با گذشت هشت سال از نخستین مصوبه شورای شهر در خصوص ساماندهی کارگران فصلی، اما این طرح هنوز اجرایی نشده است.

ساماندهی کارگران فصلی چند سالی است که از طرح‌های مشترک شورای شهر و شهرداری تهران به حساب می‌آید، اما با گذشت هشت سال از نخستین مصوبه شورای شهر، این طرح اجرایی نشده است.

شورای شهر تهران در جلسه 12 آبان ماه امسال برای دومین بار طرح ساماندهی کارگران فصلی را تصویب کرد که بر اساس آن شهرداری، سازمان فنی و حرفه‌ای و نیروی انتظامی در اجرای این طرح همکاری خواهند کرد.

براساس نخستین مصوبه‌ای هم که شورای شهر در سال 1380 تصویب کرد، شهرداری تهران متولی ساماندهی کارگران فصلی اعلام شد، اما این مصوبه در مقطع فصل باقی ماند.

به‌نظر می‌رسد اجرایی نشدن این مصوبه از عدم هماهنگی میان نهادهای مربوط به این طرح خبر می‌دهد، زیرا اقدام در طرح‌های مربوط مانند شناسنامه‌دار کردن این کارگران، استقرار آن‌ها در محل‌های خاص و آموزش مهارت‌ها متوقف مانده است.

سازمان فنی و حرفه‌‌ای کشور مسئولیت آموزش مهارت‌ها به این کارگران را بر عهده دارد، اما تاکنون یادداشت تفاهم بین شهرداری و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور اجرا نشده است.

رحمت‌اله رحمتی، قائم مقام رییس سازمان فنی و حرفه‌ای در این باره گفت که براساس یادداشت تفاهم امضا شده میان این سازمان و شهرداری در سال 1381، شهرداری موظف شد فهرست کارگران و مهارت‌های مورد نیاز خود را به این سازمان اعلام کند که تاکنون این کار را انجام نداده است.

بر این اساس حتی اگر دوره آموزش فراهم شود، کارگران فصلی باید در دوره فراگیری مهارت‌ها از نظر معیشتی تامین شوند که این کار هم نیازمند تخصیص اعتبار است.

احمد نوریان، معاون اجتماعی شهردار تهران نیز گفت: در آیین‌نامه جدید شورای شهر در خصوص ساماندهی کارگران فصلی تخصیص اعتبار 500 میلیون تومان به تصویب رسیده است.

به گفته نوریان، امسال کارگران فصلی ساماندهی می‌شوند و اماکنی برای ساماندهی این افراد آماده شده است، اما وی زمان دقیق ساماندهی این قشر جامعه را اعلام نکرد.

در این میان اگرچه ارائه سازوکارهای اجرایی ساماندهی کارگران فصلی برعهده شهرداری است، اما مشکل شهرداری در اجرای این طرح عدم هماهنگی با سایر نهادها عنوان شده است.

نوریان با بیان این‌که شهرداری تنها در بخش مدیریت مراکز ساماندهی کارگران نقش ایفا می‌کند، تاکید کرد که آموزش و ارزیابی مهارتی کارگران و درجه‌بندی شغلی این افراد بر عهده وزارت کار و تعیین هویت و احراز صلاحیت آنان هم بر عهده نیروی انتظامی است.

این در حالی است که بسیاری از کارگران فصلی به‌ویژه در بخش ساختمان می‌گویند که برخی کارها به آموزش نیاز ندارد و تجربه حرف اول و آخر را می‌زند.

به نظر می‌رسد این مراکز یک راه حل موقتی برای اشتغال کارگران فصلی است که نه تنها کارگر را بیمه نمی‌کنند، بلکه برای خود، اشتغال‌زایی می‌کنند. زیرا حق‌الزحمه دریافتی این کارگران ناچیز است و کار دائمی ندارند.

گفتنی است در قانون کار جایگاهی برای کارگران فصلی تعریف نشده و از خدمات اجتماعی و فرهنگی بهره‌مند نیستند.

کارگران فصلی حتی نمی‌توانند از وام‌های خود اشتغالی با توجه به این‌که دارای ضامن معتبری نیستند، برخوردار شوند.

تنها اقدام انجام شده در مجلس برای کارگران فصلی مشمول کردن این قشر در قانون مشاغل سخت و زیان‌آور است که این اقدام به تعداد ماه‌های کارکرد کارگر مشروط شده است.

بر این اساس در خوش‌بینانه‌ترین حالت اگر کارگر فصلی شش ماه از سال در مشاغل سخت کار کند، در سن 50 سالگی بازنشسته خواهد شد.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد بیش از یک میلیون و 500 نفر کارگر در بخش ساخت و ساز کشور مشغول به‌کار هستند، اما آمار دقیق کارگران فصلی در تهران مشخص نیست و این مانع اساسی در سر راه برنامه‌ریزی، مدیریت و اشتغال آنان است.

به گفته کارشناسان اگر ستاد ساماندهی کارگران فصلی در شهرستان‌ها فعال شود، پدیده مهاجرت به پایتخت تا حدودی متوقف خواهد شد، تعداد کارگران فصلی در تهران کاهش می‌یابد و شهر شکل نامطلوب و آشفته نخواهد داشت.