شیرین عبادی و ۲۶ سازمان فعال مدنی ایرانی و بین‌المللی در نامه‌ای به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته‌اند ماموریت احمد شهید، گزارشگر ویژه این شورا در امور ایران را تمدید کنند و به اعزام گزارشگران موضوعی به این کشور، رضایت ندهند.

امضاکنندگان این نامه ضمن اشاره به موارد نقض حقوق بشر در ایران، نوشته‌اند: علیرغم دعوت باز ایران هیچ گزارشگر ویژه‌ای تاکنون دسترسی حقیقی به ایران نداشته است.

آنان از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته‌اند پیشینه این همکاری را مدنظر قرار دهند و از پیشنهاد ایران برای دعوت از گزارشگران موضوعی پشتیبانی نکنند. آنان نوشته‌اند اگر گزارشگر موضوعی اعزام شود ایران می‌تواند «عدم همکاری خود را با گزارشگر ویژه توجیه کند».

امضاکنندگان این نامه هشدار داده‌اند که هر بازدیدی از سوی گزارشگر موضوعی، قبل از بازدید مقدماتی گزارشگر کشوری، «سابقه سیاسی و ساختاری را ایجاد می کند که به ویژه برای ادامه کار گزارشگران کشوری خطرناک است».

شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، و سازمان‌هایی از جمله ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام، بنیاد عبدالرحمان برومند، حامیان بین المللی مادران پارک لاله در ایران، زنان تحت قوانین مسلمانان، سازمان همجنسگرایان پارسی، عدالت برای ایران، هیوس، و مرکز اسناد حقوق بشر ایران این نامه را امضا کرده‌اند.

احتمالا بررسی تمدید ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، در نشست امروز ۲۲ مارس این شورا بررسی می‌شود.

پیش از این نیز شماری از سازمان‌های فعال در زمینه حقوق بشر از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته‌اند که ماموریت احمد شهید، گزارشگر ویژه این شورا در امور ایران را تمدید کنند.

نزدیک به بیست سازمان و گروه فعال در زمینه حقوق بشر در نامه‌ای سرگشاده، وضعیت کنونی حقوق بشر در ایران را «نامطلوب» ارزیابی کرده و با اشاره به «امتناع ایران از همکاری با نهادهای سازمان ملل»، تصریح کرده‌اند که حمایت کشورهای عضو این شورا از تمدید ماموریت گزارشگر ویژه، اهمیتی تعیین‌کننده دارد.

در این نامه ادامه ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران «برای ایجاد زمینه همکاری ایرانیان با جامعه جهانی، اعمال فشار بر دولت ایران به منظور پایبندی به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حقوق بشر و فراهم آوردن نظارت مجامع و کارشناسان بین‌المللی حقوق بشر بر وضعیت حقوق بشر در آن کشور» مهم ارزیابی شده است.

احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، روز دوشنبه ۲۲ اسفند (۱۲ مارس)، دومین گزارش خود را به شورای حقوق بشر این سازمان ارائه کرد.

در این گزارش، از ایران به دلیل «موارد متعدد نقض حقوق بشر از جمله فشار بر روزنامه‌نگاران و منتقدان حکومت، شکنجه زندانیان، محروم بودن متهمان از حق دادرسی عادلانه و سرکوب سازمان‌یافته اقلیت‌های دینی، قومی و جنسیتی» انتقاد شده است.

محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر ایران، این گزارش را «مملو از اتهامات بی‌پایه و اساس» خوانده است.

او همان روز در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، احمد شهید را متهم کرد: به جای بیان حقایق به جهانیان با شرورترین گروه‌های تروریستی که دستشان به خون ملت ایران آغشته است، همکاری نزدیک داشته است.

گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران در آخرین گزارش خود از همکاری نکردن مقامات ایران گلایه کرده و نوشته بود که آنها با درخواست او برای سفر به این کشور موافقت نکرده‌اند.

آقای لاریجانی در روز ارائه این گزارش، به طعنه گفت که لازم نیست احمد شهید به ایران سفر کند، چون می‌تواند به «وب‌سایت‌های ضدانقلاب و معاند جمهوری اسلامی رجوع کند و این محتویات را کپی و پیست کند.»

در عین حال دبیر ستاد حقوق بشر ایران گفته است تهران آمادگی خود را برای «هر گونه همکاری فنی با دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر و گزارشگر ویژه برای ارائه گزارشی منصفانه، حقیقی، قابل استناد و معتبر اعلام می‌کند.»

سازمان‌ها و گروه‌های فعال در زمینه حقوق بشر در نامه خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، با اشاره به این اعلام آمادگی ایران، یادآوری شده است که ایران تاریخ دقیقی برای این منظور ارائه نداده است.

نویسندگان این نامه به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نوشته‌اند: تلاش‏‌های ایران برای نمایش بهبود در کارنامه حقوق بشر آن مرکز آفریقایی حقوق بشر و دموکراسی، انجمن دموکراسی آفریقایی، عفو بین‌الملل، مرکز منابع حقوقی آسیا، انستیتیو مطالعات حقوق بشر قاهره، دیده‌بان حقوق بشر، کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران و فدراسیون بین‌المللی جامعه‏‌های حقوق بشر از جمله امضاکنندگان این نامه هستند.