سازمان عفو بین‌الملل همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در ایران در گزارشی ضمن هشدار نسبت به ادامه احضار، بازداشت و محکومیت فعالان دانشجویی، خواستار آزادی بیقید و شرط آن‌ها توسط حکومت جمهوری اسلامی شد.
در این گزارش که روز جمعه ۳۱ شهریور روی وب‌سایت این سازمان منتشر شده، آمده است که فشار‌ها بر فعالان دانشجویی از پنج ماه گذشته شدت یافته و ده‌ها نفر از آن‌ها در شهرهای مختلف خودسرانه بازداشت، بازجویی و راهی زندان شده‌اند.
به گفته آن هریسون، معاون مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین‌الملل، ایران دانشجویان را بر اساس جنسیت، اعتقادات و یا فعالیت‌های مسالمت‌آمیز آن‌ها از تحصیل منع می‌کند و تعهدات خود در قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.
آن هریسون با تاکید بر اینکه دانش‌آموزان و دانشجویان ایرانی حق آزادی بیان دارند، افزوده است که مقام‌های جمهوری اسلامی باید به چرخه سرکوب دانشجویان که فضایی پرترس و وحشت ایجاد کرده است، پایان ببخشند.
در گزارش این سازمان حقوق بشری همچنین به ممنوعیت تحصیل زنان در برخی رشته‌ها و محرومیت برخی اقلیت‌های دینی و فعالان سیاسی و مدنی اشاره شده است.
مرداد ماه امسال، همزمان با اعلام نتیجه کنکور سراسری مشخص شد که ۳۶ دانشگاه ایران پذیرش دختران را در ۷۷ رشته ممنوع کرده‌اند که رشته‌های مهندسی در صدر این ممنوعیت قرار دارد.
عفو بین‌الملل با اشاره به پرونده‌های متعدد دانشجویانی که از دو ماه گذشته توسط حکومت ایران احضار و از تحصیل محروم شده‌اند، گفته است که اتهام‌های آن‌ها در رابطه با آزادی بیان یا برگزاری تجمع‌هایی مسالمت‌آمیز است.
این سازمان از جمله نوشته است که دوران محکومیت دو ساله سروش ثابت، فعال دانشجویی که در سال ۲۰۰۷ بازداشت شد و دوران محکومیت دو ساله لوا خانجانی، دانشجوی بهایی که در سال ۲۰۰۹ بازداشت شده، آغاز شده است.
عفو بین‌الملل خواستار آزادی سریع و بی‌قیدوشرط بهاره هدایت و ضیا نبوی که هر کدام به ۱۰ سال زندان محکوم و از تحصیل محروم شده‌اند و همچنین آزادی مجید توکلی، فعال دانشجویی محکوم به هشت سال زندان تعزیری شده است.
مجید توکلی که به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» دوران محکومیت خود را می‌گذارند، روز جمعه در نروژ به دلیل فعالیت‌های صلح‌آمیز در راه آزادی بیان برنده هشتمین جایزه دو سالانه صلح دانشجویی شد.
فشار بر فعالان دانشجویی از سال‌ها پیش آغاز شده اما در پی انتخابات ریاست جمهوری خرداد سال ۸۸، شمار زیادی از آن‌ها بازداشت شده و بسیاری از آنان زندانی شده و دوران بازداشت را می‌گذرانند.
در این زمینه دفتر تحکیم وحدت، تکشل دانشجویی منتقد حکومت ایران تاکنون دو گزارش از «نقض حقوق دانشجویان» در ایران را به احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، ارائه کرده است.
