در یک مطالعه همه گیرشناسی بین‌المللی در پنجاه کشور یافته شد که میزان بروز آسم در نوجوانان 13 و 14 ساله‌ای که حداقل ماهی یک‌بار استامینوفن خورده بودند تقریبا دو و نیم برابر آن‌هایی بود که این داروی ضددرد را مصرف نکرده بودند

نتایج دو پژوهش جدید منتشرشده از افزایش خطر آسم و بیماری‌های آلرژیک در کودکان و نوجوانان به دنبال مصرف استامینوفن خبر می‌دهد.

در مطالعه اول نشان داده شد که خطر بروز آسم، اگزما، التهاب آلرژیک چشم یا گرفتگی‌های آلرژیک بینی در نوجوانان بسیاری از کشورهای دنیا که به طور منظم استامینوفن مصرف می‌کردند در مقایسه با آن‌هایی که از این داروی ضد درد و تب استفاده نکرده‌ بودند بسیار بیشتر بوده است.

مطالعه دوم نیز که در کشور اتیوپی انجام شده رابطه بین مصرف استامینوفن و آسم را در کودکان نشان می‌دهد.

مطالعه نخست

در این مطالعه که به سرپرستی انستیتوی تحقیقات پزشکی نیوزیلند و به عنوان بخشی از مطالعه بین‌المللی آسم و آلرژی کودکان انجام شد تقریبا 323 هزار نوجوان 13 و 14 ساله در پنجاه کشور دنیا شرکت داشتند.

پژوهشگران از نوجوانان خواستند که به پرسش‌هایی در باره میزان استفاده از استامینوفن و تاریخچه خس‌خس سینه، گرفتگی بینی، اگزما و خارش مکرر خود پاسخ دهند.

استفاده‌کنندگان در حد «متوسط» کسانی بودند که دارو را حداقل یک بار در سال گذشته مصرف کرده بودند و استفاده‌کنندگان «زیاد» به افرادی اطلاق شد که در سال گذشته حداقل ماهی یکبار این دارو را مصرف کرده‌ بودند.

نتایج نشان داد که مصرف استامینوفن با افزایش خطر اگزما، التهاب آلرژیک چشم، گرفتگی بینی ناشی از آلرژی و آسم همراه است.

خطر بروز آسم در مصرف‌کنندگان «زیاد» استامینوفن دو و نیم برابر بیشتر از کسانی بود که اصلا این دارو را مصرف نکرده بودند. این خطر در مصرف‌کنندگان «متوسط » استامینوفن نیز 43 درصد بیشتر از گروه غیرمصرف کننده بود.

از طرف دیگر استفاده‌کنندگان «زیاد» استامینوفن در معرض خطر دو برابری التهاب آلرژیک چشم بودند و این خطر در استفاده‌کنندگان «متوسط» با خطر 38 درصدی روبرو بود.

خطر بروز اگزما نیز در استفاده‌کنندگان «زیاد» 99 درصد و در استفاده‌کنندگان «متوسط» 31 درصد بیشتر بود.

دکتر ریچارد بیسلی ، نویسنده این مطالعه از رابطه بین دفعات استفاده از استامینوفن و شدت نشانه‌های آسم نیز خبر داد.

او گفت استفاده‌کنندگان «زیاد» این دارو 2.75 برابر بیشتر خس خس سینه خود را گزارش کردند به حدی که این مشکل مزاحم خواب و صحبت‌کردن آن‌ها بوده است.

این مطالعه در 13 آگست در سایت «انجمن توراسیک آمریکا» و نیز در «مجله آمریکایی پزشکی دستگاه تنفس و مراقبت‌های حیاتی‌» به چاپ رسیده است.

مارک بستن سخنگوی شرکتی که استامینوفن تولید می‌کند گفته است که هیچ مطالعه کنترل شده آینده‌نگری تاکنون نتوانسته است رابطه علی بین استامینوفن و آسم را نشان دهد.

