منظور از همدلی، توانایی فهم درست دیگری است بهطوری که فرد بتواند دقیقا خود را جای دیگری بگذارد بدون اینکه نظرات و دیدگاههای خود را در نظر بگیرد
ما هر روز در زندگی، با افراد بسیاری روبرو میشویم، کار میکنیم و حرف میزنیم که دیدگاههای متفاوت و حتی متضادی با ما دارند. برای کنارآمدن موثر با افراد، همدلی مهارتی است که باید آموخته شود.
همدلی، توانایی فهم درست دیگری
همدلی به معنای توانایی فهم درست دیگری است، بهطوریکه فرد بتواند دقیقا خود را جای دیگری بگذارد و مساله را از دریچه چشم او ببیند، بدون اینکه نظرات و دیدگاههای خود را در نظربگیرد.
روانشناسان ومشاوران معمولا این دیدگاه ذهنی را «احترام مثبت بدون شرط» نام میگذارند. به این معنا که فرد مشاور، نظرات، افکار و نیازهای خود را موقتا کنار میگذارد، قضاوت نمیکند و توجه کامل خود را به دیگری میدهد. به حرف او فعالانه گوش میدهد و تلاش میکند احساس و افکار او را به درستی منعکس کند.
بهطورکلی فهم دیدگاه دیگری بهخصوص دیدگاه مخالف شما زمانی میسر میشود که شما بتوانید به فرد گوش دهید و با او همدلی کنید.
به دیگران فرصت دهید حرف بزنند
برای همدلی لازم است که مثل دیگری بیندیشید و فهم خود را به او منتقل کنید. بلکه به فرد نشان دهید که علاقهمند به شنیدن داستان او هستید و سعی دارید که موضوع را کاملا و بهخوبی درک کنید. به او اجازه دهید که داستانش را به شما بگوید.
میان حرف او ندوید. داخل حرف دیگری شدن موجب اتلاف وقت است. این نوع مداخله، به طرف مقابل احساس ناکامی میدهد و درک پیام از طرف شما را محدود میسازد. به فرد فرصت دهید حرف بزند و حرفش را تمام کند.
به حالت دفاعی نیز برخورد نکنید. به وسیله حمله به فرد یا تحقیرکردن فرد چیزی بهدست نخواهید آورد.
صادقانه نشان دهید که حرف دیگری را فهمیدهاید
وقتی کسی درحال حرف زدن است شما لازم است فهم خود را با او مبادله کنید. برای اینکه مطمئن شوید که حرف طرف مقابل را بهدرستی فهمیدهاید میتوانید به نرمی سئوال کنید.
به طور خلاصه به او بگویید که چه گفته است و با مبادله کلامی خود به او نشان دهید که حرفهای او را فهمیدهاید و احساسش را تایید میکنید.
میتوانید در این شرایط چنین عباراتی را استفاده کنید: « این موضوع باید برایت خیلی ناراحت کننده بودهباشد.»، « من حالا میتونم بفهمم که چرا این موضوع تو را آزار میده»، «به نظرم می رسه که تو احساس ناامیدی می کنی. درسته؟»، « منظورت اینه که به قدر کافی از کارت راضی نیستی»، «روزهای سختی رو داری میگذرانی»، «تو داری میگی که طرز حرفزدن من تو رو عصبانی میکنه. درست فهمیدم؟»، «میخوام مطمئن بشم که حرفت رو درست فهمیدهام، تو داری میگی که . . . »
البته باید درنظر بگیرید که این فهم و احساس همدلانه باید کاملا صادقانه باشد و نه نمایشی. درواقع احساس فرد مقابل، واقعیتی است که وجود دارد . همدلی شما با احساس او، درک این واقعیت و انعکاس آن به دیگری است.
شما در این مبادله کلامی فرصت یافتهاید که احساس فرد مقابل را بفهمید و تائید کنید. این امر لزوما به معنای حمایت بیقیدوشرط از او یا موافقت با او و احساساتش نیست. شما میتوانید با دیگری همدلی کنید و همزمان مخالف احساسات یا افکار او باشید. شما مجبور نیستید که حتی از آن خوشتان بیاید.
هدف همدلی، ارتباط خوب با دیگران
فراموش نکنید که هدف شما از همدلی کردن با دیگران این است که میخواهید با آنها ارتباط خوب برقرارکنید، بهطور موثر کنار بیایید و به همکاری و مشارکت بپردازید. یکی از مهمترین عوامل دستیابی به این هدف، همدلی است.
همه انسانها نیاز دارند شنیده و فهمیده شوند و همه احساس باارزش بودن را میخواهند. با فکر و احساس همدلانه، شما به دیگری پیام میدهید که او برایتان مهم و باارزش است و او احساس میکند که فرد باارزشی است و مورد احترام قرار دارد.
وجود این احساس، رمز دوستی و صمیمیت و نزدیکی بیشتر است. احساس و کلام همدلانه شما ممکن است ظاهرا نامحسوس باشد، اما اثرات آن معمولا واقعی و حیرتآور است.
توجه داشته باشید که یادگرفتن گوش دادن و همدلی با احساسات دیگران، کار سادهای نیست و نیاز به تمرین و مداومت دارد. شکستن عادات قدیمی مانند گوش ندادن به دیگران، قطع کردن حرف آنها، دفاعی برخورد کردن وحمله به دیگران به خاطرابراز نظرات یا احساساتشان و زود قضاوت کردن درباره دیگران بسیار سخت است.
اما اگر شما به ضرورت تغییر روابط بین فردی خود پی بردهاید و مایلید که این مهارت را کسب کنید، با تمرین مداوم، به موفقیت دست خواهید یافت و به این طریق روابط اجتماعی صمیمانهتری برقرار خواهید کرد.
از طرف دیگر توانایی همدلی با دیگران، خصوصیتی است که به رشد فردی و احساس آرامش بیشتر شما در زندگی نیز کمک میکند.