براساس ماده‌ای از آیین‌نامه ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 89 که توسط محمود احمدی‌نژاد ابلاغ شد، همه سازمان‌های دولتی باید آگهی‌های تبلیغاتی خود را فقط به روزنامه دولتی ایران بدهند و چاپ آگهی دولتی در روزنامه‌های دیگر ممنوع می‌شود.

براساس ماده‌ای از آیین‌نامه ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 89 که توسط محمود احمدی‌نژاد ابلاغ شد، همه سازمان‌های دولتی باید آگهی‌های تبلیغاتی خود را فقط به روزنامه دولتی ایران بدهند و چاپ آگهی دولتی در روزنامه‌های دیگر ممنوع می‌شود.

اگر این آیین‌نامه اجرا شود، روزنامه ایران که بودجه خود را از دولت می‌گیرد، از درآمد انحصاری تبلیغات دولتی هم برخوردار می‌شود و روزنامه‌های دیگر که درآمد آگهی‌های تبلیغاتی برایشان حیاتی است، با مشکل مالی در ادامه انتشار خود رو به رو خواهند شد.

در شرایط کنونی و پس از توقیف روزنامه‌های اصلاح‌طلب و منتقد دولت، بیشتر روزنامه‌های در حال انتشار، روزنامه‌های حامی دولت هستند.

مدیران این روزنامه‌ها به تصمیم رئیس دولت درباره ممنوعیت چاپ آگهی دولتی در روزنامه‌ها غیر از روزنامه ایران، اعتراض کرده و خواهان اصلاح آن شده‌اند.

روزنامه ایران، روزنامه فرهنگی، اجتماعى، سياسى و اقتصادى صبح ایران است.

مؤسسه فرهنگى- مطبوعاتى ايران وابسته به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) صاحب امتیاز روزنامه ایران و مدیرمسئول آن کاوه اشتهاردی است.

پیامدهای انحصار چاپ آگهی

بسیاری از نشریات از جمله نشریات استانی با استفاده از درآمد تبلیغات و چاپ آگهی که بیشتر دولتی است، توانسته‌اند روی پای خود بایستند.

با این حال، شماری از نشریات از جمله روزنامه ایران، درآمد خود را از بودجه دولت هم تامین می‌کنند.

با حذف بخشی از درآمد مطبوعات تازه‌کار و کم‌طرفدار یا مطبوعات استانی که از راه تبلیغات تامین می‌شوند، مشکلات آنها چندبرابر خواهد شد، به ویژه این که در برخی استان‌ها خرید روزنامه‌های کثیرالانتشار ملی به خرید روزنامه استانی ترجیح داده می‌شود.

براساس آمار، نرخ مطالعه کتاب و روزنامه در جامعه ایران، پایین است و بسیاری از مطبوعات غیردولتی از جمله با خرید کاغذ یارانه‌ای، یافتن ناشران ارزان‌تر، نوشتن عدد غیرواقعی شمارگان یا فروش رانتی کتاب و روزنامه به مشتریان دولتی و مهم‌تر از همه استفاده از درآمد تبلیغات و آگهی‌های بیشتر دولتی است، تلاش می‌کنند مساله پایین بودن سرانه مطالعه را جبران کنند.

درباره سرانه مطالعه در ایران مانند مسائل دیگر، آمار دقیقی منتشر نشده است اما مقام‌های رسمی آن را بدون محاسبه مطالعه کتاب‌های درسی، مجلات و مقاله‌های علمی، بین 10 تا 15 دقیقه در شبانه روز ارزیابی کرده‌اند.

معترضان انحصار چاپ آگهی‌ها

مدیران مسئول 17 روزنامه در نامه‌ای به محمود احمدی‌نژاد، از او خواسته‌اند که آیین‌نامه انحصار چاپ آگهی‌های دولتی در روزنامه ایران را لغو کند تا از آسیب جدی به مطبوعات جلوگیری شود.

مدیران این روزنامه‌ها که بیشتر از مطبوعات حامی دولت هستند و نام افرادی چون حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان در میان آنها دیده می‌شود، در نامه مشترک به رئیس دولت نوشته‌اند که انحصار چاپ آگهی‌های تبلیغاتی تاثیر زیادی بر اقتصاد مطبوعات گذاشته و می‌گذارد.

