اگرچه تذکر والدین به کودک در برخی موارد ضروری به‌نظر می‌رسد اما به طور کلی از آن‌ها انتظار می‌رود تا کودک را در مقابل انظار دیگران شرمنده نسازند و شیوه انظباطی خود را به طور حضوصی اعمال کنند.
اگر شما در اداره‌ای کار می‌کنید و چند بار دیر به سرکار برسید و رییس با خشم کلمات ناخوشایندی در مقابل همکارانتان به شما بگوید، چه احساسی پیدا می‌کنید؟ اگرچه کار شما درست نبوده و رفتار دیررسیدن بی دلیل شما باید اصلاح شود اما رییس می‌توانست راه‌های متفاوتی را برای این مشکل بیابد. در واقع باید بگوییم که رییس‌تان در این مورد خاص بد عمل کرده و به صورتی پرخاشگرانه باعث شرمندگی شما شده‌است.
این دقیقا ماجرایی است که برای کودک شما وقتی او را در مقابل دیگران تنبیه می‌کنید رخ می‌دهد. اگرچه تذکر والدین به کودکان در برخی موارد ضروری به‌نظر می‌رسد اما به طور کلی از آن‌ها انتظار می‌رود تا کودک را در مقابل انظار دیگران شرمنده نسازند و شیوه انضباطی خود را به طور خصوصی اعمال کنند.
هدف انضباط کودک اصلاح رفتار اوست. هر نوع عامل مداخله‌گر مانند حضور دوستان، اعضای خانواده یا افراد بیگانه در اطراف باعث می‌شود تا هدف اصلی محقق نشود. چرا که ذهن کودک معمولا و بیشتر متوجه شرمندگی خودش می‌شود و هدف واقعی انضباط یا تنبیه عملی نمی‌گردد. پس تنبیه کودک در برابر دیگران نه تنها با شرمنده سازی او اعتمادبه‌نفسش را جریحه‌دار می‌کند بلکه اثربخش هم نیست.
تنبیه در معنای کلی آن اشاره به شیوه‌های مختلف انظباطی دارد که هدف آن‌ها کاهش رفتار نامناسب در کودک است و هرگونه تنبیه جسمی از سوی همه متخصصان تعلیم و تربیت مردود اعلام شده‌است.
چه باید کرد؟
اگر شما به هنگام بدرفتاری کودک در یک مکان عمومی مانند یک فروشگاه مواد غذایی هستید، پیشنهاد متخصصان تربیتی این است که آن‌جا را ترک کنید تا عوامل مداخله کننده را به حداقل رسانده باشید. اگر منزل یکی از اقوام یا دوستان هستید یک اتاق ساکت یا مکان خلوتی پیدا کنید تا بتوانید شیوه انضباطی خود را اعمال کنید.
اگر کودک واقعا در حال بدرفتاری زیادی است و یا پس از تذکر هم چنان به کار خود ادامه می‌دهد مثلا نسبت به دیگران خیلی پرخاشگرانه عمل می‌کند یا رفتارهای ناشایست دیگری دارد که قابل اغماض نیست شاید بهترین کار این باشد که با او از مجلس مهمانی خارج شوید. اگر تصمیم گرفتید که مهمانی را زودتر ترک کنید، در حال برگشت به خانه از انجام هرگونه بحثی با کودک به هنگام رانندگی پرهیز کنید. در واقع رانندگی‌کردن به طرف خانه و عدم توجه به کودک به شما فرصت می‌دهد تا آرام شوید و در باره رفتارکودک، نوع برخورد خود و پیامدهای آن بیشتر فکر کنید.
در همه موارد بالا اصل کلی این است که برای انجام هر شیوه انضباطی با کودک در خلوت عمل کنید و نه در حضور دیگران.
یادآوری برخی قواعد رفتاری به کودکان
در مورد کودکان کوچک‌تر یادآوری در مکان‌های عمومی در باره رفتارهایی که شما از او انتظار دارید سودمند است. این امر خود مانع تنبیه کودک در مقابل دیگران می‌شود. مثلا قبل از خارج شدن از ماشین و رفتن به منزل خاله شاید لازم باشد به او یادآوری کنید که اگر از غذای خاله خوشش نیامد از او انتظار نمی‌رود که شروع به انتقاد و غرغر کردن کند. یا ممکن است لازم باشد به او یادآوری کنید که از او انتظار دارید اسباب‌بازی‌هایش را برای بازی به دیگران هم بدهد، با هم‌سن و سال هایش در مهمانی خوب رفتار کند و یا حرف‌های خوب بزند.
قواعد رفتاری بسیار زیادی در موقعیت های مختلف وجود دارد که ممکن است لازم باشد یک یا دوتا از آن‌ها قبل از قرارگرفتن در موقعیت مورد نظر به کودکان کوچک یا بزرگ یادآوری شود.
برخی نمونه‌ها چنین هستند:«ازت انتظار دارم که وقتی آن‌جا رسیدیم سلام یادت نره و اگر چیزی تعارف کردند یادت نرود که تشکر کنی» یا «عمو مریض است. از تو انتظار دارم که آن‌جا آروم حرف بزنی و بدوبدو نکنی» یا «هر کسی یک چیزی برای تولدت می‌آره. مهم نیست که آن‌ها چه هستند. وقتی کادوها را باز می‌کنی دلم می‌خواد به همه نشون بدی که چقدر قدردان آن هدیه‌ها هستی و از مهربونی همه خوشحال شدی.» «انتظارم اینه که با همه مهمان‌ها گرم بگیری . فکر می‌کنم می‌تونی حرفی برای گفتن و شنیدن با همه پیدا کنی.»
یادآوری به کودکان در باره رفتارهایی که شما ازآن‌ها انتظار دارید سودمند است. این امر خود مانع تنبیه کودک در مقابل دیگران می‌شود.
در مورد بچه‌های کوچک‌تر سه یا چهار ساله ممکن است لازم باشد گاه‌بگاه برخی چیزها را در مقابل دیگران به آن‌ها یادآوری کنید. مثلا اگر بچه‌ها در حال بازی هستند و کودک شما حاضر نیست که اسباب بازی را به دیگران هم بدهد شما می‌توانید چنین جمله‌ای بگویید «ما اسباب‌بازی‌هامون را با دیگران شریک می‌شیم و اجازه می‌دهیم دیگران هم با آن بازی کنند.»
این طرز گفتن کودک را شرمنده نمی‌سازد و فقط قاعده را به خاطرش می‌آورد.
دو نکته مهم
همان‌قدر که انضباط کودک در مقابل دیگران اشتباه است و نباید انجام شود، شما نباید در مقابل دیگران هم در باره کودکتان به خصوص در حضور او و به صورتی بد حرف بزنید. مثلا گفتن جملاتی مانند «او هنوز هم گاهی شب‌ها رختخوابش را خیس می‌کنه» یا «هر دو تا پسرهای من در مدرسه نمره بد گرفته‌اند» کودک را به شدت شرمنده می‌سازد. این شرم، اعتماد به نفس کودک را جریحه‌دار می‌کند، احساس بدی در او بوجود می‌آورد و امکان اصلاح رفتاری را در او کمتر می‌کند.
از طرف دیگر بحث و مجادله والدین در باره شیوه انضباط کودک در برابر او اقتدار والدین را ضعیف می‌کند. اگر شما با همسرتان در باره شیوه انضباطی کودک اختلاف‌نظر دارید می‌توانید با یکدیگر در خلوت و در فضایی که کودکان حضور ندارند صحبت کنید.
