در ایران به برگزارکنندگان جوایز ادبی غیردولتی که تعدادشان از 10 جایزه فراتر نمیرود، اجازه برگزاری مراسم پایانی به صورت عمومی داده نمیشود.
با آن که جایزه های ادبی غیردولتی در سراسر جهان توانستهاند مایه اعتباری برای اثر و صاحب آن باشند، اما در ایران به برگزارکنندگان جوایز ادبی غیردولتی که تعدادشان از 10 جایزه فراتر نمیرود، اجازه برگزاری مراسم پایانی به صورت عمومی داده نمیشود.
یکی ازمهمترین مشکلاتی که جوایز ادبی غیردولتی در ایران با آن روبرو هستند، وابسته دانستن آنها به سازمانها و اشخاص خارجی از سوی نهادهای دولتی است.
در پنج سال گذشته با توجه به شرایط دشوار انتشار کتاب و نبود مکان عمومی برای برپایی مراسم پایانی جوایز ادبی، برگزارکنندگان تنها به معرفی برگزیدگان در رسانهها و اهدای جوایز آنها به صورت خصوصی اکتفا کردهاند.
جایزه «گلشیری» که امسال نهمین دوره خود را پشت سر میگذارد و تا اواسط اسفند ماه برگزیدگان خود را معرفی میکند، یکی از جوایزی است که از نخستین دوره خود همواره با مشکل برای برپایی مراسم روبهرو بوده است.
سال گذشته برگزارکنندگان این جایزه که هیچ اثری را شایسته دریافت تندیس جایزه نیافتند با وجود نداشتن فضای مناسب از برگزاری مراسم پایانی جایزه صرفنظر کردند.
برگزارکنندگان جایزه گلشیری بر این باورند که تعداد کتابهایی که هر سال مجوز میگیرند کاهش یافته است و به همین دلیل تصمیم گرفتند بر خلاف دورههای قبل آثار برگزیده خود را به صورت دو سالانه معرفی کنند.
جایزه «مهرگان ادب» که قدیمیترین جایزه ادبی غیردولتی درایران بهشمار میرود نیز به نوعی به سرنوشت دیگر جوایز غیردولتی دچار شده است.
برگزارکنندگان این جایزه سال گذشته به دلیل تعداد کم کتابهایی که مجوز انتشار گرفتهاند تصمیم گرفتند نهمین دوره این جایزه را برگزار نکنند.
فتحالله بینیاز، دبیر این جایزه امیدوار است تا اواخر ماه بهمن بتوانند برگزیدگان دهمین دوره خود را معرفی کنند.
دشواری شرایط نشر و صدور مجوز کتاب در سال گذشته موجب شد که برگزارکنندگان جایزه ادبی «والس» جایزه خود را به کتابهایی که مجوز انتشار نگرفتهاند، اختصاص دهند.
با مشکلاتی که از سوی نهادهای دولتی برای برگزارکنندگان این جایزه به وجود آمد برگزارکنندگان جایزه ادبی والس از ادامه راه بازماندند.
برگزارکنندگان جایزه «منتقدان مطبوعات» که 10 سال از عمر آن میگذرد در تمام دورهها مراسم پایانی خود را به صورت خصوصی و با حضور تعدادی از نویسندگان و اهالی مطبوعات در دفتر یکی از روزنامهها برگزار کردهاند.
برگزارکنندگان این جایزه که از اهالی مطبوعات بهشمار میروند در سالهای اخیر دفتر روزنامه توقیف شده «شرق» را به عنوان مکان برگزاری مراسم پایانی خود انتخاب کردهاند.
مراسم پایانی جایزه «صادق هدایت» که به داستان کوتاه اختصاص دارد هم در سال گذشته به صورت خصوصی برگزار شد.
برگزیدگان این دوره از جایزه که در سالهای اخیر برای برگزاری مراسم پایانی با مشکل روبهرو بودهاند اواخر بهمن ماه معرفی خواهند شد.
جهانگیر هدایت امیدوار است دراین دوره بتواند مکان مناسبی برای مراسم پایانی این جایزه که همزمان با سالروز تولد صادق هدایت برگزار میشود فراهم کند.
درمیان جوایز ادبی که مراسم پایانی آنها بارها اعلام و لغو شد جایزه «روزی روزگاری» بود.
این جایزه که طبق روال سالهای گذشته باید در اردیبهشت ماه برگزیدگان خود را معرفی میکرد با توجه به شرایط پیش و پس از انتخابات به تعویق افتاد.
در حالی که برگزارکنندگان این جایزه زمانهای دیگری را برای برگزاری مراسم پایانی اعلام کردند هر بار چند روز مانده به زمان مقرر با پلمپ شدن مکان برگزاری جایزه روبهرو شدند.
برگزارکنندگان جایزه «روزی روزگاری» سرانجام با انتشار بیانیهای برگزیدگان این دوره خود را معرفی کردند.
جایزه ادبیات متفاوت «واو» که امسال ششمین دوره آن برگزار میشود سال گذشته با مشکل روبه رو شد و برگزیدگان این جایزه در مراسمی خصوصی در دفتر انتشارات «ققنوس» معرفی شدند.
به گفته فائزه شاکری، دبیر این جایزه برگزیدگان این دوره تا اواسط اسفند ماه معرفی میشوند و امیدوار است که این دوره با برگزاری مراسم همراه باشد.
جوایز ادبی در بخش شعر
جایزه شعر «نیما» نخستین جایزهای بود که در سال اخیر برگزیدگان خود را معرفی کرد.
مراسم این جایزه پس از آنکه در روزهای بعد از انتخابات چندین بار لغو شد، در سالن اجتماعات یک ساختمان مسکونی به صورت خصوصی برگزار شد.
از جایزه شعر «خورشید» که امسال دومین دوره خود را برگزار کرد میتوان به عنوان خوش اقبالترین جایزه سال یاد کرد.
مراسم پایانی این جایزه بدون هیچ مشکلی در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.
تنها جایزهای که هنوز سرنوشت آن مشخص نشده جایزه شعر «خبرنگاران» است که تنها در نخستین دوره با برگزاری مراسم عمومی همراه بود.
برگزیدگان در دورههای دوم و سوم، این جایزه را در منزل خود دریافت کردند.