دهم مهر ماه روز جهانی سالمندان است. براساس آخرین سرشماری‌ها در ایران، بیش از پنج میلیون نفر از جمعیت کشور (حدود 27/7 درصد) را سالمندان تشکیل می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود تا 20 سال آینده جمعیت سالمندان در کشور تقریبا سه برابر ‌شود.

دهم مهر، روز جهانی سالمندان نامگذاری شده است. سالمندی همچون کودکی، نوجوانی، جوانی و میانسالی یکی از دوران سنی و فرآیند طبیعی عمر انسان است.

گفته می‌شود افراد از سن 60 یا 65 سالگی وارد سالمندی می‌شوند که ویژگی‌های خاص روحی و جسمی خودش را دارد.

براساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، مرگ زیر 80 سالگی، «مرگ زودرس» تلقی می‌‌شود. از همین رو برای پیشگیری از مرگ و میر زودرس، باید دوره سالمندی با بهبود شرایط زندگی همراه باشد.

هم اکنون طبق آمارهای موجود، حدود 600 میلیون سالخورده در جهان زندگی می‌کنند که تعداد آن‌ها تا سال 2025 میلادی به یک میلیارد و200 میلیون نفر خواهد رسید.

براساس آخرین سرشماری‌ها در ایران، بیش از پنج میلیون نفر از جمعیت کشور (حدود 27/7 درصد) را سالمندان تشکیل می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود تا 20 سال آینده جمعیت سالمندان در کشور تقریبا سه برابر ‌شود.

گفته می‌شود کم‌تر از 20 سال دیگر، بیش از 15 میلیون نفر از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند.

سالمندان و سالخوردگان همچون سایر گروه‌های سنی یکی از گروه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند که یکی از آخرین دوره‌های سنی زندگی خود را می‌گذرانند. این دوره که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اغلب اوقات از دیدرس مسئولان امور اجتماعی و بهزیستی و حتی جوانان نادیده شمرده می‌شوند.

به گفته مسئولان در ایران، برنامه‌های «شورای ملی سالمندان» جهت ارائه خدمات به این گروه، مناسب پیگیری نمی‌شود.

هرچند قرار بوده که «شورای ملی سالمندان» تشکیل شود و «برنامه ملی سالمندان» تدوین گردد، اما هنوز هیچ‌کدام از این طرح‌ها به مرحله عملیاتی نرسیده‌اند.

هرچند در فرهنگ و ادب ایرانیان و همچنین دین اسلام توجه و احترام به سالخوردگان و والدین بسیار توصیه شده است، اما به جرأت می‌توان ادعا کرد که سالمندان هنوز در ایران به عنوان یک گروه اجتماعی هویت ندارد.

متاسفانه هنوز در کشور ما فرهنگ جامع ترویج فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی سالمندان و مشارکت آن‌ها در امور اجتماعی، تفریحی، ورزشی و حتی گردشگری وجود ندارد. مساله‌ای که در کشورهای اروپایی و غربی زیاد به چشم می‌خورد.

سالمندان هنوز در ایران سردرگم مسایل معیشتی‌شان، مناسبات بیمه‌ای و هزینه‌های درمانی‌شان هستند. هنوز بسیاری از بازنشتگان هر روز دنبال حقوق‌های معوقه‌شان هستند. نمی‌توان در کشور جامعه سالمندان را منسجم و آن‌ها را دارای شیوه زندگی و فرهنگ متناسب با دوره سنی‌شان دانست.

آمارها نشان می‌دهد، حدود هفت درصد سالمندان کشور به تنهایی زندگی می‌کنند، 23 درصد با فرزندان و یا بستگان و 70 درصد نیز با همسر و فرزندان‌شان زندگی می‌کنند.

از بین زنان و مردان سالمندانی که در تنهایی به سر می‌برند، 8/12 درصدشان را زنان و تنها 5/2 درصد را مردان سالمند تشکیل می‌دهند.

سلامت روحی و جسمی سالمندان از مهم‌ترین مسایل زندگی این گروه است. اهمیت رسیدگی به امور پزشکی و سلامتی این گروه سنی نسبت به سایر گروه‌ها دارای حساسیت بیشتری است که متاثر از سن آن‌هاست.

افسردگی و احساس تنهایی و انزوای اجتماعی از بارزترین مسایل روحی سالمندان است. ورزش، ایجاد فضایی برای ارتباطات اجتماعی و خویشاوندی و همچنین تفریحات مناسب با محدودیت‌های سنی می‌تواند بهترین راه‌حل برای افسردگی و غم‌های مضمن سالخوردگان باشد.

تغذیه مناسب نیز یکی از شیوه‌های پیشگیری از بیماری‌های این دوران است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که رژیم غذایی و تداوم ورزش‌های سبک چون پیاده‌روی می‌تواند قوت بدنی سالخوردگان را افزایش دهد.

باید پذیرفت که سالمندی همچون سایر گروه‌های سنی که همگی جزیی از جامعه هستند، نیازها و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. این نیازها را باید شناسایی و درک کرد. باید به سالمند فرصت داد تا خودش را بازجوید.

افراد هم باید آن ها را همین‌طور که هستند پذیرا باشند، تا هویت این گروه اجتماعی قوت گیرد. مسئولان اجرایی دولت نیز باید بر تامین نیازهای روحی، روانی و جسمی آن‌ها بکوشند.