در ایران دو تا سه میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند، این در حالی است که قند خون ۲۰ درصد افراد بالای ۳۰ سال نیز بیش از ۱۰۰ است.
محمدرضا مهاجری تهرانی، معاون پژوهشكده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران با اعلام این خبر گفت که شیوع دیابت در کشور در مردان و زنان بالای ۳۰ سال به ترتیب ۱۰ و ۱۱ درصد است و ۱۰ درصد باقیمانده هم قند خون طبیعی ندارند.
دیابت، یک بیماری مزمن است که به دلیل ناتوانی لوزالمعده در تولید کافی انسولین یا ناتوانی بدن در استفاده از انسولین تولید شده، ایجاد میشود و نشانه بارز آن، افزایش قند خون است.
قند خون بیشتر از ۱۲۶ میلیگرم در دسیلیتر، دیابت تلقی میشود اما وقتی قند خون از ۱۰۰ بیشتر باشد طبیعی نیست و شرایط پیش از دیابت نامیده میشود که خطر بروز دیابت در آن افزایش مییابد.
آقای مهاجری تهرانی میگوید که براساس آمار مراکز تحقیقات وزارت بهداشت، ۱۰ درصد دیابتیهای کشور از نوع اول هستند که انسولین مصرف میکنند و بقیه دیابت نوع دوم را دارند و به آنها داروی خوراکی تجویز میشود.
دیابت، بیماری خاموش قرن
دیابت نوع دوم یک بیماری بدون نشانه و خاموش است. آقای مهاجری، معاون پژوهشكده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران میگوید که نیمی از مبتلایان به این بیماری از بیمار خود بیخبرند و با بروز عوارضی مانند بیماری قلبی، کلیوی یا چشم متوجه آن شوند.
رئیس انجمن دیابت کشور نیز بهمن ماه گذشته گفته بود که ۶۰ درصد دیابتیهای کشور از ابتلای خود به این بیماری خبر ندارند.
پیشتر نیز معاون فدراسیون بینالمللی دیابت در ایران از بیخبری نیمی از مبتلایان به دیابت در دنیا و ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران داخل کشور نسبت به بیماری خود گفته و یکی از دلایل عمده آن را نبود فرهنگ معاینات کامل و انجام آزمایشهای سالانه و دورهای دانسته بود.
به اعتقاد آقای مهاجری بهتر است افراد بالای ۴۵ سال قند خون ناشتای خود را چک کنند و درصورتی که پایینتر از ۱۰۰ بود، تست را هر سه سال یکبار تکرار و در صورت بالاتربودن آن، آزمونهای تکمیلی انجام دهند.
ضمنا به افراد چاق، کمتحرک یا دارای سابقه خانوادگی توصیه میشود که تست قند خون را در سنین پایینتر آغاز کنند.
افزایش دیابت در جوانترها
رئیس پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران از افزایش آمار دیابت در کشور ابراز نگرانی کرد.
آمارها نشان میدهد که افراد در ایران در اوج سن فعالیت و مولد بودن به این بیماری مبتلا میشوند و به این ترتیب عمر مفید آنها کم شده و احتمال مرگ زودرس در آنها افزایش مییابد.
دیابت نوع دوم به خصوص در کشورهای توسعهیافته معمولا در افراد سالمند و در سنین بالای ۶۵ سال بروز میکند اما در ایران اعلام شده که سن ابتلا به این نوع دیابت مانند کشورهای دیگر درحال توسعه پایین آمده به طوری که افراد زیر ۳۰ سال و حتی کودکان و نوجوانان نیز به آن دچار میشوند.
آقای مهاجری، کمتحرکی، چاقی، افزایش غذاهای دارای کالری زیاد از جمله «فست فودها» را از جمله دلایل عمده شیوع دیابت و مصرف دخانیات را موجب تشدید عوارض این بیماری دانست.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در آغاز سال ۲۰۱۱ بیش از ۲۲۰ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا بودهاند.
بنابر برآوردهای این سازمان، تنها در سال ۲۰۰۴ سه و نیم میلیون نفر از عوارض ناشی از این بیماری جان خود را از دست دادهاند و پیشبینی میشود مرگ و میر ناشی از این بیماری از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۳۰ نیز دو برابر شد.
عوارض خطرناک تشخیص دیرهنگام دیابت
تشخیص دیرهنگام دیابت معمولا عوارض مهم قلبی و عروقی، نارسایی و از کار افتادن کلیه، بیماریهای چشم که موجب کاهش دید و نابینایی میشوند و زخم پای دیابتی را به دنبال دارد.
شایعترین دلیل قطع پا در جهان، شایعترین عامل نابینایی و نیز شایعترین عامل نارسایی کلیه، به خاطر ابتلا به بیماری دیابت است.
آقای مهاجری میگوید که در هر ۳۰ ثانیه یک پا به دلیل دیابت قطع میشود. او میافزاید که در کل ۱۵ درصد بیماران دیابتی دچار زخم پا میشوند و پای ۱۵ درصد افرادی كه دچار زخم پا میشوند قطع میشود.
او پیشبینی میکند که مراجعه به موقع به پزشک میتواند تا ۸۰ درصد از قطع این عضو مهم بدن جلوگیری کند.