یافته‌های پژوهش جدید نشان می‌دهد احتمال تشکیل نطفه در زنانی که دارای استرس زیادی هستند کاهش می‌یابد.

دستاورد جدید پژوهشی نشان می‌دهد استرس در تشکیل نطفه اختلال ایجاد می‌کند و می‌تواند بارداری را در زنان با دشواری مواجه سازد.

در پژوهش مشترکی که انستیتوی ملی بهداشت آمریکا و دانشگاه آکسفورد انجام دادند نشان داده شد زنانی که استرس زیاد دارند با احتمال کمتری تشکیل نطفه داده و باردار می‌شوند.

عامل مشخصه استرس در این مطالعه ماده‌ای به نام آلفا-آمیلس است که به منظور هضم نشاسته در آب دهان ترشح می‌شود و اخیرا محققان به اهمیت آن به عنوان یک نشانگر استرس توجه کرده‌اند.

آلفا- آمیلس به عنوان نشانگر پاسخ بدن به استرس جسمانی یا روانی شناخته می‌شود چرا که به هنگام تولید کاته‌کولامین‌ها از سوی دستگاه عصبی آزاد می‌شود. کاته‌کولامین‌ها ترکیباتی هستند که موجب نوعی پاسخ استرس در بدن می‌‌شوند.

در این مطالعه دوره‌های تخمک‌گذاری 274 زن در بریتانیا در فاصله سنی 18 تا 40 ساله که در حال تلاش برای بارداری بودند زیر نظر قرار گرفت.

محققان شش دوره تخمک‌گذاری زنان یا تا زمانی که آن‌ها باردار شدند را مطالعه کردند. بزاق دهان زنان در روز ششم هر دوره بدست آمد و تحلیل شد.

ضمنا از مانیتورهای باروری برای تعیین تخمک‌گذاری و آزمون بارداری برای کشف حاملگی استفاده شد.

عوامل مربوط به سن زوجین، دفعات نزدیکی جنسی آن‌ها و مصرف الکل نیز که در تشکیل نطفه اثر دارد مورد نظر قرار گرفتند.

یافته‌ها نشان داد احتمال تشکیل نطفه در زنانی که دارای میزان بیشتری آلفا- آمیلس بودند در مقایسه با زنانی که این نشانگر استرس را کمتر داشتند کمتر بود.

اثر مشاهده شده ورای اثرات عوامل دیگر بر باروری زنان موردمطالعه بود.

جرمین باک لوئیس، مدیر بخش تحقیقات همه‌گیرشناسی، آمار و پیشگیری موسسه ملی بهداشت آمریکا، گفت: به طور کلی 25 درصد زنان مورد مطالعه که نشانگر زیستی استرس آن‌ها بالا بود حدود 12 درصد کاهش احتمال بارداری را در هر دوره نشان دادند.

این مطالعه که آن‌لاین در مجله «باروری و نازایی» منتشر شده است اولین مطالعه‌ای است که رابطه بین یک نشانگر زیستی استرس و کاهش احتمال  بارداری را در زنان نشان می‌دهد.

تحقیقات پیشین درباره رابطه استرس و باروری

پیشتر نیز دست‌اندرکاران باروری و نازایی دریافته بودند که استرس می‌تواند روی عملکرد هیپوتالاموس و هورمون‌ها اثر بگذارد.

هیپوتالاموس غده‌ای در مغز است که تنظیم اشتها و هیجانات را برعهده دارد و هورمون‌ها نیز تعیین‌کننده وقت رهایی تخمک‌ها هستند.

برخی تحقیقات هم نشان می‌دهند که استرس می‌تواند روی هورمون تستوسترون و تولید اسپرم در مردان اثر گذارد.

پژوهش‌های دیگر در این زمینه هم روی جنبه‌های دیگر تاثیر استرس بر باروری مانند مشکلات ایجاد شده در فرایند بارورشدن و کاشت تخمک در تخمدان زن تاکید می‌کنند.

باک لوئیس ضمنا به استرسی اشاره کرده‌است که می‌تواند با ناامیدی حاصل از تلاش‌های ناموفق بارداری افزایش یابد و حتی این امر را برای زن دشوارتر سازد.

گفتنی است که تاثیر استرس در زنان نیز متفاوت است. مثلا در برخی از زنان کوچکترین تغییر مانند یک مسافرت ساده می‌تواند دوره تخمک‌گذاری آن‌ها را به تاخیر اندازد. درحالی‌که در برخی دیگر تنها حوادث بسیار استرس‌زا باعث چنین تغییراتی می‌شود.

توجه به کاهش استرس زنانی که مایلند باردار شوند

یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد که پزشکان باید راه‌های مختلف کمک به زنان در کاهش استرس آن‌ها به هنگام بارداری را بررسی کنند.

به نظر نویسنده اول مقاله منتشرشده، غالب مردم برای کاهش استرس به الکل یا سیگار رو می‌آورند اما این گونه مواد خود احتمال بارداری را کاهش می‌دهد.

او در این زمینه به تکنیک‌های مختلف کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا،‌ پسخوراند زیستی‌ (بیوفیدبک) و افزایش حمایت اجتماعی اشاره کرده است.

مدیتیشن عمل تمرکز بر یک صدا، شیء، تصویر تخیلی، یک حرکت یا توجه به تنفس است که به منظور افزایش هشیاری نسبت به لحظه حاضر و برای کاهش استرس، افزایش آرام‌بخشی و رشد شخصی به‌کار می‌رود.

منظور از پسخوراند زیستی یک روش کاربردی با استفاده از فیدبک روانی- فیزیولوژیک است و بر درمانی تکیه دارد که از سوی بیمار هدایت می‌‌شود.

در فرایند این شیوه درمانی، بیمار تدریجا یاد می‌گیرد با استفاده از برخی از نشانه‌های بدن خود تنش ماهیچه‌ای، درد، درجه‌ حرارت، فشار خون، یا سایر کنش‌های بدن، خود را کنترل کند و این کار را از طریق آرام‌بخشی، تصویرسازی تخیلی و سایر روش‌های کنترل مغزی انجام می‌دهد.