یافته‌های یک پژوهش که در لوکزامبورگ روی افراد مسن انجام شده نشان می‌دهد، کسانی که به بیشتر از دو زبان حرف می‌زنند خیلی کمتر از دو زبانه‌ها دچار مشکل حافظه مانند آلزایمر هستند.

این یافته پژوهشی که قرار است در نشست سالانه آکادمی نورولوژی آمریکا در اواسط بهار آینده ارائه شود حاکی از آن است که حرف زدن به بیش از دو زبان اثر حمایتی در حافظه افراد مسنی دارد که در طول عمر خود یا به هنگام انجام پژوهش به زبان‌های خارجی حرف می‌زدند.

پژوهش حاضر در کشور لوکزامبورگ در شمال اروپا انجام شده که افراد زیادی در آنجا به بیش از دو زبان حرف می‌زنند.

در این مطالعه ۲۳۰ مرد و زن شرکت داشتند که سن متوسط آن‌ها ۷۳ سال بود و به دو تا هفت زبان سخن می‌گفتند. در این مجموعه ۴۴ نفر دارای مشکلات شناختی بود و بقیه افراد هیچ مشکل مربوط به حافظه نداشتند.

پژوهشگران کشف کردند کسانی که به چهار زبان یا بیشتر حرف می‌زدند پنج برابر و سه‌زبانه‌ها سه برابر کمتر از کسانی که تنها به دو زبان حرف می‌زدند دچار مشکلات شناختی بودند.

به طور کلی افرادی که در زمان انجام این پژوهش به بیش از دو زبان حرف می‌زدند چهار برابر کمتر دچار آسیب شناختی بودند.

سن و میزان تحصیلات افراد در محاسبات آماری لحاظ و اثر آن خنثی شد.

ماگالی پرکوئین، سرپرست پژوهش، با طرح ضرورت مطالعه بیشتر برای تایید یافته‌ها می‌گوید پژوهش‌های آینده باید مشخص کنند که آیا این اثر مثبت چند زبانه بودن روی حافظه، محدود به مهارت‌های فکری مرتبط با زبان است یا به سایر حوزه‌های شناخت نیز گسترش می‌یابد.

دوزبانه‌ها در برخی فعالیت‌های فکری بهتر از یک‌زبانه‌ها عمل می‌کنند

در همین حال یک پژوهش دیگر نیز در هفته اخیر در محافل علمی منتشر شد که نشان می‌داد دو زبانه‌ها در برخی فعالیت‌های فکری مانند بی‌توجهی به اطلاعات نامربوط، الویت‌بندی کارها و انجام همزمان آن‌ها بهتر از تک زبانه‌ها عمل می‌کنند.

جودیت کرول، پروفسور روان‌شناس دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در نتیجه‌گیری از این پژوهش گفت که به نظر می‌رسد دوزبانه‌ها در «انجام چندگانه امور» بهتر عمل می‌کنند و از این توانایی به عنوان «تردستی ذهنی» یاد کرد. 

اگرچه کسانی که به دو زبان حرف می‌زنند گاهی در حرف زدن به یکی از زبان‌ها دچار اشتباه می‌شوند و از کلمه یا عبارت مشابه در زبان دیگر استفاده می‌کنند اما این امر در دوزبانه‌هایی که در هر دو زبان  روان هستند  و به خصوص در حرف‌زدن با افراد تک زبانه، به ندرت رخ می‌دهد.

پژوهشگران به هنگام بررسی چگونگی کنش مغز و «تردستی ذهنی» دوزبانه‌ها از پرتونگاری‌های پیشرفته مغز، نوارهای مغزی و از تجهیزاتی برای ثبت حرکات چشم به هنگام تماشای جملات از سوی دوزبانه‌ها استفاده کرده‌اند.

حرکات جهشی چشم به هنگام عبور از جمله و توقف برای فهم کلمات یا عبارات خاص به پژوهشگران سرنخ‌هایی در باره راه‌های درک زبان در دوزبانه‌ها در مقایسه با تک‌زبانه‌ها داده است.

نتایج این پژوهش ۱۸ فوریه سال جاری در واشنگتن، پایتخت آمریکا در نشست سالانه «انجمن پیشرفت‌های علوم آمریکا» توسط دکتر کرول اعلام شد.

دوزبانه بودن بروز آلزایمر را به تاخیر می‌اندازد

پروفسور الن بیلی‌استاک، پروفسور روان‌شناس از کانادا که در این نشست حضور داشت نیز بر تاثیر مثبت دوزبانه بودن روی مهارت‌های ذهنی معین تاکید کرد.

او گفت: به نظر می‌رسد مزایای دوزبانه بودن در همه سنین‌ مصداق دارد. مطالعات روی کودکان نشان می‌دهد که آن‌ها در برخی تاکیف ذهنی مانند اولویت بندی بهتر از کودکان تک زبانه عمل می‌کنند.

آزمایش‌های انجام شده روی دوزبانه‌های مسن‌تر نیز حاکی از آن است که مهارت‌های ذهنی بیشتر آن‌ها می‌تواند بروز مشکلات مربوط به پیری مانند بیماری آلزایمر یا فراموشی را به تاخیر اندازد.

آخرین پژوهش دکتر الن بیلی‌استاک در کانادا که به تازگی منتشر شد و روی ۲۱۱ بیمار مبتلا به آلزایمر که تقریبا نیمی از آن‌ها دو زبانه و بقیه یک زبانه بودند انجام شده بود نشان داد که حرف زدن به دو زبان می‌تواند در ذخیره‌سازی شناختی در مغز نقش مثبت داشته باشد به طوری که بروز نشانه‌های آلزایمر را مدت زمان نسبتا زیادی به تاخیر اندازد.

این نشانه‌ها عمدتا شامل فقدان حافظه، اغتشاش فکری و مشکلات در زمینه حل مسئله و طرح‌ریزی هستند.

از پژوهش‌های یاد شده و سایر مطالعات مشابه می‌توان نتیجه گرفت که حرف‌زدن به دو زبان یا بیشتر به دلیل فعال‌ نگهداشتن مغز و ایجاد تغییراتی در آن می‌تواند تا حدودی جلوی مشکلات حافظه را بگیرد یا بروز آن را به تاخیر اندازد. این موضوع اهمیت ضرورت فعال نگهداشتن مغز در همه سنین را پررنگ‌تر می‌کند.