سالانه نزدیک به 250 تن زعفران در کل جهان تولید میشود که از این مقدار بیش از 200 تن آن متعلق به ایران است.
در چند روز گذشته گزارشهای متناقضی درباره صادرات زعفران به خارج از کشور در رسانهها منتشر شده است.
برخی گزارشها از توقف صادرات زعفران به دلیل افزایش قیمت آن حکایت دارد و برخی دیگر از ادامه روند صادرات آن خبر میدهد.
در این میان همه خبرهای منتشرشده نشان میدهد که گرانی زعفران مهمترین عامل کاهش صادرات «طلای سرخ» است.
رییس سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد که صادرات زعفران ایران متوقف نشده و همچنان ادامه دارد.
مهدی غضنفری گفت به دلیل کاهش تولید زعفران در سال جاری و افزایش قیمت در بازارهای جهانی، صادرات به شکل محدود انجام میشود.
میزان تولید زعفران امسال 140 تن اعلام شده که نسبت به سال قبل کاهشی معادل 40 درصد را نشان میدهد.
این درحالی است که یک روز پیش از اعلام کاهش صادرات، رییس اتحادیه صادرکنندگان زعفران از توقف صادرات زعفران در پی افزایش ناگهانی قیمت این محصول خبرداد.
جلیل مغازهای احتکار احتمالی 50 تن زعفران توسط واسطهها و کاهش تولید را عمدهترین عوامل گرانی زعفران اعلام کرد.
دراین راستا اخباری از کمیاب شدن و گرانی زعفران در داخل کشور گزارش شده است. با توجه به اینکه موقع برداشت زعفران فرا رسیده است، بهای یک کیلو زعفران از یک میلیون و 800 هزار تومان به سه میلیون تومان در آبان ماه افزایش یافته است.
یکی دیگر از عواملی که به افزایش قیمت زعفران منجر شده، خشکسالی و بارش کمباران بهویژه در مناطق تولید این محصول است.
زعفران که نیروی کار زیادی میطلبد، یکی از گرانترین ادویههای جهان است و از 75 هزار گل زعفران کمتر از نیم کیلو محصول به دست میآید.
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی، طی شش ماه نخست امسال 38 تن زعفران به ارزش 42.5 میلیون دلار صادر شده است.
بستهبندی ضعیف
زعفران ایران که به سلطان ادویه مشهور است، از نظر عطر، مزه و رنگ مرغوبترین زعفران دنیا است، اما با بستهبندی نامناسب عرضه میشود.
زعفران معمولا بهصورت فلهای به دیگر کشورها صادر میشود و با نام تجاری دیگری غیر از نام ایرانی آن شناخته نمیشود.
براساس ارقام اعلام شده، ارزش سالانه بازار جهانی زعفران بیش از 200 میلیون دلار است. ایران تامینكننده 94 درصد زعفران بازار جهان است اما تنها حدود 43 میلیون دلار از این بازار نصیب کشور میشود.
در این میان، اسپانیاییها با كمترین سرمایهگذاری بیش از چهار برابر ایران از زعفران ایرانی سود کسب میکنند.
مهیار صدرالاشرافی رییس انجمن اقتصاد کشاورزی ایران گفت که به دلیل ضعف بستهبندی زعفران در کشور، نه تنها اسپانیا بلکه امارات هم زعفران ایرانی را به نام خود بستهبندی میکند.
وی در ارائه راهکار جبران این ضعف، افزود باید افرادی برای آموزش بستهبندی زعفران به خارج از کشور فرستاده شوند تا بستهبندی زعفران کشور با بستهبندیهای سایر کشورها رقابت کند.
سالانه نزدیک به 250 تن زعفران در کل جهان تولید میشود که از این مقدار بیش از 200 تن آن متعلق به ایران است.
استان خراسان رضوی با تولید سالانه 164 تن زعفران، بالاترین سطح تولید را درمیان استانهای کشور دارد.
با توجه به این رقم، ایران 90 درصد تولید زعفران جهان را در اختیار دارد اما کیفیت ضعیف بستهبندی به صادرات آن لطمه زده است.
این درحالی است که افغانستان، چین و یونان بهصورت متمرکز و مدیریتشده زعفران را در بستهبندی با اوزان چهار گرم و با قیمت پایینتر صادر میکنند.
علی شریعتی مقدم ریس صندوق توسعه صادرات زعفران، هم کیفیت پایین بستهبندی زعفران ایران را از مهمترین مشکلات صادرات این محصول اعلام کرد.
به گفته وی، بسته حمایتی زعفران كه مصوب شورایعالی صادرات در سال 85 بوده، یکی از مواردی است كه در صورت اجرا در سال جاری میتواند تا حدی مشكلات صادرات این محصول را حل كند.
بسته حمایتی دولت برای توسعه صادرات زعفران در قالب 10 ردیف و راهکارحمایتی و با اختصاص پنج میلیارد تومان خرداد ماه 1386 به تصویب رسید.
هشدار داده شده است که اگر سهم تولید و صادرات زعفران کاهش یابد، این محصول به سرنوشت پسته دچار خواهد شد که چندین سال است ارزش دیرینه خود را در بازارهای جهانی از دست داده است.
متاسفانه هنوز بعد از سالهای سال نوع نگاه ما به مساله گرانی یک کالای خاص غیر کارشناسانه و نگاهی خرد است. اغلب گرانی ها به دلیل کاهش میزان تولید و تقاضای مازاد رخ می دهد. متاسفانه مسئولین ما اغلب گرانی را به احتکار نسبت می دهند. این نوع نگاه ریشه یابی سطحی به شمار می رود. اگر نوع نگاه ما به مسائل از منظر علم اقتصاد بود بسیاری از مسائل گرانی در کشور و البته صادرات کاهش چشم گیری پیدا می کرد. علم اقتصاد را ارج دهیم تا گرانی گریبان گیرمان نشود.