مطالعه‌های جدید نشان می‌دهد تحریک مغناطیسی سلول‌های بخش معینی از مغز، شیوه درمانی موثر و پایا در افسردگی‌های عمده است.
مرکز پزشکی دانشگاه لویولا در آمریکا، نتایج تحقیقی را منتشر کرد که از تاثیر مثبت استفاده از نوعی شیوه درمانی مرتبط با مغناطیس برای درمان افسردگی دو قطبی خبر می‌دهد.
در این گزارش، به جنبه‌های مثبت این شیوه درمانی نظیر قابلیت آسان انجام آن و آشکارشدن سریع آثار آن در مورد برخی افسردگی‌های شدید که به درمان‌های دارویی یا روانی پاسخ خوبی نداده‌اند، اشاره شده است.
«تحریک مغناطیسی زیرجمجمه‌ای» یا «تی.ام.اس» شیوه‌ای درمانی است که برای درمان افسردگی، اسکیزوفرنی و برخی اختلالات اعصاب یا روان‌پزشکی دیگر در برخی کشورها استفاده میشود.
این تحریک‌های مغناطیسی مجموعه‌ای از پالس‌های الکتریکی را به بخش معینی از مغز ارسال می‌کنند. پالس‌ها، جریانی الکتریکی در مغز به وجود می‌آورند که سلول‌های عصبی را برای افزایش آزادسازی مواد شیمیایی بالابرنده خلق، نظیر سروتونین، دوپامین و نوراپی‌نفرین تحریک می‌کنند.
دکتر رائو، رئیس مرکز خدمات روان‌پزشکی و علوم عصبی- رفتاری دانشگاه لویولا گفته است که پالس‌های الکتریکی، سلول‌های عصبی را در کرتکس پیش‌پیشانی چپ، که تنظیم خلق ما را برعهده دارد، هدف قرار می‌دهد.
در پژوهشی که روی 301 بیمار انجام شده و اخیرا در «مجله تحریک مغز» انتشار یافته است، نشان داده شده که تی.ام.اس شیوه درمانی اثربخش و پایا برای بیماران مبتلا به افسردگی عمده است.
در این گزارش، شرایط مرد بیماری به نام جان ٱ.سالیوان که از دوران نوجوانی از نوعی اختلال خلقی دوقطبی رنج می‌برده، توضیح داده شده است.
اختلال خلقی دوقطبی نوعی اختلال خلق است که بیمار با دوره‌‌های متناوب افسردگی و گاه شیدایی روبه‌رو میشود.
آقای سالیوان با از سر گذراندن درمان‌های مختلف روانی و دارویی که اثری نداشتند، تحت درمان تحریک مغناطیسی زیرجمجمه‌ای یا تی.ام.اس قرار گرفت.
درمان این بیمار حدود سه هفته طول کشید و جلسات درمانی او پنج بار در هفته و هر بار سی دقیقه بود.
بیمار که در طول درمان بیدار و هوشیار بود، نتایج این شیوه درمانی را «به نحو شگفت‌انگیزی خوب» توصیف می‌کند و می‌گوید که از زمان نوجوانی تا به حال هیچ‌گاه تا این حد خوش‌بین نبوده است. آقای سالیوان تغییر ایجاد شده در خود را «بزرگ» خواند.
تفاوت شوک الکتریکی و تی.ام.اس
استفاده از الکتریسیته برای درمان افسردگی موضوع تازه‌ای نیست. ای.اس.تی که به شوک درمانی معروف است، سال‌ها برای درمان بیماران مبتلا به افسردگی‌های شدید استفاده شده است.
دکتر رائو درباره تفاوت ای.اس.تی و تی.ام. اس توضیح می‌دهد: در شیوه جدید تی.ام.اس از میدان الکتریکی استفاده میشود، نه الکتریسیته، بنابراین خطر چندانی در باره بروز تشنج ناشی از آن بیمار را تهدید نمی‌کند.
او می‌افزاید: علاوه بر این پالس‌ها، ملایم و بدون درد هستند، نیازی به بیهوش کردن بیمار نیست و او می‌تواند به هنگام درمان، بیدار و هوشیار باقی بماند و پس از آن هم بی وقفه به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.
عوارض جانبی شیوه درمانی تی.ام.اس کوتاه‌مدت و معمولا خفیف است. بعضی‌ها دچار سردرد می‌شوند که با داروی معمولی برطرف میشود. برخی دیگر مورمورشدن پوست سر یا تکان غیرارادی ماهیچه‌های صورت را گزارش می‌کنند.
آقای سالیوان گفته است که توانسته پالس‌های الکتریکی را در حین درمان در اطراف چشم چپش حس کند اما تاکید کرده که آن‌ها، دردناک نبوده‌اند.
به گفته او، پس از سه هفته درمان، نتیجه خوبی حاصل شده در حالی‌که به هنگام درمان با دارو، 6 تا 8 هفته انتظار می‌کشید تا متوجه اثرگذاری داروها بشود.
تاثیر مثبت تی.ام.اس در برخی انواع افسردگی
تحقیقات گذشته نشان داده‌اند که این شیوه در درمان انواع معینی از افسردگی اثربخش است.
در بسیاری از کشورها تنها در صورتی از تی.ام.اس استفاده میشود که شیوه‌های دارودرمانی یا روان‌درمانی موثر واقع نشده باشند.
یک بررسی متاآنالیز درباره مطالعاتی که در فاصله سال‌های 1996 تا 2008 درباره اثربخشی این شیوه درمانی در اختلالات مختلف از جمله افسردگی انجام شد و نتیجه آن در سال 2010 انتشار یافت، نشان می‌دهد که تی.ام.اس به طور خاص در مورد افسردگی اثربخش بوده است.
اولین وسیله درمانی تی.ام.اس در آمریکا در سال 2008 از سوی سازمان غذا و دارو تصویب شد. این شیوه پیش از این در کشورهایی نظیر کانادا، استرالیا، نیوزیلند، کشورهای اتحادیه اروپا و اسرائیل برای درمان افسردگی تائید شده بود.
تی.ام.اس به صورت سرپایی در دفتر روان‌پزشک قابل اجرا است.
