پافته‌های پژوهش‌گران نشان می‌دهد، افراد مسنی که دندان‌هایشان را از دست داده‌اند ممکن است حافظه‌شان بیشتر با مشکل مواجه شود.

پژوهشی که بیش از چهار هزار ژاپنی در آن شرکت داشتند، نشان داد افراد بالای ۶۵ سال که دندان کمتری دارند بیشتر با خطر کم شدن حافظه و نشانه‌های اولیه بیماری آلزایمر مواجه هستند و احتمالا عفونت لثه از طریق ایجاد التهاب، به مغز آسیب می‌رساند.

کاهش حافظه که به نام «دمانس» نیز شناخته می‌شود، درجه غیرطبیعی فراموشی یا ناتوانی در یادآوری رخداد‌های گذشته است که به دلایل مختلف ایجاد می‌شود. موقت یا دائمی بودن کاهش حافظه، از دست دادن و نیز شروع ناگهانی یا تدریجی حافظه به عامل به وجود آورنده آن بستگی دارد.

اگرچه فرایند طبیعی افزایش سن می‌تواند در یادگیری مطالب جدید مشکل به وجود آورد، اما نمی‌تواند عامل از دست دادن شدید حافظه باشد، مگر این‌ که بیماری دیگری مانند «آلزایمر» با آن همراه شود.

در فرآیند این تحقیق، دندان‌های همه شرکت‌کنندگان در این پژوهش معاینه شد و تعداد دندان‌های طبیعی و نیز مدت زمان بی‌دندانی آن‌ها مشخص شد. افراد به لحاظ روانی نیز معاینه شدند و آزمون حافظه‌ای که بهکار گرفته شد، شامل یادآوری عباراتی سه کلمه‌ای بود.

هم‌چنین تاریخچه پزشکی این افراد، فشارخون، قد و وزن افراد و شیوه زندگی مرتبط با سلامتی آن‌ها نیز ارزیابی شد.

دندان کمتر، حافظه‌ ضعیف‌تر

یافته‌ها نشان داد، کسانی که در مقایسه با افراد دارای دندان طبیعی، دندان کمتری داشتند یا دندان‌های خود را به طور کامل از دست داده بودند نشانه‌های مرحله اول بیماری آلزایمر و کم شدن حافظه را بیشتر تجربه کرده بودند.

آن دسته از شرکت‌کنندگان در این پژوهش که نشانه‌هایی از کم شدن حافظه داشتند، اعلام کردند که به ندرت به دندان‌پزشک مراجعه کرده‌اند و در برخی موارد اصلا برای معاینه نزد دندان‌پزشک نرفته‌اند.

«نوزومی اوکاموتو»، سرپرست این پژوهش گفته است، این امر می‌تواند توضیحی بر یافته‌های به دست آمده باشد اما می‌افزاید که ممکن است بین ازدست دادن دندان‌ها و مشکلات حافظه روابط دیگری نیز وجود داشته باشد.

او گفته است: «عفونت لثه‌ها که می‌تواند منجر به از دست دادن دندان‌ها شود، موجب رها شدن مواد التهاب‌زایی می‌شود که به نوبه خود التهاب مغزی ایجاد می‌کنند. این التهاب مغزی منجر به مرگ سلول‌های عصبی و شدت بخشیدن به فرایند کاهش حافظه می‌شود. از دست دادن گیرنده‌های حسی اطراف دندان‌ها به برخی از سلول‌های عصبی مرده مرتبط است.»

نوزومی اوکاموتو در توضیح بیشتر می‌گوید، این امر می‌تواند نتیجه خطرناکی ‌داشته باشد. به طوری‌که فقدان این گونه ارتباطات مغزی منجر به افتادن بیشتر دندان‌ها ‌شود که خود در کاهش توانایی ذهنی نقش دارند.

یافته‌های پژوهش حاضر در شماره ۳۱ دسامبر ۲۰۱۰ نشریه «کنش‌های رفتاری و مغز» منتشر شد.

لثه‌ها و عفونت آن‌ها

لثه‌ها بافت‌های رشته‌ای محکمی هستند که به استخوان‌های فک متصل شده‌اند و در صورتی که دست کم یک میلی‌متر ضحامت داشته و دارای خون کافی باشند به عنوان «لثه سالم» شناخته می‌شوند.

جرم روی سطح دندان‌ها که به علت باکتری ایجاد می‌شود منبع بیماری لثه به شمار می‌آید. در چنین شرایطی لثه بیمار قرمز و متورم شده و به خصوص به هنگام مسواک زدن به آسانی خون‌ریزی می‌کند.

در این مرحله مسواک زدن منظم و مناسب و استفاده از نخ دندان می‌تواند مشکل را حل کند، اما در صورت کنترل نکردن جرم دندان‌ها، لثه‌ها عفونت می‌کنند و امکان درمان آن‌ها از طریق مسواک زدن هم وجود ندارد.

پیشتر، عفونت لثه و ارتباط آن با بیماری قلبی و سکته مغزی و نیز سرطان زبان از سوی پژوهشگران نشان داده شده بود. اما رابطه این امر با کاهش حافظه و کنش مغز جدیدترین یافته در این زمینه است که بررسی‌های بیشتر در آینده، جزئیات آن را روشن‌تر خواهد کرد.