این مطلب ترجمهای است از گفتگوی هفتهنامه اکسپرس با محمود امیریمقدم، فعال حقوق بشر، در خصوص مجازات اعدام در ایران
ایران در کانون توجه ائتلاف «با هم، علیه مجازات اعدام» که این هفته در پاریس برنامه «هفت روز علیه مجازات اعدام» را سازماندهی می کند، قرار دارد. هفته نامه فرانسوی اکسپرس، در این زمینه گفت وگویی داشت با محمود امیری مقدم، بنیانگذار انجمن ایران حقوق بشر (Iran Human Rights) که در زیر ترجمه آن را میخوانید.
(محمود امیری مقدم در سال 1982 هنگامی که 11 سال بیش نداشت، با خواهر و برادر بزرگش، ایران را به مقصد پاکستان، جایی که پدر تصمیم داشت آنها را در جای امنی دور از جنگ و خشم رژیم در برابر هر تحرک اپوزیسیون قرار دهد، ترک کرد. دو سال بعد آنها زندگی تازهای را در نروژ شروع کردند و محمود امیری مقدم اکنون پزشک، متخصص مغز و مدیر آزمایشگاه علوم اعصاب مولکولی در دانشگاه اسلو است.)
سال گذشته چند تن در ایران اعدام شدهاند؟
بنا بر آخرین گزارشها، در مورد مجازات اعدام در ایران، دست کم 402 نفر در سال 2009 به این سرنوشت دچار شدهاند. این رقم بیسابقهای برای ده سال گذشته است که ایران را در کنار چین قرار میدهد.
با این همه، این رقم اساسا از گزارشهای رسمی گرفته شده است. در حقیقت تعداد اعدامها، به احتمال زیاد، بسیار بیشترند. به این ترتیب، 200 اعدام، بنا به گفته چندین شاهد، در ماههای اخیر در زندان مشهد صورت گرفته است در حالیکه مقامهای ایران تنها ده مورد اعدام گزارش کرده اند. اما یک نکته مسلم است : ایران هرسال بیش از بیش اعدام می کند.
میدانید چند مرد و زن هر سال سنگسار میشوند؟
بنا بر اطلاعات ما، از ماه می سال 2005 ، شش مرد و یک زن با اجرای قانون سنگسار کشته شدهاند. قوه قضائیه ایران پنج مورد از آنها را تایید کرده است. باز هم عدم شفافیت اجازه ارائه دادن ارقام دقیق را نمیدهد. این بدیهی است که سنگسار، مجاز شمرده شده در قانون جزا، اجرا میشود، اما بسیج بینالمللی در مورد این موضوع به گونهای است که مقامات ایرانی کمترین تبلیغ ممکن را در مورد این اعدامها میکنند.
لازم به یادآوری است که در ایران، همه احکام اعدام توسط سنگسار یا حلق آویز، باید توسط رئیس قوه قضائیه، تعیین شده توسط رهبری، آیت الله خامنهای، تایید شود. این بدان معنی است که مقامات، مسئول مستقیم این احکام هستند.
آیا تعداد نوجوانان محکوم به مرگ را میدانید؟
سازمان من، حقوق بشر ایران، تخمین میزند که از 32 مورد اعدام مجرمین نوجوان در سراسر جهان بین سال های 2005 و 2008 ، 26 مورد در ایران انجام گرفته است. دستکم 130 نوجوان بزهکار در حال حاضر در انتظار اعدام در زندانهای ایران هستند، علیرقم این که ایران، معاهده سازمان ملل متحد در مورد حقوق کودک ، که در آن مجازات اعدام برای ارتکاب جرائم پیش از سن 18 سالگی منع شدهاست، را تصویب کرده است.
ما بر فشار بینالمللی برای تشویق مقامات ایرانی به پایان دادن اعدامها حساب میکنیم. همچنین در سازمان ملل. اسناد امضا شده، تشریفات صرف نیستند.
آیا یک جنبش طرفدار الغای حکم اعدام در ایران وجود دارد؟
در کشوری که در آن هر روز حکم اعدام اجرا میشود، طرفداران الغای حکم اعدام نادر هستند. برای مدت زمان طولانی، حتی طرفداران حقوق بشر به این مبارزه حساس نبودند، به جز زمانی که صحبت از زندانیان سیاسی بود. اما همه چیز در حال تغییر است و مخالفت با مجازات مرگ ، چه در میان فعالان و چه در میان شهروندان عادی رو به افزایش است، صرف نظر از این که علت صدور حکم چه بوده باشد.