مدیرمسئول روزنامه کیهان به طور مستقیم توسط آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی انتخاب و منصوب می‌شود.

امضا‌کنندگان این نامه همچنین به گفته‌های آقای احمدی‌نژاد در نشست خبری روز هفتم تیر اشاره کرده‌اند که قول داده بود این موضوع را بررسی می‌کند.

از سوی دیگر، مدیرعامل خانه مطبوعات ایران، این تصمیم محمود احمدی‌نژاد را «غیرمنطقی» خوانده و گفته است که خانه مطبوعات استان‌های سراسر کشور به آیین‌نامه چاپ انحصاری آگهی‌های دولتی در روزنامه ایران اعتراض کرده‌اند.

محمدکریم کاظم‌پور همچنین گفته است که خانه مطبوعات ایران در حال نوشتن يک اعتراض‌‌نامه روشن و واضح به مسئولان است، زيرا به نظر او اين تصمیم دولت منطقی و کارشناسی‌شده نيست و به نظر می‌رسد اشتباه شده باشد.

به گفته مدیرعامل خانه مطبوعات ایران، چاپ همه آگهی‌های دولتی در یک روزنامه «شدنی» نیست، زیرا به نظر او روزنامه ایران توان و گنجایش آن را ندارد.

مبتکر طرح: معاون احمدی‌نژاد

مدير خانه مطبوعات آذربايجان شرقی گفته است که محمدرضا رحیمی، معاون اول ریاست جمهوری در جلسه‌ای با اعضای خانه مطبوعات کشور گفته که خودش مبتکر طرح انحصار چاپ آگهی‌های دولتی در روزنامه ایران بوده و به دلیل اعتراض‌ها، قول داده است که آیین‌نامه بازنگری و اصلاح شود.

به گفته محمدرضا رحیمی، در تنظيم آيين‌نامه آگهی‌های دولتی، نه تنها از مطبوعات محلی حمايت نشده، بلكه آنها به کلی فراموش شده‌اند.

اقدام مجلس

نمایندگان مجلس در جلسه علنی امروز چهارشنبه (30 تیر)، فوریت طرح توزیع عادلانه آگهی‌های دولتی بین روزنامه‌ها را بررسی کردند، اما فوریت این طرح توسط توسط نمایندگان تصویب نشد.

مهدی کوچک‌زاده، نماینده تهران پیش از رای‌گیری اخطار قانون اساسی داد که این طرح دخالت قوه مقننه در کار قوه مجریه است و گفت وزارت ارشاد باید درباره آگهی‌های دولتی تصمیم بگیرد.

محمدحسن ابوترابی‌فرد که امروز رئیس مجلس بود، در پاسخ به اخطار قانون اساسی آقای کوچک‌زاده، گفت که فعلا بررسی فوریت این طرح مطرح است و این اخطار هنگام بررسی خود طرح در نظر گرفته می‌شود.

تلاش برای جمع‌آوری امضا در مجلس

احمد توکلی، نماینده منتقد دولت و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، از جمع‌آوری امضای نمایندگان برای ارائه طرحی با عنوان «نحوه اعطای آگهی‌ها به تمام نشریات» خبر داده است.

آقای توکلی دراین‌‌باره گفته است: از آنجا که دولت تصمیم گرفته آگهی‌های خود را انحصارا به روزنامه دولتی ایران بدهد، برخی از نمایندگان درصدد تهیه این طرح هستند تا آگهی‌های دولتی از انحصار روزنامه‌های دولتی خارج شود.

این نماینده مجلس تاکید کرده که انحصار چاپ آگهی‌های تبلیغاتی در یک روزنامه، برخلاف سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی در زمینه خصوصی سازی است.

براساس سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی، هر امتیازی که دولت به شرکت‌ها و موسسه‌های دولتی می‌دهد، باید شرکت‌ها و موسسه‌های غیردولتی هم در آن در نظر گرفته شوند.

احمد توکلی می‌گوید: برخلاف هرسال که آیین‌نامه اجرایی قانون بودجه سالیانه براساس اصل 138 قانون اساسی در هیات دولت تصویب می‌شد، امسال محمود احمدی‌نژاد خودش این ضوابط را تصویب و ابلاغ کرد.