یکی از مسئولان پزشکی ایران می‌گوید که ۲۱ درصد ایرانی‌ها دچار یکی از اختلالات روانی هستند.

دکتر ایرج خسرونیا بیست و دوم اردیبهشت در مراسم افتتاح کنگره جامعه پزشکان متخصص داخلی با بیان این‌که ریشه بسیاری از شکایات جسمی بیماران، مشکل روانی است گفت، «براساس آمار، ۲۱ درصد جمعیت کشور به نوعی از اختلالات روانی رنج می‌برند و شماری از این افراد خودکشی می‌کنند.»

پیش‌تر در سال ۸۷ دبیر انجمن روان‌پزشکی کشور نیز جمعیت مبتلا به اختلال روانی را در کشور ۲۲ درصد اعلام کرده و گفته بود که این آمار با آمار جهانی همخوانی دارد.

دکتر خسرونیا در سخنان خود با اشاره به ارزیابی‌های سازمان جهانی بهداشت گفت که بار بیماری‌های ناشی از اختلالات روانی بیشتر از آن‌ چیزی است كه تصور می‌شود.

به گفته سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۴۵۰ میلیون نفر در دنیا از اختلالات روانی رنج می‌برند، اما شمار بیشتری دچار مشکل روانی هستند.

در تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامتی به معنای سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی است و صرفا نداشتن اختلال روانی به معنای سلامتی نیست. بنابراین، می‌توان گفت که مشکل روانی چیزی بیش از نبود اختلال روانی است.

فردی دارای سلامت روانی فردی است که می‌تواند توانایی‌های خود را محقق سازد، با استرس‌های معمول زندگی کنار بیاید، خلاقانه کار کند و در جامعه مشارکت داشته باشد.

آمار اختلالات روانی در آمریکا نشان می‌دهد که ۲۶ درصد جمعیت این کشور در سال گذشته به این‌گونه اختلالات مبتلا بوده‌اند و میزان آن بین زن و مرد تفاوتی نداشه است.

عوامل ژنتیک، تجارب تلخ زندگی مانند فقدان یک عزیز، مشکلات مالی یا استرس زیاد، عوامل زیستی مانند آسیب مغزی، ویروس‌ها یا مواد سمی در رحم مادر و نیز تغییرات شیمیایی در مغز به علل مختلف عوامل اصلی پیدایش این اختلالات هستند.

تجویز داروهای داروهای آرام‌بخش و روان‌گردان در ایران

دکتر خسرونیا در کنگره متخصصان داخلی گفت، نگاهی گذرا به نسخه‌های پزشکی بیماران داخلی نشان می‌دهد که پزشکان این رشته داروهای آرام‌بخش و روان‌گردان تجویز می‌کنند.

او از این که پزشكان عمومی و اغلب پزشكان متخصص تصور می‌كنند با گذراندن چند واحد درسی روانپزشكی به این بیماری واقف می‌شوند ابراز تاسف کرد و گفت، آن‌ها عمدتا از عوارض داروهای روان‌گردان اطلاعی ندارند.

داروهای روان‌گردان داروهایی هستند که با تاثیر بر مغز و سلسله اعصاب موجب ایجاد تغییراتی در شناخت و ادراک فرد می‌شوند.

دکتر خسرونیا به باورهای غلط مردم درباره مراجعه به روان‌پزشک اشاره کرد و گفت که این رشته مورد بی‌توجهی و بی‌مهری سایر همکاران پزشک و مردم هست.

بسیاری از بیماری‌های روانی مانند بیماری‌های جسمی در صورت تشخیص بهنگام قابل درمان هستند.

نشانه‌های اختلالات روانی

اختلالات روانی دامنه وسیعی از بیماری‌ها با نشانه‌های مختلف را دربرمی‌گیرد، اما به طور کلی نتیجه ترکیبی از افکار، هیجانات، رفتار و روابط غیرطبیعی فرد با دیگران است.

نشانه‌های اختلالات روانی از یک بیماری به بیماری دیگر فرق می‌کند، اما عمدتا شامل نشانه‌های جسمانی و نشانه‌هایی در فکر و رفتار و هیجانات فرد است.

فکر و رفتار و هیجانات غیرعادی به صورت‌های مختلف مانند احساس غم، افکار مغشوش، ترس بیش از حد، کناره‌گیری از دوستان و خویشان، مشکلات خواب‌، توهم یا هذیان، تغییرات مهم در عادات خوردن یا روابط جنسی، خشم زیاده از حد یا افکار خودکشی نشان داده می‌شوند.

نشانه‌های جسمانی نیز شامل خستگی، درد در ناحیه قفسه سینه یا پشت، مشکلات هاضمه، خشکی دهان، سردرد، تعرق، کاهش یا افزایش وزن، ضربان تند قلب و سرگیجه هستند.  

دکتر مظاهری، رییس انجمن روان‌پزشکی کشور، در سال ۸۷ اضطراب را شایع‌ترین اختلال روانی در ایران و افسردگی و حالت‌های پرخاشگری را در رده‌های بعدی قرار داده بود. او اعلام کرده بود که اختلالات روانی در زنان بیشتر از مردان است.

عباسعلی ناصحی مدیر سلامت روانی وزارت بهداشت مهر سال گذشته نیز شیوع اختلالات روانی را در زنان ایرانی 26 درصد و در مردان 15 درصد اعلام کرده بود.

او علل اصلی شایع‌تر بودن این گونه اختلالات را در زنان وجود تبعیض‌های اجتماعی بیشتر درباره زنان، اثرات منفی بیشتر طلاق بر آن‌ها، پاسخ کمتر زنان افسرده به دارو و عوارض دارویی بیشتر در زنان، بلوغ جسمی و جنسی زودرس زن‌ها در مقایسه با مردان، عادت ماهیانه، زایمان و نیز سطح اقتصادی پایین زن‌ها دانسته است.