دو کارشناس و فعال محیط زیست درمورد انقراض زیستگاها، حیات وحش و در نتیجه آن کاهش تنوع زیستی در ایران هشدار دادند.

هادی کیادلیری، رییس انجمن جنگلبانی ایران که امروز اول خردادماه به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی با خبرگزاری مهر گفت‌و‌گو کرده، وضعیت تنوع زیستی در میان گونه‌های گیاهی کشور را دارای سیر قهقرایی دانسته است.

او گفته که هر چند در ایران معیاری برای کنترل و اندازه‌گیری میزان تنوع زیستی و روند آن وجود ندارد اما روشن است که تخریب زیستگاه‌های طبیعی با شدت در حال انجام است.

رییس انجمن جنگلبانی ایران توضیح داد تنوع زیستی برخلاف آنچه بعضی از کارشناسان و مقامات محیط زیست می‌گویند فقط شامل عناصر بزرگ طبیعت مانند درختان جنگل‌ها و یا شیر و پلنگ نیست.

به گفته او  تک تک عناصر موجود که در تعادل اکوسیستم‌ها نقش دارند بخشی از تنوع زیستی محسوب می‌شوند.

آقای کیادلیری تصریح کرد که زمانی باید به نابودی جنگل‌های زاگرس توجه می‌شد که اجزا کوچکتر این اکوسیستم در حال نابودی بودند نه حالا که احتمال نابودی به بلوط‌های این جنگل‌ها هم تسری پیدا کرده است.

به زعم رئیس انجمن جنگلبانی ایران، دغدغه‌های محیط زیستی در ایران مانند مسایل سیاسی از سوی مقامات مورد توجه نیست به همین دلیل با وجود آنکه گاهی برنامه‌های پرهزینه‌ای برای حفظ تنوع زیستی انجام می‌شود اما به دلیل عدم استفاده از نظرات کارشناسی و نداشتن تداوم موثر نبوده است.

اسماعیل کهرم یکی دیگر از فعالان محیط زیست در ایران هم در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر با انتقاد از وضعیت حاکم بر زیست بوم ایران گفته است در سال‌های گذشته مقامات مسئول نتوانستند گونه‌های در معرض خطر انقراض و تهدید را نجات دهند.

مصداق این فعال محیط زیست تلاش برای احیای گونه‌هایی مانند تمساح پوزه کوتاه و گوره خر ایرانی است که به گفته او با گذشت چند سال از طرح احیا تعدادشان هنوز اندک است. و به طور مثال با وجود آنکه حدود ۴۰ سال است که گوزن‌های زرد با هدف تکثیر در اسارت هستند اما هنوز تعدادشان از ۵۰۰ راس تجاوز نمی‌کند.

در عین حال آقای کهرم تاکید کرد که این روش تکثیر بر اساس معیار‌های تنوع زیستی جهانی کمکی به غنای حیات وحش و تنوع زیستی نمی‌کند.

او همچنین تعداد یوزپلنگ آسیایی را با گذشت چند سال از اجرای برنامه‌های پرهزینه زیاد نمی‌داند و می‌گوید که برای دیگر گونه‌های پرنده شاخص، بومی و آسیب پذیر کشور مانند هوبره، میش مرغ، دارکوب سوری و چاخلغ نیز برنامه مدیریتی اصولی و احیایی انجام نشده است.

پلنگ ایرانی، سیاه گوش ایرانی، گربه پالاس، گوزن زرد ایرانی، روباه بلانفورد یا شاه روباه و روباه کرساک یا روباه ترکمنی از جمله حیواناتی هستند که نسل آنها در ایران با خطر انقراض مواجه است.

مدیریت ناصحیح حفاظتی، شکار بی‌رویه، از میان رفتن جنگل‌های جلگه‌ای، پیش‌روی مناطق مسکونی، خشک کردن نیزارها و مرداب‌ها برای کشاورزی، زباله‌های شهری و بیمارستانی، پساب سمی شرکت‌های نفتی از جمله مواردی است که سبب نابودی گونه‌های مختلف حیوانی در ایران شده و آنها را با خطر انقراض روبه‌رو کرده است.

در این ارتباط رئیس اداره محیط زیست پیرانشهر آذربایجان غربی ۱۸ اردیبهشت‌ماه با هشدار در مورد انقراض سنجاب ایرانی تاکید کرد که انقراض این گونه ارزشمند ایرانی باعث نابودی جنگل‌های بلوط هم می‌شود.

در گزارش خبرگزاری مهر با اشاره به هشدارهای کارشناسان آمده است که اگر روند تخریب زیستگاه‌های ایران به همین منوال ادامه پیدا کند این احتمال وجود دارد که در ۵۰ سال آینده بسیاری از گونه‌های گیاهان و جانوران منقرض شوند.

در این ارتباط به انقراض نسل ببر مازندران و شیر ایرانی طی سال‌های گذشته در ایران اشاره شده که به طور کامل از طبیعت ایران حذف شده‌اند.

تعداد گونه‌های گیاهی ایران معادل کل گونه‌های گیاهی قاره اروپا ارزیابی می‌شود و همچنین گفته می‌شود که ایران در بین کشورهای جنوب غربی آسیا با دارا بودن انحصاری ۲۰ درصد از گونه‌های موجود دارای متنوع‌ترین و پر جاذبه‌ترین شرایط از نظر پوشش گیاهی است.

توسعه بی‌رویه فعالیت‌های اقتصادی که همراه با تخریب اکوسیستم‌ها، آتش سوزی، شکار غیرقانونی، انقراض گونه‌های اندمیک، خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها و آلوده شدن شتابان آب، هوا و خاک از جمله هشدارهای کارشناسان برای جلوگیری از تداوم وضعیت تخریبی محیط زیست و زیستگاهی ایران طی سال‌های گذشته بوده است.

تنوع زیستی در ایران در بخش مهره داران شامل ۱۶۵ گونه پستاندار، ۵۱۷ گونه پرنده، ۲۰۹ گونه خزنده، ۱۷۴ گونه ماهی و ۲۲ گونه دوزیست تعریف شده است.

شماری از نمایندگان مجلس و کارشناسان معتقدند که دولت توجه چندانی به اجرای اصولی برنامه‌های حفظ محیط زیست ندارد.

در این ارتباط آذر ماه گذشته رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، دولت نهم و دهم را متهم کرد که با وجود جامعیت نسبی برنامه چهارم در ارتباط با محیط زیست و فراهم بودن منابع مالی، این برنامه را به درستی اجرا نکرده است.

بر اساس شاخص جهانی عملكرد زیست محیطی سال ۲۰۱۲ میلادی ایران با سقوط ۳۶ پله‌ای در میان ۱۳۲ كشور در رتبه ۱۱۴ جهان قرار گرفت.