دکتر بیسلی نیز تصریح می‌کند که تحقیق آن‌ها رابطه علی را جستجو نکرده است اما می‌افزاید رابطه بین مصرف استامینوفن و آسم و سایر بیماری‌های آلرژیک در جوامع کاملا متفاوت با الگوهای بیماری و شیوه زندگی متفاوت یافته شده است و این امر به نگرانی دامن می‌زند.

مارک بستن حتی به مطالعه مشابهی اشاره کرده که در سال 2008 در مجله «لانست» منتشر شده و به دنبال آن در سراسر دنیا به بیماران مبتلا به آسم توصیه شده است که داروی مناسب ضد درد و تب برای کودکان و بالغین مبتلا به این بیماری ، استامینوفن است.

توصیه علمی به والدین در مصرف استامینوفن

دکتر بیسلی یکی از محققان این مطالعه نیز توضیح داده که استامینوفن هنوز هم داروی اول برای کودکان مبتلا به آسم است چرا که میزان ایمنی آن بهتر از بروفن می‌باشد و تصریح کرده که یافته‌های پژوهشی او و همکارانش این توصیه را تغییر نمی‌دهد.

کارشناسان می‌گویند که اگرچه بین بروفن و آسم هنوز رابطه‌ای گزارش نشده است اما بیسلی گفت که در برخی موارد، مصرف بروفن آسم ایجاد می‌کند یا نشانه‌های آسم را شدت می‌بخشد.

دکتر اندی نیش، متخصص آلرژی می‌گوید که محدود کردن مصرف استامینوفن فکر مدبرانه‌ای است.

او ضمن اشاره به عدم مصرف آسپرین می‌افزاید که به خصوص خانواده‌هایی که در آن‌ها گرایش به بیماری‌های آلرژیک مانند اگزما یا آسم وجود دارد باید از استامینوفن با احتیاط استفاده کنند و در حد امکان جایگزینی برای آن بیابند.

متیو برزانووسکی، پروفسور علوم بهداشت محیط دانشگاه کلمبیا در آمریکا می‌گوید محققان براین باورند که استامینوفن ممکن است از طریق تغییر پاسخ ایمنی بدن روی رشد آسم اثر بگذارد. چرا که مطالعات پیشین نشان داده‌اند داروی استامینوفن، سطح گلوتانیون ریه‌ها را کم می کند؛ ماده‌ای که در بدن سم‌زدایی می‌کند.

تحقیقات دیگر نیز یافته‌اند که کودکان دارای آسم در مقایسه با غیرآسمی‌ها دارای سطح کمتر گلوتاتیون در ریه‌ها هستند.

بیماری آسم در کشورهای توسعه‌یافته در سی سال گذشته به شدت افزایش نشان می‌دهد و این امر محققان را واداشته که در باره نقش احتمالی زندگی مدرن غربی به بررسی بپردازند.

مطالعه دوم

این مطالعه نیز که در «مجله آمریکایی پزشکی دستگاه تنفسی و مراقبت‌های حیاتی» منتشر شده است حاصل بررسی رابطه بین مصرف استامینوفن و آسم در کودکان کشور اتیوپی است.

محققان ، 1065 زن مقیم این کشور را در حین بارداری و سه سال پس از تولد کودکان دنبال کردند. کودکان در فاصله یک تا سه سال حدود 7.7 درصد از کودکان در فاصله یک تا سه سالگی تجربه خس‌خس سینه داشتند.

احتمال ابتلا به آسم در کودکانی که یک تا سه قرص استامینوفن در یک ماه پیش از مطالعه خورده بودند 88 درصد و در کودکانی که 4 قرص خورده بودند بیش از هفت برابر بیشتر بود.

بیسلی، برزانووسکی و سایر کارشناسان گفته‌اند که گام بعدی در این زمینه باید انجام آزمایش کنترل شده باشد تا اثرات علی این دارو بررسی شود.