در این مقاله شیوه بحث عادلانه و سازنده به منظور حل مشکلات بینفردی به خصوص زناشویی ارائه شدهاست که نهتنها به رفع مشکلات و کاهش تنشها کمک میکند بلکه به رشد فردی بیشتر نیز میانجامد
تحقیقات زیادی نشان میدهند که بسیاری از روابط بین فردی و زناشویی به شکست میانجامد زیرا افراد نمیدانند چگونه اختلاف هایشان را از طریق ارتباط درست حل و فصل کنند. گاهی فقط خشمگین میشوند، بد و بیراه میگویند و به اصطلاح خود را خالی میکنند. این رفتار ممکن است موقتاً هوا را تازه کند اما مشکل زیر بنایی را حل نمیکند و حتی موجب بدتر شدن آن میشود. جا خالی کردن از میدان زندگی و نادیدهگرفتن مسائل و اختلافات نیز هر دو طرف درگیری را به انزوا، و جدایی بیشترمیکشاند.
رابطه زناشویی علیرغم اختلافات، تنها درصورتی محکمتر به راه خود ادامه میدهد که زن وشوهراز قواعد گفتگوی سازنده برای حل اختلافات استفاده کنند. مطرحکردن مشکل و بحث سازنده و مصالحه، نشاندهنده پختگی و احترام دو طرف به نیازهای یکدیگر است. یاد گرفتن بحثی عادلانه و نگهداشتن ارتباط باز، فرصت رشد به شما را به عنوان یک فرد میدهد و صمیمیت بین شما و همسرتان را بیشتر میکند.
امروزه پژوهشها و نظریههای مختلف درروانشناسی سیستمهای خانواده به نجات انسانها آمدهاند. در اینجا تلاش میشود به شیوهای ساده نشاندادهشود که شما چگونه میتوانید آنچه را از همسرتان میخواهید بدون آزار خود و او بدست آورید. اصول یک بحث عادلانه و سازنده به قرار زیر است:
برای بحث درباره موضوع مورد اختلاف، برنامه زمانیتعیین کنید
نگذارید مسایل مورد اختلاف به مدت طولانی بمانند و زخمهای کهنه ایجاد کنند. هر وقت که احساس میکنید فشار درحال افزایش است، موقع بحث کردن فرارسیدهاست. بپذیرید که مسائلی هستند که شما میتوانید روی آنها با یکدیگر اختلاف نظر داشته باشید و آن را حفظ کنید (مانند دیدگاههای سیاسی یا علائق و باورهای شخصی) ولی مسائلی هستند که باید روی آنها کار کرد (مانند چگونگی تربیت کودکان، چگونگی هزینه کردن درآمد یا خواست شما از همسرتان درباره چگونگی رفتار با شما). تعیین کنید که موضوع مورد نظر چیست و در کدام گروه قرار دارد.
زمانی را برای گفتگو انتخاب کنید که مزاحمتی وجود ندارد و شما هردو نسبتاً آرام هستید
روبروی هم بنشیند وبه چشمهای یکدیگر نگاه کنید و حرف بزنید. با هم قرار بگذارید که فقط درباره موضوع مورد نظر صحبت کنید و از هر گونه عملی که در حل مسئله کارشکنی ایجاد کند پرهیز کنید. متعهد شوید که ازقواعد یک بحث عادلانه پیروی خواهید کرد.
درباره احساسات خود حرف بزنید
سعی کنید آنچه اتقاق افتاده را بهدقت بیان کنید. به همسرتان بگویید که شما درباره موضوع، چه احساسی دارید. اول احساسات و بعد راهحلها. نکته خود را به شیوهای سازنده با بیان اینکه شما چگونه درباره موضوع احساس میکنید مطرح کنید. ازاین نوع جمله بندی استفادهکنید: من احساس می کنم . . . این جمله ساده به شما فرصت میدهد که مسئولیت احساسات و رفتار خود را بدون سرزنش دیگری بپذیرید. استفاده از جملات ساده برای ابراز هیجانات به شما کمک میکند که در زمان حال بمانید. وقتی عصبانی نیستید به دفعات این جملات را تکرار کنید. بهاین ترتیب بهتدریج این نحوه حرف زدن بخشی از جملهبندی شما خواهدشد. شریک کردن دیگری در احساسات، صمیمیت را افزایش میدهد. از جملاتی که با "تو" شروع میشوند همواره پرهیز کنید. به همسرتا ن نگویید که او چه چیزهایی را به صورت سرزنشآمیز میگوید، بلکه فقط روی موضوعی که میخواهید بررسی کنید متمرکز شوید.
به دیگری نیز اجازه دهید که احساساتش را بیرون بریزد
احساسات فرد دیگر را با گفتن این که تو نباید اینطور احساس کنی کمبها نکنید. خشم، تنفر، حسادت، دلسردی، ناامیدی و عواطف منفی دیگر، همه انسانی هستند و باید ابراز شوند. مخفی نگهداشتن این احساسات ناراحت کننده تنها کمک به بدتر شدن مشکل میکند و با رنجش و تلخی بیشتر باز میگردد.
