عوامل تعیین کننده مدت زمان شیردهی مادران در بریتانیا مورد بررسی قرارگرفته است
مطالعه ای جدید در بریتانیا نشان میدهد قومیت مادر و تعداد زایمانهای قبلی او عوامل موثر بر مدت زمان شیردهی به کودکان است.
در این مطالعه جدید که در «مجله پزشکی اطفال» منتشر شده اثرات عوامل مختلف مربوط به مادر و برنامههای آموزشی خاص بیمارستانها روی شیر دادن مادر بررسی شدهاست.
در بریتانیا این موضوع حائراهمیت زیاد است چرا که این کشور یکی از پایینترین کشورهای دنیا از نظر تغذیه کودک با شیر مادران است. دولت بریتانیا توصیه میکند که نوزادان باید شش ماه اول زندگی فقط و فقط شیر مادر بخورند. این توصیه براساس راهنمای سازمان بهداشت جهانی است.
سازمان بهداشت جهانی در یک توصیه بهداشتی در سطح جهان اعلام کردهاست نوزادان باید درشش ماه اول زندگی فقط با شیر مادر خود تغذیه شوند و پس از آن همراه با ادامه تغذیه با شیر مادر تا سن دو سالگی یا بیشتر غذای مناسب، سالم و کافی به عنوان مکمل شیر مادر دریافت کنند.
گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که در سال 2000 بریتانیا در مقام سیویکم جهان در بین 32 کشور گزارششده از نظر میزان شیردهی به کودکان قرار داشت. به طوری که تنها 21 درصد مادران بریتانیایی فرزندان خود را به مدت شش ماه شیر میدادند.
آرپانا ورما، گابریل آگبودو و همکارانشان در دانشگاه منچستر تلاش کردند تا به جستوجوی دلایل این امر بپردازند.
پژوهشگران اثر عوامل اجتماعی- جمعیتشناختی مربوط به مادر، عوامل مربوط به زایمان، و شیوه های آموزشی تغذیه در بیمارستان را در مورد از شیر گرفتن نوزادان از سوی مادران بررسی کردند.
یافتهها نشان داد که گروه قومی (سفیدپوست بودن)، مادرانی که بیش از یک بار بچهدار شدهاند و آموزشهای بیمارستانی در تغدیه نوزادان مهمترین عوامل تاثیرگذار بر طول مدت زمان شیردادن مادران بودند. اما مطالعه هیچ رابطه معنیداری بین از شیرگرفتن نوزادان از سوی مادرانشان که تحت برنامه خاص آموزشی بودند و یا سایر عواملی که تصور می شد دراین زمینه موثر است نیافت.
همچنین رابطهای بین زمان از شیرگرفتن کودکان با وضعیت تاهل مادر، شیوه زایمان، مدت زمان صرف وقت برای شیردادن نوزاد پس از تولد و نیز محرومیتهای اجتماعی- اقتصادی یافته نشد.
مطالعه نشان داد که حدود 50 درصد مادران موافق شیردادن کودکان بیش از 27 هفته بودند.
میانگین مدت زمان شیردادن کودکان 21.6 هفته بود. احتمال از شیرگرفتن زودتر کودک در مادران سفید پوست 69 درصد بیشتر از مادران سایر گروههای قومی بود. همچنین آنها در مقایسه با سایر گروههای قومی مدت زمان کمتری به کودکانشان شیر داده بودند.
به نظردکتر گابریل آگبادو عوامل همراه با قومیت مادر و تجربه قبلی داشتن کودکان کمتر تحت تاثیر مداخلات آموزشی قابل تغییر است. به عبارت دیگر در هر برنامه آموزشی باید مسائل فرهنگی خاص گروههای مختلف مراجعین درنظر گرفته شود.
در ایران نیز برخلاف سنت فرهنگ عمومی اجتماعی شیردادن به نوزادان، امروزه شاهد کاهش قابل توجه آن هستیم. متاسفانه آمار دقیق در مورد تعداد کودکانی که شیر مادر میخورند، مدت زمان آن و نیز عوامل درگیر در شیرندادن نوزادان و نیز از شیر گرفتن آنها از سوی مادران در دسترس نیست.
به نظر میرسد تحقیق جدی در این زمینه میتواند اطلاعات مناسبی برای برنامهریزیهای اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی لازم و درصورت ضرورت ایجاد امکانات کافی برای مادران به منظور تشویق آن ها به این امر خطیر فراهم آورد.
عدم آگاهی خانوادهها از مزایای شیر مادر برای کودک و مادر، نگرشهای غلط در مورد آسیبهای احتمالی آن، تصور اشتباه درباره دشواری شیردادن و گرفتارشدن زن، و نیز فشارها و ضرورتهای شغلی مهمترین عوامل شیرندادن کودکان از سوی مادران یا از شیرگرفتن زودتر آنهاست.
مادرانی که شاغلند میتوانند و باید به صورتهای مختلف مورد حمایت قرار گیرند و حداقل امکانات و تسهیلات لازم برای آنها به منظور شیردادن کودکانشان فراهم شود. از جمله این تسهیلات میتوان به مرخصی با حقوق به مادران به مدت معین پس از زایمان، تنظیم کار نیمه وقت یا انجام کار در خانه درصورتیکه امکان پذیر است، وجود یا تاسیس مراکز نگهداری نوزادا ن و کودکان در محیطهای کاری و نیز امکان مرخصیهای کوتاه برای شیردادن کودک، فراهم کردن امکانات لازم بهداشتی برای دوشیدن شیر و نگهداری آن اشاره کرد.
همه مادران میتوانند به فرزندانشان شیر بدهند. این واقعیتی علمی است که از سوی خانوادهها و جامعه باید مورد حمایت و تشویق قرار گیرد.