یک متخصص زنان در ایران می‌گوید که زنان بالای ۲۵ سال برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم، باید سالانه تست دهانه رحم بدهند.

سرطان دهانه رحم، از جمله شایع‌ترین انواع سرطان دستگاه تناسلی زنان است که به گفته دکتر محبوبه ذوالفقار‌زاده، در صورتی‌ که زود تشخیص داده نشود عواقب خطرناکی به دنبال دارد.

براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سرطان دهانه رحم دومین سرطان شایع زنان در دنیاست که باعث ابتلای سالانه ۵۰۰ هزار زن و مرگ ۲۵۰ هزار نفر می‌شود.

به گزارش این سازمان، آمارها گویای آن است که تقریبا ۸۰ درصد موارد این نوع سرطان، مربوط به افرادی است که در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند. اما شمار مبتلایان به این بیماری در ایران مشخص نیست و آمار دقیقی درباره آن وجود ندارد.

خانم ذوالفقارزاده، خونریزی شدید و غیر طبیعی، عفونت مهبل، درد هنگام ادرار و کمردرد را از نشانه‌های مهم این نوع سرطان می‌داند.

کلینیک معتبر مایو در آمریکا مراحل اولیه این نوع سرطان را بدون نشانه خاص می‌داند و همین امر حکایت از لزوم تست‌های غربالگری مانند «پاپ اسمیر» دارد.

با پیشرفت بیماری نشانه‌هایی مانند خون‌ریزی پس از نزدیکی جنسی یا بین دوره‌های قاعدگی یا پس از یائسگی، ترشحات آب‌گونه و خون‌آلود که ممکن است سنگین یا دارای بو شود و نیز درد در همان ناحیه یا به هنگام رابطه جنسی است.

خانم ذوالفقارزاده با اشاره به نتایج به دست آمده از پژوهش‌ها می‌گوید که زنان سیگاری دو برابر بیشتر از زنان غیر سیگاری در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند.

او رعایت بهداشت فردی را مهمترین رکن پیشگیری از سرطان دهانه رحم در زنان می‌داند. 

سرطان دهانه رحم و علائم هشدار

سرطان دهانه رحم ناشی از ویروسی به نام «اچ.پی.وی» است و بیشتر زنانی که رابطه جنسی دارند گاه‌ گاهی دارای این ویروس هم هستند. عفونت ناشی از این ویروس معمولا به درازا نمی‌کشد و بدن می‌تواند بدون هیچ درمانی با آن مبارزه کند.

اما درصورتی که ویروس ازبین نرود ممکن است تغییراتی در سلول‌های دهانه رحم ایجاد کند و آن‌ها را به صورت سلول‌های پیش سرطانی درآورد. بیشتر سلول‌های پیش‌ سرطانی نیز به خودی‌ خود از بین می‌روند اما گاهی در صورت عدم شناسایی و درمان ممکن است به سلول‌های سرطانی تغییر شکل دهند.

به دلیل شیوع ویروس اچ.پی.وی، هر زنی ممکن است دچار این نوع سرطان شود و باید توجه کرد که بیشتر زنانی که دارای این ویروس هستند به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند.

بروز این نوع سرطان عمدتا در زنان ۲۰ تا ۵۰ ساله دیده می‌شود، اگرچه زنان جوان‌تر یا مسن‌تر نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند.

انجمن سرطان آمریکا علاوه بر وجود اچ.پی.وی، برخی از عوامل خطر را در افزایش احتمال ابتلای زنان به این بیماری برمی‌شمرد.

داشتن رابطه جنسی بدون حفاظ به خصوص در سنین کم احتمال ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهد. همچنین شانس ابتلا به بیماری در زنانی که شریک جنسی متعدد دارند یا با مردی رابطه دارند که شرکای جنسی زیادی دارد نیز بیشتر است.

عوامل دیگر خطر نیز عبارت است از سیگارکشیدن، ضعیف بودن دستگاه ایمنی مانند ابتلا به ایدز، برخی از عفونت‌های دستگاه تناسلی، رژیم غذایی فاقد میوه و سبزیجات و چاقی. همچنین مصرف طولانی مدت قرص‌های ضدبارداری، سه بار بارداری‌ کامل یا بیشتر و سن پایین اولین بارداری کامل نیز می‌تواند از عوامل ابتلا به این سرطان باشد.

درآمد پایین خانواده و تاریخچه خانوادگی بروز بیماری نیز شانس ابتلا به این نوع سرطان را بیشتر می‌کند.

پیشگیری از سرطان دهانه رحم

انجمن سرطان آمریکا نیز در گزارش خود، همانند همه کارشناسان داخل و خارج از کشور، شروع تست سالانه «پاپ اسمیر» را سه سال پس از شروع رابطه جنسی یا پس از ۲۱ سالگی و انجام منظم آن را توصیه است.

این انجمن ضمنا توصیه می‌کند که از سن ۳۰ سالگی زنانی که سه سال متوالی نتیجه تست «پاپ اسمیر» آن‌ها نرمال بوده می‌توانند هر دو یا سه سال یک بار این تست را انجام دهند. ضمنا این زنان می‌توانند هر سه سال همراه با تست «پاپ اسمیر»، تست «اچ.پی.وی، دی.ان.آ» را نیز انجام دهند.

اما زنانی که دارای نشانه‌های مشکوک یاد شده هستند، باید این تست را سالانه انجام دهند. ضمنا بچه‌دار نشدن یا یائسگی دلیل مناسبی برای متوقف‌ کردن تست «پاپ اسمیر» نیست. این تست لازم است زمانی انجام شود که زن در حالت قاعدگی نیست، دست کم دو روز رابطه جنسی نداشته و نیز از هیچ دارو یا پمادی در این زمان استفاده نکرده است.

تست «پاپ اسمیر» نمی‌تواند وجود یا عدم وجود ویروس «اچ.پی.وی» را نشان دهد اما تغییرات سلولی دهانه رحم را شناسایی می‌کند. شناسایی این تغییرات برای انجام آزمایش‌های بعدی و درمان احتمالی اهمیت دارد.