مطالعه حیوانی اثرات ضدالتهابی مواد گیاهی حاوی لوتئلین مانند کرفس، فلفل سبز یا هویج نشان‌دهنده کاهش التهاب مغزی مرتبط با سن و در نهایت بهبود حافظه است

ترکیب‌های موجود در کرفس، فلفل سبز یا هویج کمبودهای مرتبط با سن را در حافظه افراد کاهش می‌دهد.

مطالعه جدید منتشر شده در «مجله تغذیه» نشان می‌دهد که رژیم غذایی حاوی لوتئلین، التهاب مرتبط با سن و به دنبال آن کاستی‌ حافظه‌ای ناشی از آن را به علت ایجاد وقفه مستقیم در آزادسازی مولکو‌ل‌های التهابی در مغز کاهش می‌دهد.

لوتئلین، آنتی‌آکسیدانت معروفی است که اثرات ضد التهابی آن و نیز تاثیر آن در افزایش متابولیسم کربوهیدرات و تعدیل‌ دستگاه ایمنی بدن انسان شناخته شده است.

این آنتی‌آکسیدانت در پیشگیری از بیماری سرطان و نیز بیماری معروف به ام.اس (مولتیپل اسکلروز) نیز موثر است.

لوتئلین در برگ‌ها به فراوانی یافت می‌شود اما به طور خاص کرفس، فلفل سبز، هویج، چای بابونه، روغن زیتون، سوسنبر، روزمری و آویشن گیاهان عمده دارنده آن شناخته می‌شوند.

محققان دانشگاه ایلی‌نوی در آمریکا اثر رژیم غذایی حاوی لوتئلین را در مغز و رفتار موش‌های
بالغ (سه تا شش ماهه) و مسن (دوساله) بررسی کردند.

آن‌ها موش‌ها را در دو دسته با غذای معین و یا یک رژیم غذایی حاوی لوتئلین به مدت چهار هفته تغذیه کردند.

سپس میزان حافظه فضایی و نیز سطح نشانگرهای التهابی را در هپوکامپوس اندازه گیری کردند. هیپوکامپوس ناحیه‌ای از مغز است که در حافظه و آگاهی فضایی نقش مهمی دارد.

موش‌های مسن به طور طبیعی دارای مولکول‌های التهابی بیشتر در هپوکامپوس خود هستند و در آزمون‌های حافظه نسبت به موش‌های جوان عملکرد ضعیف‌تری نشان می‌دهند.

اما پس از آزمایش میزان سیتوکین‌های التهابی موش‌های مسنی که با لوتئلین تغذیه شده بودند همانند موش های جوان‌تر بود و نیز در تکلیف یادگیری و حافظه، بهتر از همگنان خود عمل کردند.

رادنی جانسون، پروفسور علوم حیوانی و مدیر بخش علوم تغذیه دانشگاه ایلی‌نوی و سرپرست مطالعه می‌گوید که لوتئلین در رژیم غذایی موش‌های پیر باعث کاهش التهاب مغز و بازگرداندن توانایی حافظه آن‌ها شد به طوری‌که عملکردی مشابه موش‌های جوان داشتند.

به نظر آقای جانسون ترکیب‌های گیاهی مانند لوتئلین باعث بازداری یا کاهش فعالیت سلول‌های میکروگلیا و ایجاد سیتوکین‌های ملتهب می‌شود و مکانیزمی است که باعث بازگرداندن حافظه به حالتی می‌شود که در زمان جوانی بوده است.

مکانیزم اثربخشی لوتئلین در مغز

او در باره پیشینه تحقیق می گوید قبلا یافته شده بود که تنظیم سلول‌های میکروگلیا در دوره پیری بهم می‌خورد و باعث می‌شود که سیتوکین‌ها ملتهب بیشتری ساخته شود.

به نظر این محقق این امر در پیری ذهنی و نابودی تدریجی سلول‌های عصبی نقش دارد.

سلول‌های میکرو گلیا سلول‌های ایمنی تخصص یافته در مغز و ستون فقرات هستند که هرگونه عفونتی منجر به تحریک آن‌ها برای ایجاد مولکو‌ل‌های پروتئینی علامت‌دهنده‌ای به نام سیتوکین‌ها می‌شود که خود سلسله تغییرات شیمیایی را در مغز ایجاد می‌کنند.

برخی از این مولکول‌های علامت‌دهنده «رفتار بیمارگونه» مانند خواب‌آلودگی، فقدان اشتها، نقص حافظه و رفتارهای افسرده مانند ایجاد می‌کنند که غالبا همراه با بیماری بروز می‌کنند.

از طرف دیگر به‌نظر می‌رسد التهاب در مغز در مشکلات حافظه‌ای مرتبط با سن نقش دارد.

دکتر جانسون که تقریبا ده سال وقت خود را صرف مطالعه اثرات ضدالتهابی مواد مغذی و ترکیبات گیاهی متنوع از جمله لوتئلین کرده است می‌گوید که این تحقیق اولین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد این ماده، سلامتی ذهنی را از طریق عمل مستقیم روی سلول‌های میکرو گلیا و کاهش تولید سیتوکین های ملتهب در مغز بهبود می‌بخشد.

محققان نشان دادند سلول‌های میکروگلیا که در معرض ماده سمی باکتریایی قرار می‌گیرند سیتوکین‌های ملتهبی را ایجاد می‌کند که می‌توانند سلول‌های عصبی را نابود کنند.

پروفسور جانسون می‌گوید در صورتی که میکروگلیا قبل از مواجهه با ماده سمی با لوتئین در تماس باشد سلول‌های عصبی زنده می‌مانند چرا که به اعتقاد او لوتئلین در تولید میانجی‌های التهاب‌آور مسموم کننده نورون وقفه ایجاد می کند اما مواجهه مستقیم نورون با لوتئلین اثری در بقای آن ندارد.

او گفت این امر نشان می‌دهد که لوتئلین به طور مستقیم از نورون حفاظت نمی‌کند بلکه این کار را از طریق سلول‌های میکروگلیا انجام می‌دهد.