به فرد مقابل نشان دهید که شما واقعاً حرفهای او را شنیدهاید
حرفهای همسرتان را همانطور که او بیان کرده بود برایش تکرار کنید. مثلا بگویید که «من فهمیدم که تو چقدر از من ناراحت شدی». به احساس رنجیدگی و تهدید پشت جملات، خوب توجه کنید. اگر آنچه او میگوید درک نمیکنید برای روشنترشدن موضوع، صمیمانه و با لحنی آرام از او سوال کنید
برای حرف زدن نوبت بگیرید
شما باید بتوانید نکته خود را در کمتر از یک یا دو دقیقه بگویید. وقت بیشتر از این، به سخنرانی میانجامد و منجر به استفاده از جملات منفی میشود که سازنده نیستند مانند: «تو همیشه . . . یا تو باید . . . » که جملات همراه با سرزنش اند. از طرف دیگر اطمینان یابید که فرد مقابل به شما گوش میدهد. در یک زمان فقط یک نفر باید حرف بزند. در گفتوگوی سالم، یک نفر حرف میزند و فرد دیگر گوش میدهد و برعکس. این رفت و برگشت کلام تا به آخر نیز ادامه مییابد.
به موضوع بچسبید
موضوعات کهنه دیگر را وارد نکنید. توافق کنید که فقط درباره موضوع مورد نظر حرف بزنید. «ما درباره . . . بحث می کنیم و نه . . . » به عواملی توجه کنید که شما را از راه درست خارج میکنند. اگر چنین شد بلافاصله به بحث اصلی برگردید.
از تکنیکهایی که شما را از حل مسئله دور میسازند پرهیز کنید
برچسب زدن، سرزنشکردن، تمسخرو طعنه، آتش اختلاف را دامن میزنند و صمیمیت را کاهش میدهند. این شیوهها مانع ازآن میشوند که شما بتوانید آنچه را که میخواهید از بحث بدست آورید.
از کنارکشیدن از بحث پرهیز کنید
این امر یکی از معمول ترین دلایل ایجاد شکست در روابط است. با ترک موضوع و ماندن دو طرف دراحساس درماندگی ناشی از نیافتن راهحل، هرگزهیچ چیزحل نمیشود.
جدول زمانبندی برای تنفس ترتیب دهید
ساعت زنگدار برای هر چهار یا پنج دقیقه به منظور تنفس تنظیم کنید. در حین تنفس، درباره بحث و آنچه میخواهید بگویید فکر نکنید. یک نفس راحت و آرام بکشید. به خود بگویید که من به زوجم و به نظرات او و نیز به خودم و نظراتم احترام میگذارم. وقتی شروع به گیج شدن یا ناراحت شدن کردید نفس عمیقی بکشید تا انرژی بیشتری بهدست آورید و درصحنه باقی بمانید.
به نیاز حق بهجانب بودن و برندهشدن که دردرون شماست توجه داشتهباشید
به این سوال، خود پاسخ دهید: آیا میخواهم حق بهجانب باشم و برنده شوم یا میخواهم خوشحال باشم و مشکلم حل شود. همیشه درنظر داشته باشید که بهدنبال چه هستید و همواره آماده مصالحه باشید. تنها روی تصمیماتی محکم بایستید که یکپارچگی شما را بهعنوان یک فرد، مورد تهدید قرار می دهند.
مصالحه کنید
تلاش برای برنده شدن و استفاده از بازی قدرت را متوقف کنید و فقط دنبال آن باشید که چه چیزی واقعاً برایتان مهم است. به همسرتان بگویید که شما حاضرید چه قدمی در زمینه مورد نظر بردارید و در مقابل از او چه میخواهید. راه حل پیشنهاد کنید و بگذارید در مذاکره باز باشد.
موارد بالا اصول اساسی بحث عادلانه با کسی است که با شما حداقل در یک مورد اختلاف دارد، اعم از این که همسر یا هر یک از نزدیکان یا دوستان شما باشد. شما میتوانید با همسر یا هریک از آنها جلسات تمرینی بگذارید و اصول بحث عادلانه را تمرین کنید.
تمرینات میتواند روی موضوعاتی باشد که برای هردوی شما زیاد هیجانی نیستند. سعی کنید به بهبود شیوه ارتباطی خود بیشتر فکر کنید و نه برنده شدن. به خاطر داشته باشید که همگی ما سالها شیوه ارتباطی غیرسازنده داشته ایم. همه ما اصول رابطه را از والدینمان آموختهایم که غالباً نمیدانستند چگونه خود را به شیوهای سازنده ابراز کنند.
وقتی بحث خاتمه یافت خود را در مورد آنچه کردهاید ارزیابی کنید. از خود انتقاد کنید اما به
خاطر داشته باشید که شما در حال یادگیری راه جدید و عملی ارتباط سازنده هستید. با خودتان مهربان باشید و بپذیرید که شما هنوز نیاز دارید در برخی زمینهها تغییر کنید. یادگیری انجام بحث عادلانه و سازنده، مسئولیت هر انسان رشدیافتهای است.