایجاد کرد. همزمان نرخ تخم مرغ در بسیاری از شهرهای کشور به شدت افزایش پیدا کند.
محمدرضا نقشینه، مدیرعامل شرکت مرغ تخمگذار استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها دلیل افزایش بهای تخم مرغ در بسیاری از شهرهای کشور را به دلیل شیوع بیماری آنفلوآنزای پرندگان در در واحدهای تولیدی استان‌های تهران و قم اعلام کرد.
از سوی دیگر شیوع بیماری آنفلوانزای مرغی در سال گذشته، تنها در استان قم ۳۵ میلیارد ریال به مرغداران خسارت وارد کرد.
گسترش دامنه شیوع و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس
با وجود ادعاهای مسئولان در مورد کنترل بیماری آنفلوآنزای حاد پرندگان و انجام اقدامات لازم در زمینه قرنطینه دام‌ها، اواخر سال گذشته گزارش‌های منتشر شده حکایت از گسترش دامنه شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در ۱۳ استان کشور داشت.
در همین رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس به بررسی میزان شیوع آنفلوآنزای پرندگان در کشور پرداخت و خردادماه امسال گزارشی از بررسی‌های خود منتشر کرد.
این گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در ۱۳ استانی که بیماری در آنها گزارش شده بود ریشه کن شده اما در چهار استان تهران، قزوین، قم و البرز شیوع پیدا کرده است.
بر پایه گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در سال ۱۳۸۹، افزایش شدید نرخ تخم مرغ را نیز به دنبال داشته است.
به طوری که بر اساس این گزارش، نرخ آن از ۱۱ هزار و ۱۲۴ ریال برای هر کیلوگرم در تیرماه به ۲۳ هزار و ۲۷۱ ریاد در اسفند ماه رسیده است که نشان از رشد ۱۰۹ درصدی این محصول دارد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود هشدار داده که در صورت عدم برخورد سریع و حذف نکردن کانون‌های آلوده به عنوان میزبان و مخزن تکثیر طبیعی ویروس، این روند ادامه خواهد داشت و در هر لحظه به روش‌های مختلف از جمله آلوده کردن تخم مرغ، گوشت مرغ یا دفع ویروس توسط مدفوع و ترشحات دفعی خسارات زیاد به صنعت طیور وارد می‌کند.
همچنین شیوع این بیماری شمار زیادی از انسان‌ها از جمله کارگران مرغداری‌ها، روستاییان و تمامی مصرف کنندگان را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد.
وضعیت جغرافیایی، ضعف امکانات سازمان دامپزشکی، غیر استاندارد بودن شراطی مرغداری‌ها و حمل و نقل فراورده‌های دامی، ضعف ساختار مرتبط با استقرار صنعت طیور در کشور، ضعف ساختار بیمه، دخالت سازمان‌های غیر مسئول و عدم نگرش تیمی به کار از جمله مهمترین عنوان دلایل وقوع و شیوع بیماری است که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به آن اشاره شده است.
سازمان دامپزشکی کشور که متولی کنترل و ریشه‌کنی بیماری‌های دام و طیور است نیز هنوز نتوانسته نقش موثر خود را در این زمینه ایفا کند.
اهمیت کنترل و جلوگیری از گسترش بیماری آنفلوآنزای حاد پرندگان وقتی جدی‌تر می‌شود که بدانیم سرعت انتشار این بیماری بسیار بالا است و می‌تواند در صورت شیوع ظرف شش ماه به همه مناطق جهان منتقل شود.
آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، بیماری عفونی پرندگان است که چندین برابر بیشتر از سایر بیماری‌های آنفلوآنزا، ویروس‌های بیماری‌زا را از پرندگان به انسان منتقل می‌کند. ویروس این بیماری، مشابه آنفلوآنزا فصلی می‌تواند از فرد مبتلابه فرد دیگر و از طریق عطسه و سرفه منتقل شود.
سابقه ظهور بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در ایران به سال ۱۳۸۵ می‌رسد و از آن زمان تا کنون بارها شیوع پیدا کرده است.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی میزان مرگ و میر انسانی آنفلوآنزای خوکی حدود نیم درصد است اما در مورد مرگ و میر ناشی از آنفلوآنزای پرندگان، این رقم به بیش از ۶۳ درصد مبتلایان در انسان‌ها می‌رسد.
