یافتههای یک پژوهش نشان میدهد که کاهش ویتامین دی به افزایش احتمال بروز حساسیت (آلرژی) در کودکان مربوط است، در حالیکه چنین رابطهای در بزرگسالان وجود ندارد.
این پژوهش که روی بیش از سه هزار کودک صورت گرفته و نتایج آن ۱۷ فوریه سال جاری در «مجله آلرژی و ایمنیشناسی بالینی» منتشر شده، گویای آن است که کمبود ویتامین دی در کودکان و نوجوانان، با داشتن آلرژی نسبت به دست کم ۱۱ آلرژن ازجمله موی سگ، گرده برخی گیاهان و بادام زمینی رابطه دارد.
آلرژی واکنش شدید دستگاه ایمنی بدن به یک پروتئین خارجی (آلرژن) است که که میتواند از راه تنفس وارد ریهها شود، از راه دهان خورده یا از راه تزریق یا لمس وارد بدن شود.
مواد آلرژن که آلرژی ایجاد میکنند شامل داست مایت، مو و کرک برخی حیوانات، گردههای گیاهی و برخی مواد غذایی یا دارویی هستند.
در سالهای اخیر پژوهشهای مختلف نشان داده است که کمبود ویتامین دی با مجموعهای از بیماریها از جمله شکستگیهای استخوانی، افسردگی، بیماریهای مربوط به ایمنی بدن، بیماریهای قلبی، کاهش تواناییهای ذهنی، چاقی کودکان و نیز آسم ارتباط دارد.
یافتههای پژوهش دیگری که سال گذشته روی ۸۵ کودک سیاهپوست مبتلا به آسم در آمریکا درباره رابطه کمبود ویتامین دی و آسم انجام شد، نشان داد که افراد سه تا ۲۰ ساله مبتلا به آسم بیشتر از همگنان خود دچار کمبود شدید ویتامین دی هستند.
رابطه بین ویتامین دی و آلرژی در کودکان
پژوهشگران کالج پزشکی آلبرت انیشتن دانشگاه یشیوا در نیویورک در پژوهش حاضر، میزان ویتامین دی خون ۳۱۰۰ کودک و نوجوان و ۳۴۰۰ فرد بالغ را که نمونه گویای جمعیت کلی در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ بودند جمعآوری کردند.
این نمونه از «بررسی معاینه بهداشت ملی و تغذیه» بهدست آمده که برنامه مطالعاتی برای ارزیابی وضعیت بهداشتی و تغذیهای افراد بالغ و کودکان در آمریکاست.
ویژگی برجسته این بررسی استفاده ترکیبی از مصاحبه، معاینه جسمی و مطالعه آزمایشگاهی برای دستیابی به اطلاعات است. یکی از تستهای خونی که در این مطالعه ارزیابی شد بررسی میزان حساسیت افراد به ۱۷ آلرژن مختلف بود که از طریق اندازهگیری سطح ایمیوگلوبین.ای بهدست آمد. دستگاه ایمنی بدن در واکنش به آلرژنها ایمیوگلوبین.ای را میسازد.
وقتی دادهها از سوی پژوهشگران کالج انیشتن تحلیل شد، هیچ رابطهای بین میزان ویتامین دی و بروز آلرژی در افراد بالغ دیده نشد اما کمبود ویتامین دی در کودکان و نوجوانان با حساسیت آنها نسبت به ۱۱ آلرژن (از ۱۷ آلرژن) رابطه داشت.
این آلرژنها شامل آلرژنهای محیطی مانند سگ، درخت بلوط و برخی گیاهان دیگر و سوسک حمام و نیز آلرژیهای غذایی مانند آلرژی به بادام زمینی بودند.
نتایج به دست آمده نشان داد که مثلا احتمال آلرژی به بادام زمینی در کودکانی که میزان ویتامین دی خون آنها کمتر از ۱۵ نانوگرم در هر میلیلیتر بوده تقریبا دو و نیم برابر (بیش از ۳۰ نانوگرم در هر میلیلیتر) بیشتر از کودکانی است که میزان ویتامین دی خون آنها طبیعی بود.
برداشت از نتایج این پژوهش از آنجا که رابطه علی را بررسی نکرده است باید با احتیاط باشد و پژوهشگران نیز خواستار آن هستند که پژوهش در این زمینه ادامه پیدا کند.
با این وجود میشل ملامد، نویسنده مطالعه و پروفسور همکار پزشکی همه گیرشناسی و بهداشت جامعه در کالج انیشتن تاکید میکند که کودکان باید حتما مقدار مناسب ویتامین دی مصرف کنند.
او میگوید که آخرین توصیههای لازم در این زمینه مصرف روزانه ۶۰۰ واحد ویتامین دی برای کودکان است تا از پیامدهای کمبود آن پیشگیری شود.
منابع ویتامین دی و میزان لازم مصرف آن
انواع ماهیهای چرب مانند: ساردین، تن، گربهماهی یا سلمان، تخم مرغ، جگر پختهشده و روغن جگر ماهی از جمله منابع غذایی طبیعی ویتامین دی هستند و قارچ تنها منبع گیاهی ویتامین دی به شمار میآید.
در برخی از کشورها ویتامین دی به برخی مواد غذایی مانند شیر، ماست، آبمیوه یا حتی نان افزوده میشود.
مراکز علمی پزشکی میزان لازم ویتامین دی مصرفی را براساس سن تعیین کردهاند. انستیتوی ملی بهداشت آمریکا نیاز روزانه نوزادان تا یک سالگی به ویتامین دی را ۴۰۰ واحد و بزرگسالان بالای ۷۰ سال را ۸۰۰ واحد تعیین کرده است.
بقیه افراد از یک سالگی تا ۷۰ سالگی به ۶۰۰ واحد ویتامین دی در روز نیاز دارند.
پژوهشگران در زمینه ویتامین دی براین باورند که تابش نور خورشید به مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه به صورت، بازوها، پا یا پشت بدن، دست کم دو بار در هفته از ساعت ۱۰ صبح تا سه بعدازظهر میتواند نیاز آن به ویتامین دی را برآورده کند اگرچه گاهی به دلایل مختلف این امر میسر نمیشود.
عوامل مختلف مانند ابری بودن هوا، وجود مه، فصل سال، منطقه زندگی، پوشش پوست یا استفاده از ضد آفتاب، دریافت ویتامین دی بدن را کاهش میدهد و این امر تعیین یک دستورالعمل دقیق در این مورد را دشوار ساخته است.
همچنین برخی پژوهشها نشان میدهد که به دلایل نامعلوم، بدن نمیتواند نیاز خود را از راه تابش نور خورشید برآورده کند.